غصب فدک و ابوبکر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: فدک،
غصب فدک،
فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها،
تصرف فدک، ابوبکر، مشروعیت.
پرسش: ابوبکر به دلیل نداشتن مشروعیت (به‌عنوان جانشینی پیامبر صلوات الله علیه) اجازه گرفتن فدک را از حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ نداشت یا به فرض داشتن مشروعیت هم این عمل غصب محسوب می‌شود؟
پاسخ:
برای آگاهی از
ماجرای فدک، موقعیت جغرافیایی و چگونگی مالکیت حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ بر آن، سؤال شماره ۳۴۲۵ را مطالعه کنید.
با توجه به این‌که مالکیت
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها بر
فدک به دلالت آیه «
وَ ءَاتِ ذَا الْقُرْبیَ حَقَّهُ وَ الْمِسْکِینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا»؛ «و
حق نزدیکان را بپرداز، و (هم‌چنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز
اسراف و
تبذیر مکن»
به تفصیلی که در سؤال ارجاعی آمده اثبات گردیده، ابوبکر حق گرفتن فدک از حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را بدون اذن و رضایت او نداشت؛ زیرا تصرف در مال دیگری به ناحق و بدون
رضایت مالک، غصب است و بر غاصب
واجب است عین مال یا مثل یا قیمتش را به صاحبش برگرداند و نزد
خداوند توبه نماید.
اصل اولیه که جایز نبودن تصرف و گرفتن مال دیگری بدون اذن و رضایت صاحب مال بود، در مورد
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و جانشینان بر حق ایشان به دلیل آیه «
النَّبِیُّ أَوْلی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»؛ «پیامبر نسبت به
مؤمنان از خودشان سزاوارتر است»
و
روایت منقول از حضرت رسول،
استثنا شده است؛ یعنی پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و امامان
معصوم علیهم‌السلام می‌توانند در
اموال مؤمنان تصرف نمایند، حتی اگر خودشان رضایت نداشته باشند و اجازه ندهند.
اگر
ابوبکر می‌خواست از باب
ولایت و جانشینی پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به استناد
آیه «
النَّبِیُّ أَوْلی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ» نیز فدک را از حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ بگیرد، ابتدای امر باید مشروعیت و منصوب شدن ایشان از سوی پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ ثابت می‌شد تا بتواند از باب ولایت، در اموال مؤمنان بدون رضایت ایشان دخل و تصرف نماید؛ درحالی‌که چه
شیعه، و چه سنی قبول دارند
ابوبکر، از سوی رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، به
خلافت و جانشینی منصوب نشده است ـ چنان‌چه
حضرت علی علیه‌السلام ـ منصوب گردیده ـ بلکه به انتخاب گروهی از مسلمانان، جانشینی پیامبر گرامی اسلام را عهده‌دار شد. پس ولایت هم نداشت تا بتواند فدک را بگیرد و در آن تصرف نماید.
اگر ایشان از جانب
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله به جانشینی منصوب می‌شد، آن‌گاه می‌توانست فدک را بنا بر مصلحت
اسلام از حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ بگیرد؛ حتی اگر آن حضرت رضایت نمی‌دادند. البته هیچ‌گاه
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها پافشاری و مقاومت نمی‌کردند؛ بلکه با رضایت خاطر، فدک را برای پیشبرد اهداف اسلام به او پیشکش می‌نمودند و آن‌گاه موضوعی برای غصب باقی نمی‌ماند.
پایگاه اسلام کوئست.
