شبهه تعمیر مساجد توسط مشرکان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مسجد،
قریش،
شرک،
بت‌پرست،
سوره توبه.
پرسش: آیا مشرکان و بت‌پرستان، اقدام به ساخت و تعمیر مسجد می‌کردند که
خداوند در
آیه ۱۷ سوره توبه فرمود آنان اجازه چنین کاری را ندارند؟!
پاسخ اجمالی: از آن‌جا که مشرکان به
خانه خدا رفت و آمد می‌کردند و بت‌های خود را در آن‌جا نگهداری نموده؛ به‌طور طبیعی بخش‌های فرسوده آن‌را نیز تعمیر می‌کردند که با نزول این
آیه خداوند دستور داد، مشرکان و بت‌پرستان نه حق شرکت در مساجد را دارند و نه تعمیر و بنای ساختمان آن‌را و همه این کارها باید به دست
مسلمانان انجام شود.
مفسّران درباره
سبب نزول این آیه می‌گویند: این آیه درباره گروهی از رؤسای قریش که در
جنگ بدر به دست مسلمانان
اسیر شده‌اند از جمله
عباس عموی
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نازل شده است. این گروه از سوی عدّه‌ای از
صحابه، به علت مشرک بودن سرزنش می‌شدند. مخصوصاً
علی (علیه‌السّلام) عباس عموی خود را سرزنش می‌کرد که چرا در مقابل رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به جنگ برخاسته و مشرکان را یاری نموده است! عباس گفت: چرا شما معایب ما را ذکر می‌کنید و محاسن ما را نادیده می‌گیرید!؟ علی (علیه‌السّلام) به او فرمود: شما را محاسنی نیست. گفت: ما مسجد الحرام را تعمیر می‌کنیم،
پرده‌دار کعبه هستیم، و حجاج را آب می‌دهیم. این‌جا بود که خداوند این آیه را در ردّ ادعای عباس نازل فرمود.
بنابر این، از آن‌جا که مشرکان مکه همواره به خود می‌بالیدند که ما متولیان
مسجد الحرام هستیم، آن را تعمیر می‌کنیم و به حاجیان آب می‌دهیم. در این آیه خداوند می‌فرماید که آنان حق ندارند و شایسته آن نیستند که مسجد خدا را آباد کنند، در حالی‌که بر کفر خود گواهند؛ یعنی آنها که از خدا و رسول پیروی نکرده و در برابر فرستاده خدا به مقابله بر می‌خیزند، چگونه به خود اجازه می‌دهند که مسجد و خانه خدا را آباد کنند؟! چرا که حضور در مسجد و آبادی آن به عنوان یک
عبادت باید با خلوص نیت همراه باشد؛ و مشرکان کارشان از روی
اخلاص برای خدا نبود، و هیچ‌گونه ارزش معنوی نداشت.
خدای متعال در
قرآن کریم در ارتباط با یکی از
احکام مسجد می‌فرماید: «ما کانَ لِلْمُشْرِکینَ اَنْ یَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ شاهِدینَ عَلی اَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ اُولئِکَ حَبِطَتْ اَعْمالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خالِدُونَ؛
مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند، در‌حالی‌که به
کفر خویش گواهی می‌دهند! آنها اعمالشان نابود (و بی‌ارزش) شده و در آتش (
دوزخ)، جاودانه خواهند ماند!»
مشرکان خداوند را به عنوان خالق انسان و جهان قبول داشتند، منتها در مسئله ربوبیت دچار شرک شده بودند، و اگر بت‌ها را پرستش می‌کردند نه به عنوان خالق هستی، بلکه می‌گفتند ما آنها را نمی‌پرستیم جز برای آن‌که هر چه بیشتر ما را به خدا نزدیک کنند: «ما نَعْبُدُهُمْ اِلاَّ لِیُقَرِّبُونا اِلَی اللَّهِ زُلْفی».
آنان برای این کار با دست خود بت می‌تراشیدند و آنها را در مکان‌های مقدس می‌گذاشتند؛ از همین رو بود که خانه کعبه محل نگهداری بت‌های آنان بود.
تعمیر و آباد ساختن مساجد دو معنا دارد: یکی به معنای آبادی ساختمان و تاسیسات آن و دیگری به معنای حضور و رفت و آمد در آن است؟
از آن‌جا که مشرکان به خانه خدا رفت و آمد می‌کردند، و بت‌های خود را در آن‌جا نگهداری نموده؛ به‌طور طبیعی بخش‌های فرسوده آن‌را نیز تعمیر می‌کردند که با نزول این آیه خداوند دستور داد، مشرکان و بت‌پرستان نه حق شرکت در مساجد را دارند، و نه تعمیر و بنای ساختمان آن‌را و همه این کارها باید به دست مسلمانان انجام شود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «شبهه تعمیر مساجد توسط مشرکان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۲/۲۰.
