دین مرسل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دین مرسل.
پرسش: ویژگی‌های دین مرسل چیست؟
پاسخ: أ. دین مرسل به تعداد رسولان الهی متعدد است؛ ب. دین مرسل معلول نیازمندی بشر به پیام الهی است؛ ج. راه کشف دین مرسل نقل معتبر است و اگر عقل چیزی را کشف کرد که در دلایل نقلی دین مرسل هم وجود داشت، امکان ارشادی بودن آن دلیل نقلی وجود دارد؛ د. دین مرسل چون از طریق انبیا به دست مردم می‌رسد، به ویژگی‌های رسول، از حیث مراتب معنوی، و خصوصیات آن مردم و محدوده‌ی زمانی و مکانی آن پیام بستگی دارد.
واقعیت تاریخی
ادیان، به شهادت
تاریخ و
قرآن، گواه صادقی بر تعدد ادیان مُرسَل به تعداد رسولان الهی است. در این‌جا مراد از رسول، « نبی صاحب
شریعت و مأمور به ابلاغ آن» می‌باشد.
دین مرسل معلول نیازمندی بشر به پیام الهی است؛ از‌این‌رو در گذشته طبق مقتضیات دوره‌ها و زمان‌ها این پیام تجدید می‌شده است.
با این وصف، هرچند منشأ دین مرسل و منبع آن، دین نفس الامری است و دین نفس الامری فاقد عناصر موقعیتی می‌باشد، ولی دین مرسل، به تناسب مقتضیات نسلی که برای آنها ارسال شده و موقعیت زمانی و مکانی مخاطبان، مشتمل بر عناصر موقعیتی، افزون بر عناصر جهان‌شمول است. از سوی دیگر، امکان دارد، دین مُرسَل برخی عناصر دین نفس‌الامری را دربرداشته باشد؛ هم‌چنان که ممکن است، تمام آن را شامل شود.
راه کشف دین مرسل نقل معتبر است و اگر
عقل چیزی را کشف کرد که در دلایل نقلی دین مرسل هم وجود داشت، امکان ارشادی بودن آن دلیل نقلی وجود دارد. در این‌جا فرض بسیار بعیدی نیز قابل تصور است و آن این که عقل عنصری از دین مرسل را که در دلایل نقلی وجود ندارد، کشف کند. به این معنا که دریابد چنین مطلبی به رسول آن دین ابلاغ شده و او آن را برای مردم بیان کرده، ولی در اثر عواملی، به ما نرسیده است. البته این مطلب که عقل عنصری دینی را کشف کند، بعید نیست. ولی این‌که بتواند کشف کند حتماً به رسول آن
دین ابلاغ شده و او بیان کرده و به ما نرسیده است، بسیار غریب می‌باشد. به‌هر‌حال اگرچنین چیزی اتفاق بیفتد، می‌تواند راهی برای کشف عناصر دین مرسل باشد.
دین مرسل چون از طریق
انبیا به دست مردم می‌رسد، به ویژگی‌های رسول، از حیث مراتب معنوی، و خصوصیات آن مردم و محدوده‌ی زمانی و مکانی آن پیام بستگی دارد. هر چه رسول از مراتب بالاتری برخوردار باشد، حظّی بیش‌تر از دین نفس الامری به‌وسیله
وحی نصیب او خواهد شد و هر چه مردم مخاطب پیام، دارای توانایی فرهنگی بالاتر و پذیرش افزون‌تر باشند، بهره‌ی بیش‌تری از دین نفس الامری از طریق نقل به آنها خواهد رسید و هرچه گستره‌ی زمانی و مکانی دین مرسل افزون‌تر باشد و مخاطبان بیش‌تری را در زمان‌ها و سرزمین‌های گوناگون دربرگیرد، دربردارنده‌ی عناصر بیش‌تری از دین نفس الامری خواهد بود.
۱. مهدی هادوی تهرانی، ولایت و دیانت، مؤسسه فرهنگی خانه خرد، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۰.
پایگاه اسلام کوئست.
