دعای مقاتل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دعا، مقال بن سلیمان، امام سجاد علیه‌السلام، برآورده شدن حاجت، پاداش.
پرسش: روایت شده برای برآورده شدن
حاجت، دعای مقاتل بن سلیمان را صد بار در روز بخوانید. آیا چنین چیزی درست است؟ و آیا باید صد بار را پیوسته خواند، یا ۵۰ بار خواند و ۵۰ بار باقی‌مانده را نیم ساعت بعد خواند؟
پاسخ:
شیخ کفعمی در کتاب «
المصباح» از حضرت
امام سجاد علیه‌السلام این دعا را نقل کرده است:
«
إِلَهِی کَیْفَ أَدْعُوکَ وَ أَنَا أَنَا وَ کَیْفَ أَقْطَعُ رَجَائِی مِنْکَ وَ أَنْتَ أَنْتَ إِلَهِی إِذَا لَمْ أَسْأَلْکَ فَتُعْطِیَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِیَنِی إِلَهِی إِذَا لَمْ أدعوک (أَدْعُکَ) فَتَسْتَجِیبَ لِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَدْعُوهُ فَیَسْتَجِیبَ لِی إِلَهِی إِذَا لَمْ أَتَضَرَّعْ إِلَیْکَ فَتَرْحَمَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَتَضَرَّعُ إِلَیْهِ فَیَرْحَمَنِی إِلَهِی فَکَمَا فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسَی عَلَیْهِ السَّلَامُ وَ نَجَّیْتَهُ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُنَجِّیَنِی مِمَّا أَنَا فِیهِ وَ تُفَرِّجَ عَنِّی فَرَجاً عَاجِلًا غَیْرَ آجِلٍ بِفَضْلِکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ».
خدایا! چه‌گونه تو را بخوانم و حال آن‌که من منم، و چه‌گونه امیدم را از تو قطع کنم و حال آن‌که تو تویی. خدایا! آن‌گاه که از تو نخواهم که به من عطا کنی، پس کیست که از او درخواست عطا کنم؟ خدایا! آن‌گاه که تو را نخوانم تا مرا اجابت کنی، پس کیست که او را بخوانم تا اجابتم کند؟ خدایا! آن‌گاه که به‌سوی تو زاری نکنم تا به من مهرآوری، پس کیست که به جانب او زاری کنم تا به من مهر آورد. خدایا! چنان‌که
دریا را برای
موسی علیه‌السلام شکافتی و نجاتش دادی، از تو درخواست می‌کنم بر
محمد و خاندانش درود فرستی و از آن‌چه در آن گرفتارم، مرا رهایی بخشی، و بر من گشایش دهی، گشایشی فوری نه دیر، به فضل و مهربانی‌ات، ای مهربان‌ترین مهربانان.
شیخ عباس قمی رحمه‌الله در «
مفاتیح الجنان» پیش از نقل این دعا می‌گوید: «شیخ کفعمی در
بلد الامین دعایی از حضرت امام زین العابدین ـ علیه‌السلام ـ نقل کرده و فرموده این
دعا را مُقاتل بن سلیمان از آن حضرت
روایت کرده: و هم گفته هرکس صد مرتبه آن را بخواند و دعایش مستجاب نگردد، لعنت کند مقاتل را».
اما در این زمینه باید گفت:
متن این دعا تنها در کتاب «
المصباح» کفعمی آمده است و در کتاب «
البلد الامین» چنین دعایی وجود ندارد.
اگر به کلام کفعمی هنگام نقل این دعا در «
المصباح» بنگریم؛ این دعا را تنها با عبارت «مَرْوِیٌّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْن» روایت می‌کند بدون این‌که از مقاتل بن سلیمان نام ببرد و نیز در آن اشاره‌ای به تعداد خاصی از خواندن دعا و
پاداش آن نشده است. مگر این‌که بگوییم شیخ عباس قمی نسخه دیگری از «البلد الامین» کفعمی را در
اختیار داشته که این دعا در آن‌جا به همراه ذکر نام راوی؛ یعنی مقاتل بن سلیمان و نیز
ثواب گفته شده، آمده باشد.
نکته دیگری نیز وجود دارد مبنی بر این‌که مُقاتل بن سلیمان بلخی (متوفای ۱۵۰ق)
از جهت زمانی نمی‌تواند به‌طور مستقیم از امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ نقل کند؛ بلکه او بنا بر آن‌چه در منابع رجالی و روایی آمده، از اصحاب
امام باقر علیه‌السلام و
امام صادق علیه‌السلام بوده،
ضمن این‌که از دیدگاه رجالی، وثاقت او ثابت نشده، و شخص ضعیفی به شمار می‌آید.
در نهایت با چشم‌پوشی از مباحث سندی، آن‌چه در محتوای دعا آمده، از مطالبی است که در ادعیه معتبر دیگر وجود دارد، و از این لحاظ مورد تأیید خواهد بود و اگر هم فردی این دعا را به نیت ثوابی که شیخ عباس قمی نقل کرده بخواند، با توجه به دلایلی مانند «اخبار من بلغ» ان‌شاء الله به پاداش مناسب خواهد رسید.
پایگاه اسلام کوئست.
