• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم ریا پس از عمل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ریا، ریاکاری، خجالت کشیدن، اخلاص، اخلاص در عبادات.

پرسش: اگر کسی کاری را برای رضایت خداوند انجام دهد، ولی هنگامی که شخصی از آن کار باخبر می‌شود، ناخواسته کمی خجالت در دلش احساس می‌کند. آیا این احساس خجالت به معنای عدم خالص بودن و باطل بودن عمل است؟

پاسخ: ریا‌کار با عمل خود، درون خود را ویران می‌سازد و از مقام والای توحید دور می‌شود و در قعر دره شرک پرتاب می‌شود، مردم را وسیله عزت و احترام خود می‌بیند و قدرت خدا را به دست فراموشی می‌سپارد و این ریا‌کاری که نوعی بت‌پرستی است، سر از مفاسد بی‌شمار اخلاقی در می‌آورد. برخی نشانه‌های فرد ریاکار عبارت‌اند از: ۱. نزد دیگران نشاط بیش‌تری برای عبادت دارد؛ ۲. در صورت خلوت احساس کسالت و خستگی در عبادت دارد؛ ۳. دوست دارد در تمام کارهایش ستوده شود؛۴. ریاکار ظاهرش زیبا و باطنش رنجور و علیل است.



اخلاص ضد ریا است. اخلاص یعنی قصد را از غیر خدا خالص ساختن.ریا یعنی قصد نشان دادن به مردم برای آن‌که نزد مردم قدر و منزلت پیدا کند.


شرط صحت عبادت اخلاص است و فقط باید برای خدا باشد. اگر ذره‌ای ریا در آن باشد، عبادت باطل است. اگر هم به قصد خدا و هم برای مردم انجام دهد، باز هم عبادت باطل است؛ ولی اگر قصد او فقط برای خداست، اما وسوسه‌ها در ذهنش خطور می‌کند، باعث بطلان نمی‌شود. اگر عبادت را فقط برای خداوند متعال انجام دهد، نه برای آن‌که دیگران بفهمند، ولی وقتی انجام داد، اگر مردم مطلع شوند، خوشحال می‌شود، باعث بطلان عبادت نمی‌شود. (با تأکید بر این‌که فقط برای خدا انجام داده باشد.)
باید مواظب بود؛ زیراکه شیطان دشمن ماست و وسوسه‌گر و فریبنده است. باید مراقب بود تا ما را در ورطه ریا و هلاکت نیندازد. در درجات بالاتر باید به گونه‌ای باشد که اطلاع مردم یا عدم اطلاع مردم برای او یکسان باشد و حالتی که دوست داشته باشد، کار خوبی را که انجام داده، کسی نفهمد، حالت پسندیده‌ای است.

۲.۱ - کلام معصوم

از ائمه (علیهم‌السلام) سفارش شده است که مستحبات مخفیانه انجام داده شوند.
نتیجه: اگر فقط و فقط برای خداوند انجام داده، قبول می‌شود.


برای این‌که بدانیم مبتلا به ریا شده‌ایم یا نه، بهتر است با نشانه‌های عمل ریاکارانه آشنا شویم؛ در صورتی که این‌ها در فرد باشند، او مبتلا به ریا شده است، وگرنه عمل او خالص و برای خداست.
۱. نزد دیگران نشاط بیشتری برای عبادت دارد؛
۲. در صورت خلوت احساس کسالت و خستگی در عبادت دارد؛
۳. دوست دارد در تمام کارهایش ستوده شود؛
[۲] سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ص۲۰۰، تهران، سمت، ۱۳۶۸ش.

۴. ریاکار ظاهرش زیبا و باطنش رنجور و علیل است.
[۳] سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ص۲۰۰، تهران، سمت، ۱۳۶۸ش.



اگر نشانه‌های یادشده در شما نیست و احساس خجالت دارید، به دلیل حساسیت شما نسبت به مسئله است؛ یعنی دوست دارید واقعاً عبادت شما به شکل مخفیانه انجام گیرد. (مطلع شدن فرد مقابل ضرری به عمل شما نمی‌زند).


۱. قمی، عباس، معراج السعادة، ص۶۲۸، مؤسسه در راه حق.    
۲. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ص۲۰۰، تهران، سمت، ۱۳۶۸ش.
۳. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ص۲۰۰، تهران، سمت، ۱۳۶۸ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حکم ریا پس از عمل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۰/۲۸.    







جعبه ابزار