• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جعفر کذاب و ادعای فرزند نداشتن امام حسن عسکری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسن عسکری، جعفر کذاب، عثمان بن سعید، شیعیان.

پرسش: ‌چرا شیعیان ادعای جعفر کذاب را که برادرش فرزندی نداشته است قبول نمی‌کنند، اما ادعای عثمان بن سعید را قبول می‌کنند؟!

پاسخ اجمالی: تولد امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) از راه‌های گوناگونی به اثبات رسیده است؛ مانند تصریح پدر ایشان که خود امام معصوم است؛ شهادت عده بسیاری از انسان‌های مؤمن و صالح (که عثمان بن سعید یکی از آنها است)؛ اقرار علمای اهل سنت؛ اما جعفر برادر امام حسن عسکری گذشته از آن که معصوم نیست، انسانی فاسد الاخلاق و مرتبط با دستگاه حکومت است. بنابراین انکار تولد امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) توسط فردی که متهم به کذب و فساد است در برابر دلایل محکم و قطعی ارزشی ندارد و قابل توجه نیست.



برای پاسخ به این سؤال باید به دو نکته توجه شود:

۱. جعفر با دستگاه حکومت ارتباط‌های مخفیانه‌ای داشته و از نظر اخلاقی هم فاسد بوده است و این خود کافی است که امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) تولد امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را از او پنهان کنند. بنابراین پنهان کردن این تولد از جعفر می‌تواند به دلیل تقیه باشد.
۲. برای اثبات تولد امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) راه‌هایی وجود دارد که اگر از یکی این راه‌ها تولد ایشان اثبات شد، دیگر انکار کسانی مانند جعفر فایده‌ای ندارد؛ به خصوص این که وی به دروغ‌گویی شهرت داشته و دارد تا جایی که به جعفر کذاب ملقب گشت.



طبق روایات شیعه و اهل سنت، تولد امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) از راه‌های گوناگونی به اثبات رسیده است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

۲.۱ - تصریح امام حسن عسکری به تولد فرزندش مهدی

در روایت صحیحه‌ای، محمد بن یحیی العطار از احمد بن اسحاق از ابو‌هاشم جعفری چنین نقل می‌کند: «به ابومحمد (امام عسکری (علیه‌السّلام)) عرض کردم هیبت شما مرا از سؤال کردن باز می‌دارد. آیا اجازه می‌فرمایید که از شما سؤالی کنم؟ فرمود: بپرس. عرض کردم آیا شما فرزندی دارید؟ فرمود: آری. عرض کردم: اگر برای شما حادثه‌ای رخ داد، در کجا سراغ او برویم؟ فرمود: در مدینه
از این گونه روایات باز هم موجود است که می‌توان در منابع روایی به آنها مراجعه کرد.

۲.۲ - شهادت خانم‌ها در هنگام تولد

شهادت عده‌ای از خانم‌ها که در لحظه تولد آن حضور داشتند؛ مانند: حضرت حکیمه خاتون دختر امام جواد (علیه‌السّلام)، خواهر امام‌ هادی (علیه‌السّلام) بود که در هنگام ولادت به جناب نرجس خاتون مادر امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) رسیدگی می‌کرد. البته عده‌ای از زنان در کار قابلگی به ایشان کمک کردند که از آن جمله می‌توان به ماریه و نسیمه خادمه امام عسکری و نیز کنیز ابوعلی خیزرانی که او را به امام عسکری (علیه‌السّلام) هدیه کرد – آن چنان که راوی ثقه، محمد بن یحیی بدان تصریح کرده است - نام برد.

۲.۳ - شهادت یاران ائمه اطهار

یاران ائمه و دیگرانی که به دیدار امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) شهادت داده‌اند. از آن جمله می‌توان به دیدارهای نواب اربعه (که عثمان بن سعید یکی از آنها است) که در کتب کسانی مانند کافی - که خود در دوره غیبت صغری می‌زیسته است- یا شیخ صدوق -که چند سال از غیبت صغری را درک کرده است- نقل شده است اشاره کرد.
البته افرادی هم از غیر نواب اربعه به زیارت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نایل شده‌اند که نام این افراد در منابع شیعه موجود است.
[۱۲] ر. ک: سید ثامر عمیدی، مهدی علیزاده، در انتظار ققنوس کاوشی در قلمرو موعود شناسی و مهدی باوری، ص ۱۵۲- ۱۵۴، مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۳هـ.ق.


