راهکارهای جلوگیری از خنده
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:خنده، محرم،صفر،شوخی، شادی.
پرسش :لطفاً راه حلی برای جلوگیری از
خنده زیاد مخصوصاً در محرّم و صفر ارایه فرمایید.
پاسخ :
انسان دارای ابعاد مختلفی بوده که یکی از آنها، بُعد عاطفی او است؛ برخورداری انسان از این ویژگی، موجب می شود در مواردی خوشحال و شاد باشد و در جاهایی نیز محزون و غمگین. لذا گریه و خنده که نوعی ابراز احساسات و عواطف درونی است، از نشانه های طبیعی و تعادل مزاج آدمی است، و فرد باید در این مورد به رشد و ظرفیّت کافی برسد و خود را با آداب خنده و ابراز شادی آشنا کند تا خنده و شادی برای او یک فضیلت اخلاقی باشد، نه یک رذیلت.
با این که، شادمانی و انبساط خاطر، از جنبه های اخلاقی مثبت و مفید و زمینه ساز تحرّک و پویایی و فعّالیت فردی و اجتماعی است، و در تکامل روحیه اجتماعی نقش دارد، امّا در شرایط مختلف و عوامل گوناگون فردی، اجتماعی، اعتقادی و اخلاقی باعث می شود که برخی از شادی ها مورد ملامت و سرزنش قرار گیرد.
در این نوشته، به راه کارهای مهمّی که می تواند در جلوگیری از خنده زیاد در هر زمان – مخصوصاً در ایّام
شهادت و مصیبت ائمه اطهار (علیهم السلام) – و همچنین در برخی از مکان ها و موقعیّت های اجتماعی، نقش داشته و ثمر بخش باشد، اشاره می شود:
لازم است که همه افکار، گفتار و کردار یک مؤمن واقعی در مسیر رضایت و رسیدن به
قرب الاهی باشد. با این نگاه، اگر توجّه کند که خنده او، آیا مورد
رضایت خداوند هست یا خیر؟ در این صورت است که، خنده و شادی، جایگاه مناسب و مرز خود را پیدا کرده و وسیله ای برای تقرّب به خداوند متعال خواهد بود. بنابراین، در ایّام محرّم و صفر و در روزهای شهادت امامان (علیهم السلام)، خود را صاحب عزا دانستن و غمگین بودن، و دوری از هر آنچه با سوگواری و عزاداری منافات دارد، در تحقق این نیّت و هدف کمک می کند.
در قرآن کریم بر
ذکر و یاد بسیار خداوند فرمان داده شده است.
لذا مردان الهی هماره به ذکر خدا اشتغال دارند و هیچ کاری آنان را از ذکر و
عبادت خدا غافل نمی کند.
گاهی خنده و شادی مایه غفلت روح و قلب انسان است و همین غفلت باعث می شود که به گناهانی مانند
مسخره کردن دیگران مرتکب شود؛ از این رو، ذکر و یاد خداوند متعال که برای زدودن غفلت است، کنترل کننده خنده هایی خواهد بود که موجب قساوت قلب می شود.
امام صادق (علیه السلام) در اهمیت ذکر و یاد خداوند می فرماید:«هر که به راستی (نه به زبان تنها) به یاد خدا باشد، مطیع اوست، و هر که از او غافل باشد عاصی و گناهکار است، و طاعت نشانه هدایت و معصیت علامت گمراهی است و اصل
هدایت و
گمراهی ، یاد و غفلت است...».
خنده زیاد و بی حدّ و مرز – که در اصطلاح اخلاق و احادیث، «
قهقهه » نام دارد - از
غفلت سرچشمه می گیرد، و شایسته افراد وزین و با شخصیت نیست و اسلام آن را نکوهش کرده و آثار و آفات فردی و اجتماعی را در پی دارد که تفکر در این آفات، در کنترل انسان و دوری از این رذیله و رفتار ناپسند اخلاقی نقش دارد. در این جا نمونه هایی از این آثار با استناد به روایات ذکر می شود:
۱.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید:« از خنده بسیار بپرهیز که دل را می میراند، و نورانیّت و روشنی چهره را می برد».
۲.
امام علی (علیه السلام) می فرماید:«خنده زیاد، همنشین را -از دوستی- دور می کند (و باعث تنفّر می شود) و رئیس را، زشت و رسوا می کند».
۳. امام صادق (علیه السلام) می فرماید:« قهقهه زدن از کارهای
شیطان است».
پس، می توان با توجّه به آیات و روایات اخلاقی، در باره آداب خنده و نکوهش خنده زیاد و نیز با اراده ای محکم، تصمیم قاطع، همّت بلند و تمرین، خنده زیاد و قهقهه را در هر زمانی به ویژه در روزهای شهادت و مصیبت کم کرده و به مرور زمان از خود دور نمود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «راهکارهای جلوگیری از خنده»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۷.
