شباهت جنیان به آدمیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جن،
چشم،
گوش،
آیه،
انسان،
ائمه.
پرسش: آیا جنیان مانند آدمیان گوش و چشم دارند؟ آیا آنان از پیامبران مبعوث در میان آدمیان پیروی می‌کنند؟
پاسخ اجمالی: از برخی آیات
قرآن کریم (مثل آیه یکم
سوه جن و آیه ۱۷۹
سوره اعراف) و
روایات ائمه استفاده می‌شود که جنّینان مانند انسان‌ها دارای ابزارهای حسی؛ مانند
قلب و چشم و گوش و فهم هستند و یا برخی از آنها جسمی مانند جسم انسان‌ها دارند و همچنین
مکلف بودند که از پیامبرانی که در میان انسان‌ها برانگیخته شده‌اند، پیروی نمایند.
گزارشی در قرآن کریم وجود دارد که بر اساس آن، جنیان به قرائت قرآن گوش فرا می‌دادند:
«قُلْ اُوحِیَ اِلَیَّ اَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا اِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً؛
بگو به من
وحی شده که گروهی از جنّیان گوش فرا داده و به دنبال آن گفته‌اند که ما سخن شگفت‌آوری به نام قرآن شنیده‌ایم.»
تعبیر «اُوحِیَ اِلَیَّ» (به من وحی شده) نشان می‌دهد که
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دست کم در این ماجرا شخصاً افراد جن را مشاهده نکرده، بلکه از طریق وحی، به قرآن شنیدن آنان آگاه شده‌اند. در ضمن، این آیه به خوبی نشان می‌دهد که طایفه «جن» دارای
عقل و شعور و فهم و درک هستند.
چنان‌که در آیه‌ای دیگر به برخورداری جنیان از ابزار فهم و درک چنین آمده است:
«وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لاَّ يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لاَّ يَسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ؛
به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای
دوزخ آفریدیم آنها دل‌هایی دارند که با آن
[اندیشه نمی‌کنند، و
] نمی‌فهمند و چشمانی که با آن نمی‌بینند و گوش‌هایی که با آن نمی‌شنوند آنها همچون چهارپایانند، بلکه گمراه‌تر! اینان همان غافلانند
[چرا که با داشتن همه‌گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند
]».
همچنین روایتی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به این موضوع اشاره می‌کند که:
«اجسادهم کاجساد بنی آدم؛
جسم برخی از گروه‌های جنیان مانند آدمیان است.»
همچنین بر اساس آیات قرآن کریم، جنّیان به زبان انسان‌ها آشنا بوده و آن‌را می‌فهمند:
«قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُّسْتَقِيمٍ؛
گفتند: ای قوم ما! ما کتابی را شنیدیم که بعد از
موسی نازل شده، هماهنگ با مطالب آن کتاب بوده و هدایتگر خلائق به سوی
حق و راه راست است».
در این زمینه باید گفت که اگر جنّیان به زبان انسان‌ها آشنا نبودند، نمی‌توانستند به‌سوی قوم خود بازگردند و آنان را براساس محتوای قرآن، اندرز بدهند. بنابر آنچه گفته شد، جنّینان نیز مانند انسان‌ها دارای ابزارهای احساس‌گری؛ مانند قلب و چشم و گوش و فهم هستند، اما کیفیتشان چگونه است، چیزی در منابع اسلامی نیافتیم.
اما در پاسخ به این سؤال که آیا پیامبر انسان‌ها، پیامبر جنّیان هم هست، باید گفت: برای جنیان دو مقطع زمانی قابل تصور است؛ قبل از
خلقت بشر و بعد از خلقت بشر!
آنچه از آیات و روایات برداشت می‌شود آن است که پس از آفرینش انسان‌ها، جنّیان نیز مکلف بوده‌اند که از پیامبرانی که در میان انسان‌ها برانگیخته شده بود، پیروی نمایند. بر همین اساس بسیاری از اجنّه به
پیامبران الهی ایمان آورده و گروهی دیگر ایمان نیاورده و
کافر شدند. از‌این‌رو است که گروهی از جنیان به امر
حضرت سلیمان (علیه‌السلام) به فعالیت‌هایی می‌پرداختند. اما قبل از خلقت بشر، آن‌گاه که بشر نبود و جنیان بودند، شاید بتوان گفت که قبل از
خلقت حضرت آدم (علیه‌السّلام) راهنمایانی از جنس خود آنان در میانشان وجود داشته است.
همچنین حتی اگر وجود پیامبران موازی را هم بپذیریم، خللی ایجاد نخواهد شد؛ زیرا دعوت همه (از آن‌رو که از جانب خدا است) یکی بوده و تعارضی با هم نخواهد داشت.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «شباهت جسمی جنیان به آدمیان» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۲/۲۰.
