• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غار ثور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: غار ثور، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، ابوبکر.
پرسش: آیا در غار ثور، ابوبکر همراه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بوده است؟
پاسخ:



پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در هجرت به سمت مدینه، مدتی را به غار ثور که در حوالی مکه بود پناه آورد، تا از مشرکان مکه که در جست‌و‌جوی او بودند، رهایی یابد. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در این غار به‌صورت معجزه‌آسایی از دست مشرکان رهایی یافت و پس از سه روز ماندن در غار، از بی‌راهه به سمت مدینه حرکت کرد.


قرآن نیز در آیه‌ای به این واقعه می‌پردازد و اشاره می‌کند که در آن‌جا، خداوند سکینه (طمأنینه قلبی) خود را بر پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرستاد و او را یاری رساند: «اگر پیامبر را یاری ندهید، یقیناً خدا او را یاری می‌دهد؛ چنان‌که او را یاری داد هنگامی که کافران از مکه بیرونش کردند؛ در‌حالی‌که یکی از دو تن بود، آن زمان هر دو در غار (ثور نزدیک مکه‌) بودند، همان زمانی که به همراهش گفت: اندوه به خود راه مده، خدا با ماست. پس خدا سکینه خود را (که حالت طمأنینه قلبی است‌) بر پیامبر نازل کرد، و او را با لشکریانی که شما ندیدید، نیرومند ساخت، و شعار کافران را پست‌تر قرار داد، و شعار خداست که شعار والاتر و برتر است و خدا توانای شکست‌ناپذیر و حکیم است».


همان‌گونه که از این آیه به دست می‌آید، پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در این غار تنها نبوده است و شخص دیگری نیز با ایشان بوده که با تعبیر «صاحِبِهِ»
[۳] این تعبیر به معنای هم سطحی دو شخص در فضیلت و... نیست؛ بلکه حتی گاه در معنای مقابل نیز استفاده شده است. به‌عنوان مثال در آیه ۳۴ سوره کهف کلمه "لصاحبه" در مورد دو شخصی به کار رفته که کاملاً در مقابل یک‌دیگر هستند و یکی از آن‌ها اهل بهشت و دیگری اهل دوزخ است.
از آن یاد شده است. البته نزول سکینه الاهی که در آیه ذکر شده، به آن شخص مربوط نمی‌شود؛ زیرا عبارت «فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلَیْهِ وَ أَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها»، دقیقاً می‌رساند که سکینه الاهی تنها بر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نازل شده و خداوند تنها پیامبر خود را با لشکریانی از غیب یاری رسانده است.


اما در این که همراه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در غار ثور چه شخصی بوده است، اختلافی وجود ندارد و بیشتر منابع اسلامی اذعان دارند که آن شخص ابوبکر بوده است.
[۶] علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۱۹، ص ۳۳، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.



همراهی با پیامبر، آن هم در چنین مقطعی گرچه مانند حضور در جنگ‌های طاقت‌فرسا، ارزشمند است، اما بدان معنا نیست که بتوان با استفاده از آن، خلافت این صحابی را اثبات کرده و حقانیت ایشان در این ادعا را تأیید نمود.


۱. فخر رازی، ابوعبدالله، مفاتیح الغیب‌، ج ‌۱۶، ص ۵۰، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم‌، بیروت، سال ۱۴۲۰ ق.    
۲. توبه (۹)، آیه ۴۰.    
۳. این تعبیر به معنای هم سطحی دو شخص در فضیلت و... نیست؛ بلکه حتی گاه در معنای مقابل نیز استفاده شده است. به‌عنوان مثال در آیه ۳۴ سوره کهف کلمه "لصاحبه" در مورد دو شخصی به کار رفته که کاملاً در مقابل یک‌دیگر هستند و یکی از آن‌ها اهل بهشت و دیگری اهل دوزخ است.
۴. فخر رازی، ابوعبدالله، مفاتیح الغیب‌، ج ‌۱۶، ص ۵۰، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم‌، بیروت، سال ۱۴۲۰ ق.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‌۷، ص ۴۲۲، دارالکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ ش.    
۶. علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۱۹، ص ۳۳، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
۷. أبوالفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی ( ابن کثیر)، البدایة و النهایة، ج ۳، ص ۱۸۴، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار