حسود
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حسد، حسود،
حسادت،
نعمت، بزرگی، برتری،
آرامش.
پرسش: حدیث «الحسود لایسود» چیست؟ آیا این ترجمه‌ها صحیح است:
حسود از حسادتش سود و بهره‌ای نبرد و یا آنکه حسود هرگز نیاسود؟!
پاسخ:
حدیث «الْحَسُودُ لَا یَسُودُ»،
از امام علی ـ علیه السلام ـ است. این جمله (الْحَسُودُ لَا یَسُودُ)، ضمنِ حدیثی از رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نیز نقل شده است.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِیَّاکُمْ وَ ثَلَاثَ خِصَالٍ فَإِنَّهُنَّ رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ إِیَّاکُمْ وَ الْکِبْرَ فَإِنَّ إِبْلِیسَ حَمَلَهُ الْکِبْرُ عَلَی تَرْکِ السُّجُودِ لِآدَمَ فَلَعَنَهُ اللَّهُ وَ أَبْعَدَهُ وَ إِیَّاکُمْ وَ الْحِرْصَ فَإِنَّ آدَمَ حَمَلَهُ الْحِرْصُ عَلَی أَنْ أَکَلَ مِنَ الشَّجَرَةِ وَ إِیَّاکُمْ وَ الْحَسَدَ فَإِنَّ قَابِیلَ حَمَلَهُ الْحَسَدُ عَلَی قَتْلِ أَخِیهِ هَابِیلَ وَ الْحَاسِدُ جَاحِدٌ لِأَنَّهُ لَمْ یَرْضَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْحَسُودَ لَا یَسُود»؛
پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مردم را از سه صفت ناپسند برحذر می‌دارد؛ آن حضرت می‌فرماید: «از سه خصلت بپرهیزید؛ زیراکه این سه صفت سرآمد تمام
گناهان است. زنهار از
تکبر و سرکشی؛ زیرا که
تکبر شیطان را وادار کرد که بر
آدم سجده نکند، پس خدا او را راند و
نفرین کرد. از حرص و آز بپرهیزید؛ چراکه حرص و آز سبب شد که آدم از آن
درخت بخورد و از
بهشت بیرون شود. از حسد دوری کنید که حسد
قابیل را وادار بر کشتن برادرش
هابیل نمود و شخص حسود
منکر است و خشمگین به قضای
خداوند. بدان که حسود بزرگی و
سیادت نمی‌کند.
به‌هر‌حال، معنای درست و صحیح این سخن (الْحَسُودُ لَا یَسُودُ)، چنین است: حسود بزرگی و برتری نمی‌یابد؛ یعنی انسان حسود از طریق حسادت ورزیدن نسبت به دیگران، به بزرگی، آقایی، مقام عالی و بلندمرتبگی دست نمی‌یابد؛ زیراکه «لا یسود» از ریشه «س، و، د» چنان‌که
ارباب لغت می‌گویند به معنای بزرگی، آقایی، مقام عالی و بلند مرتبگی است.
نه به معنای سود و بهره و یا آسودگی و
آرامش؛ چنان‌که عده‌ای آن را این‌گونه معنا کرده‌اند و در
عرف نیز این معنا رواج پیدا کرده است.
گفتنی است که فلسفه دست نیافتن شخص
حسود به بزرگی و برتری، یا ازاین‌روست که این حسادت به‌طور طبیعی این اثر را دارد، یا اینکه چون خدای متعال می‌داند که اگر حسود به مقامی برسد سعی و تلاش می‌کند تا نعمت‌های زیردستان خود را از بین ببرد، به این سبب خداوند نمی‌گذارد که او بزرگ و صاحب مقام شود و یا به اعتبار این است که او از راه حرصی که در از بین بردن
نعمت مردم دارد، گاهی کارهایی می‌کند که در نظر آنان تحقیر می‌شود و از بزرگی و مهتری می‌افتد.
پایگاه اسلام کوئست.
