دلالت حدیث منزلت بر جانشینی حضرت علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: غزوه تبوک،
امام علی،
مدینه،
پیامبر،
حضرت موسی.
پرسش: حدیث منزلت در غزوه تبوک گفته شده آن هم هنگامی که علی (علیه‌السّلام) از ماندن در مدینه در میان زنان و کودکان ناراحت بود و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای دلداری او این جمله را بیان کرد و منظور این بوده که: تنها تو بر این گروه زنان و کودکان
حکومت و
رهبری داری. بنا‌بر‌این چگونه بر خلافت و جانشینی امام علی (علیه‌السّلام) دلالت دارد؟
چگونه مفاد حدیث منزلت بر جانشینی امام علی (علیه‌السّلام) حکایت دارد؟
متن حدیث چنین است:
انتَ مِنِّی بِمَنزِلَةِ هارونَ مِن موسی، الَّا انَّهُ لا نَبِیَّ بَعدی؛ تو برای من، به منزله‌هارون برای موسی هستی، جز آن که پس از من، پیامبری نیست.»
حدیث منزلت تنها در
واقعه تبوک صادر نشده بلکه در موارد متعدد به عنوان یک قانون کلی ذکر شده است:
حدیث منزلت موارد متعددی ذکر شده است از جمله در:
یوم الانذار؛
روز پیمان برادری؛
قضیه
سد ابواب؛
فتح خیبر؛
هنگام تعیین سرپرست برای دختر حمزه؛
حجةالوداع؛
و...
از این گذشته ماندن علی (علیه‌السّلام) در مدینه یک کار ساده به منظور نگه‌داری زنان و کودکان نبود بلکه اگر هدف این بود از بسیاری از افراد دیگر این کار ساخته بود. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بزرگ‌ترین قهرمان شجاع سپاهش را برای هدف کوچکی آن هم در زمانی که به مبارزه یک امپراطوری بزرگ (امپراطوری روم شرقی) می‌رفت نمی‌گذاشت. پیداست هدف این بوده که در غیبت طولانی او دشمنان فراوانی که در اطراف مدینه بودند و
منافقان در خود مدینه، از فرصت برای درهم کوبیدن مدینه، کانون
اسلام استفاده نکنند، تنها کسی که می‌توانست این مرکز حساس را حفظ و نگه‌داری کند، علی (علیه‌السّلام) بود.
طبق این حدیث همه آنچه
هارون در عصر موسی (علیه‌السّلام) داشته است، بجز
نبوّت، برای
علی (علیه‌السّلام) قرار داده شده است.
قرآن کریم، مقام‌های هارون را چنین بیان داشته است:
«وَ اجْعَل لّی وَزِیراً مّنْ اَهْلِی• هَرُونَ اَخِی• اشْدُدْ بِهِ اَزْرِی• وَ اَشْرِکهُ فِی اَمْرِی؛
و از میان خاندانم، وزیری برای من قرار بده؛ هارون، برادرم را. پشتم را به او محکم بدار و او را در کار
[رسالت با
] من شریک کن.»
در احادیث پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) این مقام‌ها برای علی (علیه‌السّلام) به صراحت، تعیین شده است.
قرآن کریم، بخش دیگری از مقام‌های‌هارون را بدین شکل، ذکر کرده است:
«اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَاَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ؛
در میان قومم، به جای من بنشین و اصلاح کن و از راه تباهکاران، پیروی مکن.»
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «دلالت حدیث منزلت بر جانشینی حضرت علی» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۱۵. حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «دلالت حدیث منزلت بر جانشینی حضرت علی» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۳۰.
