• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دعای امام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حدیث، دعا، امام، وثاقت راوی.
پرسش: آیا دعای امام معصوم ـ علیه‌السلام ـ برای یک راوی دلالت بر اثبات وثاقت او می‌کند؟
پاسخ:



سیره و روش برخی از علما ی حدیث بر آن است که وقتی در سلسلۀ‌ سند، از برخی راویان نام می‌برند، برای آنان عباراتی همچون «رضی الله عنه» یا «رحمة الله علیه» را به کار می‌برند و از این ترحم و ترضی فهمیده می‌شود که آن راویان شخصیت‌هایی برجسته هستند و در نظر افرادی (مانند شیخ کلینی و شیخ صدوق (ره)) دارای مکانت و جلالت شأن بوده‌اند. این سیره برگرفته از روش ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ است که هنگام ذکر نام یا معرفی برخی از اصحاب و شاگردان خویش، برای آنها طلب رحمت و رضایت از خدای متعال می‌فرمودند.

۱.۱ - ۱. دیدگاه اول

برخی از فقها، این ترحم و ترضّی را دلیل بر توثیق می‌دانند؛ زیرا نشان می‌دهد که راوی، فردی ثقه و مورد اعتماد بوده است.
[۱] حائری‌ مازندرانی، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی أحوال الرجال‌، ج ۱، ص ۹۴، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، قم، چاپ اول، ۱۴۱۶ ق.
[۲] حسینی اعرجی کاظمی، محسن، عدة الرجال، ج ۱، ص ۱۳۴و ۱۳۵، مؤسسة الهدایه لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۵ق
[۳] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، مترجم: آل طیب، سیدعلی، ص ۲۲۸، نشر باقیات، انتشارات وفا، قم، چاپ اول، ۱۳۸۸ ش.


۱.۱.۱ - نمونه‌ای از دعاهای امام

نمونه‌ای از دعاهای امام در مورد راویان احادیث که برخی از علما، آن را دلیل بر تأیید و وثاقت راوی گرفته‌اند:
امام جواد ـ علیه‌السلام ـ به حَمدان حُضَینی دربارۀ برادرش، محمد بن ابراهیم حضینی فرمود: «خداوند برادرت محمد را رحمت کند، همانا او از خواص شیعیانم بود».
[۴] کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال‌، محقق و مصحح:طوسی، محمد بن حسن، مصطفوی، حسن‌، ص ۵۶۳ ؟؟؟، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.
[۵] نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمه ج ۷، ص ۹۶، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق.
[۶] علامه حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال فی معرفة أحوال الرجال‌، ص ۱۵۲؟؟؟، دار الذخائر، نجف اشرف، چاپ دوم، ۱۴۱۱ ق؛ البته علامه حلی (ره) در کتاب رجالی خود توقف در این روایت می‌کند و نظری نمی‌دهد؛ چون نجاشی ابوجعفر قلانسی معروف به حمدان را مضطرب در سند می‌داند.
[۷] نجاشی، احمد بن علی‌، فهرست أسماء مصنفی الشیعة، محقق و مصحح: شبیری زنجانی، سیدموسی، ص ۳۴۱، دفتر انتشارات اسلامی، قم،‌ ۱۴۰۷ق.

همچنین آن حضرت وقتی کتاب «یوم و لیله»، نوشته یونس بن عبدالرحمن را مطالعه کردند، سه بار فرمود:«خدا رحمت کند یونس را، خدا رحمت کند یونس را، خدا رحمت کند یونس را».
[۸] کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال‌، محقق و مصحح: طوسی، محمد بن حسن، مصطفوی، حسن‌، ص ۴۸۴ ؟؟؟، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.


۱.۲ - ۲. دیدگاه دوم

اما برخی دیگر از فقها (مانند آیت الله خویی (ره)) با این نظریه به مخالفت برخاسته، می‌گویند: ترحم و طلب رحمت از سوی خدای متعال، دعا ی مطلوب و مستحبی در حق همۀ مؤمنان است».


۱. حائری‌ مازندرانی، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی أحوال الرجال‌، ج ۱، ص ۹۴، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، قم، چاپ اول، ۱۴۱۶ ق.
۲. حسینی اعرجی کاظمی، محسن، عدة الرجال، ج ۱، ص ۱۳۴و ۱۳۵، مؤسسة الهدایه لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۵ق
۳. سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، مترجم: آل طیب، سیدعلی، ص ۲۲۸، نشر باقیات، انتشارات وفا، قم، چاپ اول، ۱۳۸۸ ش.
۴. کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال‌، محقق و مصحح:طوسی، محمد بن حسن، مصطفوی، حسن‌، ص ۵۶۳ ؟؟؟، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.
۵. نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمه ج ۷، ص ۹۶، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق.
۶. علامه حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال فی معرفة أحوال الرجال‌، ص ۱۵۲؟؟؟، دار الذخائر، نجف اشرف، چاپ دوم، ۱۴۱۱ ق؛ البته علامه حلی (ره) در کتاب رجالی خود توقف در این روایت می‌کند و نظری نمی‌دهد؛ چون نجاشی ابوجعفر قلانسی معروف به حمدان را مضطرب در سند می‌داند.
۷. نجاشی، احمد بن علی‌، فهرست أسماء مصنفی الشیعة، محقق و مصحح: شبیری زنجانی، سیدموسی، ص ۳۴۱، دفتر انتشارات اسلامی، قم،‌ ۱۴۰۷ق.
۸. کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال‌، محقق و مصحح: طوسی، محمد بن حسن، مصطفوی، حسن‌، ص ۴۸۴ ؟؟؟، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.
۹. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۰۰، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    
۱۰. خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال‌، ج ۱، ص ۷۴، مرکز نشر الثقافة الاسلامیة، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۲ ش.‌    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : حدیث شناسی | رجال




جعبه ابزار