علت خواب‌های صادقه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: رؤیا،
خواب،
رؤیای صادقه،
فلسفه،
حکمت،
حضرت یوسف (علیه‌السّلام).
پرسش: اگر خوابی دیدیم و اتفاقات آن خواب بعد از مدتی یکایک شروع به محقق‌شدن کرد، باید چه واکنشی نشان دهیم؟ در مورد رؤیای صادقه چیزهایی شنیدم؛ اما اصلاً رؤیای صادقه برای چیست؟ و آیا فردی که رؤیای صادقه می‌بیند باید کاری انجام بدهد؟
پاسخ: یکی از حکمت‌های الهی در رؤیای صادقه،
هدایت باطنی انسان‌ها است. از‌این‌نظر، برخی از رؤیاها را می‌توان زمینه‌ای برای دریافت هدایت‌های الهی به شمار آورد.
یکی دیگر از حکمت‌های خواب‌های راستین، اخبار به وقوع اتفاق مسرت‌بخش یا حادثهای ناگوار برای انسان است، فلسفه این نوع خواب‌ها را می‌توان ایجاد آمادگی برای کم‌کردن آثار و عواقب آن حادثه دانست.
یکی از مباحث در حوزه انسان‌شناسی، دیدن خواب و رؤیا است که از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است.
از موضوعاتی که در مورد خواب‌دیدن مطرح است، حکمت و فلسفه رؤیاهای صادقه است. منظور از این خواب‌های راستین خواب‌هایی است که حکایت از وقوع حادثهای در زندگی انسان می‌کند. رؤیاهای صادقه می‌تواند فلسفه و حکمت‌های متعددی داشته باشد:
یکی از حکمت‌های الهی در رؤیای صادقه،
هدایت باطنی انسان‌ها است. از این نظر، برخی از رؤیاها را می‌توان زمینه‌ای برای دریافت هدایت‌های الهی به شمار آورد.
ابن عباس از
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چنین نقل می‌کند:
«آگاه باشید که از بشارت‌های
نبوت چیزی باقی نمانده مگر رؤیای صالح که فرد
مسلمان یا خود آن‌را می‌بیند و یا دیگران در مورد او می‌بینند».
در روایت دیگری می‌فرماید: «رؤیای صادقه جزئی از هفتاد جزء نبوت است».
یکی از حکمت‌های خواب‌های راستین، بشارت به وقوع حادثهای مسرت‌بخش در زندگی است؛ مانند خواب حضرت یوسف (علیه‌السّلام) که مشاهده کرد یازده ستاره و خورشید و ماه برای او سجده می‌کنند.
«اِذْ قَالَ یُوسُفُ لِاَبِیهِ یَاَبَتِ اِنیّ رَاَیْتُ اَحَدَ عَشَرَ کَوْکَبًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَاَیْتهُمْ لیِ سَاجِدِین»
همچنین در تفسیر آیه «لَهُمُ الْبُشْری فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا...»
از پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است:
« الرؤیا الصالحة یبشر بها المؤمن جزء من ستة واربعین جزء من النبوة فمن رای ذلک فلیخبر بها وادا، ومن رای سوی ذلک فانما هو من الشیطان لیحزنه فلینفث عن یساره ثلاثا ولا یخبر بها احدا؛
منظور از این آیه، رؤیای صالحه است که
مؤمن به واسطه آن بشارت داده می‌شود و جزئی از شصت و چهار جزء نبوت است، هرکس چنین خوابی دید، می‌تواند آن‌را برای فردی که دوست صمیمی‌اش است، بازگو کند و ...»
برخی از چنین خواب‌هایی حکایت از وقوع حادثهای ناگوار در زندگی انسان می‌کند، فلسفه این نوع خواب‌ها را می‌توان ایجاد آمادگی برای کم‌کردن آثار و عواقب آن حادثه دانست؛ مانند خواب پادشاه مصر که گفت:
«وَ قَالَ الْمَلِکُ اِنیّ اَرَی سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ یَاْکُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَ سَبْعَ سُنبُلَتٍ خُضْرٍ وَ اُخَرَ یَابِسَاتٍ یَاَیهُّا الْمَلَاُ اَفْتُونیِ فیِ رُءْیَایَ اِن کُنتُمْ لِلرُّءْیَا تَعْبرُونَ؛
من در خواب هفت گاو چاق را دیدم که هفت گاو لاغر آنها را می‌خورند و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده را نیز در خواب دیدم.»
حضرت یوسف (علیه‌السّلام) این خواب را به خشک‌سالی و قحطی در آینده تعبیر کرد و زمینه شد تا پادشاه مصر ایشان را مسئول خزانه‌داری کشور کند و حضرتشان نیز برای مقابله با خشک‌سالی و قحطی دستور به جمع‌آوری غلات و نگه‌داری آنها نمود و در نتیجه توانستند کشور مصر را از آثار سوء خشک‌سالی وحشتناک هفت‌ساله در امان نگه‌دارند.
به علاوه این‌که گاهی با دادن صدقه، دعا، انجام کارهای خوب، و یا
توبه و دست‌کشیدن از کارهای ناشایست، می‌توان آثار احتمالی خواب‌های بد را دفع و رفع نمود.
البته بر اساس برخی روایات به هر خواب بدی نیز نباید اعتنا کرد و آرامش زندگی را به واسطه یک خواب نباید از دست داد. از
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است:
«هر کس رؤیایی غیر صالح (خواب بد) دید، چنین رؤیایی از جانب
شیطان است تا باعث غم و اندوه او شود. پس سه بار بر سمت چپ خود بدمد (این فکر را از خود دور کند) و آن را برای کسی نقل نکند».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «علت خواب‌های صادقه»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۳/۱۶.