۲.۴ - شهادت خدمه و کنیزان و غلامان به دیدار امام مهدی

افرادی مانند طریف خادم، خادمه ابراهیم بن عبده‌نیشابوری -که همراه آقای خود به زیارت امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نایل شده است-، ابوالادیان خادم و ابوغانم خادم از کسانی هستند که به زیارت امام مهدی (علیه‌السّلام) توفیق یافته‌اند. نسیمه و ماریه و کسان دیگری هم بوده‌اند که پیش از این نام آنها برده شد.

۲.۵ - اعتراف برخی از علمای اهل سنت به ولادت امام مهدی

از بین علمای اهل سنت که به تولد امام مهدی (علیه‌السّلام) اعتراف کرده‌اند می‌توان به ابن اثیر جزری عزالدین (م ۶۳۰)، ابن خلکان (م ۶۸۱)، شبراوی شافعی (م ۱۱۷۱) و خیر الدین زرکلی (م ۱۳۹۶) اشاره کرد.

۲.۵.۱ - بیان زرکلی

از بین اینها تنها به عبارت خیرالدین زرکلی در کتاب اعلام اکتفا می‌کنیم: «(المهدی المنتظر) (۲۵۶ - ۲۷۵ ه = ۸۷۰ - ۸۸۸ م) محمد بن حسن عسکری (الخالص) بن علی‌هادی، ابو القاسم، آخرین امام دوازده‌گانه نزد امامیه است و او نزد آنها به مهدی، و صاحب الزمان، و منتظر، و الحجة، ... معروف است و در سامراء متولد شد و پدرشان در پنج سالگی او از دنیا رفت...»

۲.۵.۲ - بیان ابن خلکان

ابن خلکان می‌گوید: شیعیان در آخر الزمان منتظر ظهور او هستند .
به جز این افراد عالمان بسیار دیگری در بین اهل سنت هستند که به این واقعیت تاریخی اشاره کرده‌اند؛ هر چند آنها فرزند امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) را مهدی (علیه‌السّلام) موعود نمی‌دانند.


بنابراین با این همه شواهد و قرائن تاریخی جایی برای پذیرش انکار جعفر نمی‌ماند.


۱. ر.ک:ویکی پرسش، مقاله "دلایل زنده بودن امام زمان".    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۲۸، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۲۸، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۴. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۴۲۴، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۳۱، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۶. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، کمال الدین، ج۲، ص۴۳۰، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۷. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، کمال الدین، ج۲، ص۴۳۱، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۸. ر. ک. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۲۹-۳۳۱، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۹. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۴۴۱، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۰. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۴۳۵، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۱. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۵۰۲، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۲. ر. ک: سید ثامر عمیدی، مهدی علیزاده، در انتظار ققنوس کاوشی در قلمرو موعود شناسی و مهدی باوری، ص ۱۵۲- ۱۵۴، مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۳هـ.ق.
۱۳. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۳۲، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۱۴. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ۴۴۱، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۵. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۳۱، چاپ المکتبة الاسلامیة، تهران، ۱۳۸۸ه.ق.    
۱۶. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۴۷۵، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۷. صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۴۳۱، مؤسسه نشر اسلام، ایران، ۱۴۰۵ه.ق.    
۱۸. ابن کثیر، عز الدین، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۷۴، دار صادر، بیروت ۱۳۹۹ه.ق.    
۱۹. ابن خلکان، شمس الدین، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ج۴، ص۱۷۶، تحقیق:دکتر احسان عیاس، دار صادر، بیروت، ۱۳۹۸ه.ق.    
۲۰. شبراوی شافعی، عبدالله بن محمد، الاتحاف بحب الاشراف، ص۳۶۹، المطبعة الادبیة، مصر، ۱۳۱۶ه.ق.    
۲۱. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج۶، ص۸۰، چاپ هفتم، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۹۸۶م.    
۲۲. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج۶، ص۸۰، چاپ هفتم، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۹۸۶م.    



سایت اسلام کوئست، برگرفته از مقاله "چرا شیعیان ادعای جعفر کذاب را که برادرش فرزندی نداشته است قبول نمی‌کنند، اما ادعای عثمان بن سعید را قبول می کنند؟!"، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۲/۱۷.    






جعبه ابزار