• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیر مطالعاتی علم کلام و عقاید

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سیر مطالعاتی، عقاید، علم کلام، کتب کلامی، کتب تفسیر، کتاب‌شناسی.

پرسش: درباره سیر مطالعاتی عقاید و علم کلام چه منابعی را معرفی می‌کنید؟

پاسخ: کتاب‌هایی که برای سطح تا حدودی ابتدایی معرفی می‌شود، عبارت است از: ۱. مجموعه درس‌هایی از قرآن؛ ۲. آموزش عقاید؛ ۳. الهیات و معارف اسلامی.
کتاب‌هایی که برای سطح متوسط معرفی می‌شود، عبارت است از: ۱. آموزش کلام اسلامی؛ ۲. معارف قرآن؛ ۳. درس‌نامه عقاید؛ ۴. اصول عقاید؛ ۵. عقاید استدلالی؛ ۶. مجموعه کتاب‌های شهید مطهری در زمینه عقاید اسلامی؛ ۷. شرح الباب الحادی عشر.
کتاب‌هایی که برای سطح بالا معرفی می‌شود، عبارت است از: ۱. الهیات؛ ۲. تفسیر موضوعی قرآن؛ ۳. کشف المراد؛ ۴. گوهر مراد؛ ۵. سرمایه ایمان؛ ۶. التوحید.
در ذیل توضیح هر یک از کتاب‌های فوق می‌آید.



کتاب‌هایی که برای سطح تا حدودی ابتدایی توصیه می‌شود، عبارت است از:

۱.۱ - مجموعه درس‌هایی از قرآن

مجموعه درس‌هایی از قرآن، شامل مباحث توحید، عدالت، نبوت، امامت که با سبک ساده و روان، کلاسیک و بهره‌گیری از داستان و ضرب‌المثل و دیگر خصوصیات تدوین و نگارش یافته است که مؤلف محترم آن آقای محسن قرائتی است و مؤسسه در راه حق آن را منتشر کرده است.

۱.۲ - آموزش عقاید

آموزش عقاید اثر استاد مصباح یزدی، که آن هم از ویژگی‌های مهمی برخوردار است، مباحث با نظم و ترتیب خاصی منطقی، و درس‌وار مطرح شده است و در ضمنی که مطالب عمیق مطرح شده است، در عین ساده روان تنظیم یافته است» و سازمان تبلیغات اسلامی آن را منتشر کرده است.

۱.۳ - الهیات و معارف اسلامی

الهیات و معارف اسلامی، از آیت‌الله جعفر سبحانی که چاپ جدید آن مربوط به انتشارات مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) است.


کتاب‌هایی که برای سطح متوسط توصیه می‌شود، عبارت است از:

۲.۱ - آموزش کلام اسلامی

آموزش کلام اسلامی در دو مجلد از محمد سعیدی‌مهر، انتشارات طه، دارای خصوصیات کلاسیک بودن، روان بودن، و داشتن خلاصه و چکیده هر بحث، کتابی است بسیار مفید و کامل و متقن برای سطح دانشجو.

۲.۲ - معارف قرآن

معارف قرآن (خداشناسی، کیهان‌شناسی و انسان‌شناسی) استاد مصباح یزدی، که منظم، و مستدل تدوین یافته است و مباحث ریز اعتقادی را عمیق مطرح کرده است.

۲.۳ - درسنامه عقاید

درس‌نامه عقاید علی شیروانی، دارای خصوصیات کلاسیک بودن و روان بودن.

۲.۴ - اصول عقاید

اصول عقاید اثر شیخ مظفر (رحمة‌الله‌علیه) که این کتاب خیلی عمیق، مختصر و خلاصه، و در عین روان‌ نگارش یافته است.

۲.۵ - عقاید استدلالی

عقاید استدلالی اثر علی ربانی گلپایگانی است و انتشارات نصایح آن را به چاپ رسانده است.

۲.۶ - مجموعه کتاب‌های شهید مطهری

مجموعه کتاب‌های استاد شهید مطهری در زمینه عقاید اسلامی همچون: توحید، معاد، انسان و سرنوشت، نبوت، عدل الهی، و ... .

۲.۷ - شرح الباب الحادی عشر

شرح الباب الحادی‌عشر از علامه طباطبایی، که چندین ترجمه و شرح آن در بازار موجود است و یکی از بهترین آنها ترجمه و شرح از آقای شیروانی است که انتشارات دارالفکر به چاپ رسانده است.


کتاب‌هایی که برای سطح بالا توصیه می‌شود عبارت است از:

۳.۱ - الهیات

الهیات اثر آیت‌الله جعفر سبحانی در چهار جلد، و در این کتاب مباحث اعتقادی، بسیار مبسوط، و مستدل بحث شده است و بر انظار و آرای مختلف طرح شده و به آنها پاسخ داده شده است و مطالب آن به شیوه جدید، و بکر تنظیم یافته است.

۳.۲ - تفسیر موضوعی قرآن

مجموعه تفسیر موضوعی قرآن، تألیف حضرت آیت‌الله جوادی آملی که تاکنون پانزده جلد آن منتشر شده است و مباحث اساسی عقیدتی به صورتی مستوفا مورد بحث قرار گرفته است، توحید در قرآن، نبوت در قرآن، معاد در قرآن، فطرت در قرآن و ... .

۳.۳ - کشف المراد

کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد که مؤلف این کتاب شریف خواجه نصیرالدین طوسی است، کتاب عمیق، تاحدی مبسوط و مستدل، و از قدامت و اعتبار خاصی برخوردار است و تا به حال تعلیقه‌های مختلفی به آن زده شده است، این کتاب با تعلیقه استاد جعفر سبحانی توصیه می‌شود و جامعه مدرسین آن را به چاپ رسانده است.

۳.۴ - گوهر مراد

گوهر مراد، تألیف ملاعبدالرزاق لاهیجی (متوفای ۱۰۷۲) که به زبان فارسی قدیم، و تا حدی سنگین تنظیم یافته است و مطالب کتاب عالمانه و عمیق تدوین یافته است.

۳.۵ - سرمایه ایمان

سرمایه ایمان، از عبدالرزاق لاهیجانی به تصحیح و پاورقی صادق لاریجانی، انتشارت الزهراء.

۳.۶ - التوحید

التوحید، للشیخ الجلیل الاقدم ابی‌جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی (متوفای ۳۸۱)، مؤلف جلیل القدر احادیث شریف اهل ‌بیت (علیهم‌السلام) در ارتباط با عقاید، مخصوصاً «توحید» جمع‌آوری کرده است.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «سیر مطالعاتی علم کلام و عقاید»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۶/۲۰.    







جعبه ابزار