زیارت مفجعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زیارت مفجعه.
پرسش: آیا امکان دارد
سند زیارت مفجعه و زمان و مکان وارده برای
زیارت را بیان کنید؟
پاسخ: زیارت مفجعه در کتاب‌های معتبر ادعیه نیامده و تنها در کتاب متأخر
مفتاح الجنان ذکر شده که این
کتاب مورد انتقاد بسیاری از دانشمندان علم حدیث از جمله شیخ
عباس قمی قرار گرفته است. علاوه بر اینکه در همین کتاب، سندی برای زیارت مفجعه نقل نشده است.
یکی از پدیده‌های ناشایستی که بعضاً در کتاب‌های
دعا و دعاهای مأثور از
ائمه ـ علیهم‌السلام ـ دیده می‌شود، اضافه یا کم کردن از متن ادعیه و یا ساختن دعاهای جدید و انتساب آن به معصومان است!
در مواردی که راویان دعاها، مطلبی را حتی از روی اشتباه به دعاها اضافه یا جابه‌جا می‌کردند، با توبیخ ائمه ـ علیهم‌السلام ـ روبه‌رو می‌شدند؛ زیرا دعا یعنی راز و نیاز با خدا و دعاهایی که از طرف معصومان به ما رسیده، برای هر کلمه آن حکمتی است که بر ما پوشیده است؛ لذا جابه‌جا کردن یا حذف و اضافه بر آن، به‌گونه‌ای اخلال در دعاست.
حسین بن مختار می‌گوید:
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ دعایی را فرمودند و در آخر گفتند: «و هو علی کل شیء قدیر»، حسین بن مختار می‌گوید: من به آخر آن چنین اضافه کردم: «بیده الخیر؛ همه خیرها در دست اوست.» حضرت فرمودند بله! همه خیرها در دست اوست؛ ولی دعا را آن‌گونه که تعلیمت دادم، بخوان.
با همه این تأکیدات، باز می‌بینیم که عده‌ای دست به چنین اعمالی می‌زنند.
مرحوم شیخ عباس قمی وقتی که
زیارت وارث را با جملۀ «فافوز معکم» ختم می‌کند، می‌گوید:
این دعا را من از کتاب‌های معتبری (همچون کتاب
مصباح المتهجد شیخ طوسی نقل کرده‌ام؛ اما عده‌ای اضافه کرده‌اند: «فی الجنان مع النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقاً» که همه زیادی (و از خودشان) است.
در ادامه شیخ عباس به نقل از استاد خود، مرحوم میرزا حسین نوری به کتاب
مفتاح الجنان اشاره کرده و بیان می‌دارد که این کتاب در آن زمان، میان مردم رواج داشته و به قول شیخ عباس، کتاب مرجع عوام، خواص،
عرب و
عجم بوده است.
شیخ عباس قمی،
کلام استادش را چنین کامل می‌کند: امروز کتاب
مصباح المتهجد و اقبال و مصباح الزائر و بلد الامین و... متروک شده و چنین مجموعه‌هایی شایع گشته است.
او در ادامه کلامش به چند مورد از تحریفات اشاره کرده و می‌گوید:
با بودن این همه زیارات مأثوره، زیارت مفجعه را
جعل می‌کنند... .
با بودن این همه دعاهای معتبر، دعای بی‌ربط «حبی» را جعل می‌کنند و برایش آنقدر فضیلت نقل می‌کنند که
انسان را متحیر و سراسیمه می‌کند... که یا محمد! هر که این
دعا را بخواند یا با خود داشته باشد، هر چه قدر
گناه داشته باشد،
حیا می‌کنم که او را
عذاب کنم!
در دعای معتبر مجیر در هشتاد موضع کلمه «بعفوک» را اضافه کرده‌اند... .
پس از مراجعه به کتاب
مفتاح الجنان مشخص می‌شود که برخی از موارد اشاره شده در این کتاب یافت می‌شود.
نویسنده
مفتاح الجنان پیش از زیارت امین الله، زیارتی به‌عنوان زیارت مفجعه
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ نقل می‌کند که با عبارت «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَخَا الْحَسَنِ الرِّضَا..» شروع شده و با عبارت «إِلَیْکَ هَمِّی وَ رَجَائِی وَ عَلَیْکَ حُزْنِی وَ بُکَائِی وَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُه» پایان می‌یابد.
همچنین در
زیارت معتبر مجیر که در این کتاب آمده، عبارت «اجرنا من النار یا مجیر» را این‌گونه آورده است: «اجرنا من النار بعفوک یا مجیر»، یعنی کلمه «بعفوک» را در تمام عبارت تکرار شده آورده است.
به‌هرحال
زیارت مفجعه در کتاب‌های معتبر ادعیه نیامده است و تنها در
مفتاح الجنان نقل شده که انتقادات مرتبط با آن را بیان کردیم.
چه‌بسا مرحوم شیخ عباس قمی
کتاب شریف
مفاتیح الجنان را در پاسخ‌گویی نیاز جامعه به ادعیه معتبر نگاشته و نامش را شبیه نام «مفتاح الجنان» آورده است تا مردم کم‌کم با این نام جدید خو کرده و به‌جای مفتاح الجنان،
مفاتیح الجنان را مطالعه نمایند.
پایگاه اسلام کوئست.
