علم غیب امامان معصوم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: علم غیب امامان معصوم (علیهم‌السلام)، پیامبر خدا، حضرت علی (علیه‌السّلام)، علم جزئی، علم کلی.
پرسش: خداوند در قرآن فرموده که رسولان از دانش غیب بهره‌مندند. چه دلیلی بر آگاه بودن امامان بر غیب وجود دارد؟
پاسخ:
می‌دانیم دایره مأموریت
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
امامان معصوم (علیه‌السّلام) محدود به مکان و زمان خاصی نبوده، بلکه
رسالت آنها جهانی و جاودانی است، چگونه ممکن است کسی چنین مأموریت گسترده‌ای داشته باشد؟ در حالی‌که هیچ‌گونه آگاهی جز بر زمان و محیط محدود خود نداشته باشد؟ آیا کسی را که مثلاً مامور امارت و استانداری بخش عظیمی از کشوری می‌کنند، می‌تواند از آن منطقه آگاهی نداشته باشد و در عین حال ماموریت خود را به خوبی انجام دهد؟!
به تعبیر دیگر، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
امام (علیه‌السّلام) در مدت
حیات خود باید آن‌چنان
احکام الهی را بیان و اجرا کند که جوابگوی نیازمندی‌های همه انسان‌ها در هر زمان و مکان باشد، و این ممکن نیست مگر این‌که لااقل بخشی از
اسرار غیب را بداند.
به‌علاوه، سه
آیه در
قرآن مجید است که اگر آنها را در کنار هم قرار دهیم، مسئله
علم غیب و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امامان (علیه‌السّلام) از آن روشن می‌شود:
نخست این‌که
قرآن در مورد کسی که تخت ملکه «سبا» را در یک چشم بر هم زدن نزد سلیمان آورد (یعنی
آصف بن برخیا) می‌گوید: «
[اما
] کسی که دانشی از کتاب
[آسمانی
] داشت گفت: پیش از آن‌که چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد! و هنگامی که
[سلیمان
] آن
[تخت
] را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل
پروردگار من است».
در
آیه دیگر می‌خوانیم: «... بگو: کافی است که
خداوند، و کسی که
علم کتاب [و آگاهی بر قرآن
] نزد اوست، میان من و شما گواه باشند!».
از سوی دیگر در
احادیث می‌خوانیم که
ابوسعید خدری می‌گوید: از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) معنای «
الَّذِی عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکِتابِ» را سؤال کردم، پیامبر فرمود: «او وصی برادرم
سلیمان بن داوود بود»، گفتم: «
وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ» کیست؟ فرمود: ذاک اخی علی بن ابی‌طالب! " «او برادرم
علی بن ابی‌طالب است».
با توجه به این‌که «
عِلْمٌ مِنَ الْکِتابِ» که در مورد «آصف» آمده، «
علم جزئی» را می‌گوید، و «
عِلْمُ الْکِتابِ» که درباره علی (علیه‌السّلام) آمده «
علم کلی» را می‌گوید، تفاوت میان مقام علمی آصف بن برخیا و حضرت علی (علیه‌السّلام) روشن می‌گردد.
از سوی دیگر در
آیه ۸۹
سوره نحل می‌خوانیم: «
وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ»؛ ما
قرآن را بر تو نازل کردیم که بیانگر هر چیزی است.
روشن است کسی که
عالم به
اسرار چنین کتابی باشد، باید اسرار
غیب را بداند و این دلیلی است
آشکار بر این‌که ممکن است انسانی از اولیاء اللَّه، از اسرار غیب به امر الهی آگاه گردد.
سایت اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «علم غیب امامان معصوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۱۶.
