راویان حدیث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: راویان حدیث، حدیث، روایت، اقسام، تقسیمات.
پرسش: شیخ مفید چه تفاوت‌هایی را میان
راویان حدیث برمی‌شمرد؟ (معنای این عبارت چیست: فالناس ممتحنون فی الأخبار وسماعها، فساهٍ فی النقل، ومعتمد فی الزیادة والنقصان، ومبدعٌ فی الشریعة متصنعٌ لحُسن الظاهر، یقصد به إضلال العباد).
پاسخ:
و فی الجملة إن أقوال الأئمة ـ عليه‌السلام ـ کانت تخرج علی ظاهر یوافق باطنه الأمن من العواقب فی ذلک.
و یخرج منها ما ظاهره خلاف باطنه للتقیة و الاضطرار.
و منها: ما ظاهره الإیجاب و الإلزام و هو فی نفسه ندب و نفل و استحباب.
و منها: ما ظاهره نفل و ندب و هو علی الوجوب.
و منها: عام یراد به الخصوص و خاص یراد به العموم و ظاهرمستعار فی غیر ما وضع له حقیقة الکلام و تعریض فی القول للاستصلاح و المداراة و حقن الدماء.
و لیس ذلک بعجیب منهم و لا ببدع و القرآن الذی هو کلام الله عز و جل و فیه الشفاء و البیان قد اختلفت ظواهره و تباین الناس فی اعتقادمعانیه و کذلک السنة الثابتة عن النبی ص فالعلماء علی اختلاف فی معنی کلامه ع فیها و مع ذلک کله فالناس ممتحنون فی الأخبار و سماعها فساه فی النقل و متعمد فیه الزیادة و النقصان و مبدع فی‌الشریعة متصنع لحسن‌الظاهر یقصد به إضلال العباد و الله موفق للصواب. شیخ مفید در کتاب
المسائل السرویه فصلی را به نام «اصناف احادیث ائمه» باز کرده، و در این فصل ابتدا به این نکته اشاره می‌کند که
احادیث به لحاظ کیفیت صدور اقسامی دارند؛ زیرا برخی روایات ظاهرش اراده نشده؛ بلکه به جهت
تقیه یا اضطرار خلاف ظاهر اراده شده است. سپس اضافه می‌کند علاوه بر این باید توجه داشت که مردم در نقل اخبار و شنیدن آن نیز مختلف هستند و مورد
امتحان و
آزمایش قرار گرفته‌اند. برخی در نقل احادیث سهل‌انگارند یا دچار اشتباه و سهو می‌شوند؛ اما برخی مورد
اعتماد هستند و چیزی را کم و زیاد نمی‌کنند و برخی نیز اهل
بدعت در
شریعت هستند و سعی می‌کنند از راه اظهار
چهره‌ای خوب و ظاهری آراسته دیگران فریب دهند؛ بنابراین باید در بررسی
روایات همه این جوانب را در نظر داشت.
پایگاه اسلام کوئست.
