توقف وحی بر رسول خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
وحی ، فترت، نزول
آیهپرسش: آیا در وحی به
پیامبر صلوات‌الله‌علیه، فترت صورت گرفته است؟ در چه زمان و مکانی و به هنگام نزول کدام آیات؟ تأثیر فترت و تأخیر در وحی بر پیامبر صلوات‌الله‌علیه و برخورد مردم با ایشان چگونه بوده است؟
پاسخ: در مورد فترت وحی بر
پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه،
مفسران و
قرآن پژوهان، دو واقعه
تاریخی ذکر می‌کنند:
پس از نزول اولین آیات بر پیامبر صلوات‌الله‌علیه، فترتی در نزول وحی پیدا شد. به نظر می‌رسد پذیرش اصل فترت و وقوع فاصله بین اولین آیات تا نزول آیات بعدی، مشکل ندارد؛
شاید طبیعت قضیه نیز اقتضای وجود فاصله و فرجه می‌کرد؛ زیرا وحی، حادثه‌ای بسیار مهم در زندگی پیامبر
اسلام صلوات‌الله‌علیه بوده و برای پذیرش دوباره، نیاز به فرصت بود. اما آن‌چه برخی از کتاب‌های تاریخی نقل کردند که برای پیامبر در این واقعه حالات
روحی نامناسب رخ داد، این مطالب قابل پذیرش نیست.
واقعه دوم مطلبی است که مفسران در سبب نزول آیات نخستین سوره «
والضحی » یاد کرده‌اند:
طبرسی (ره) اقوال زیر را درباره سبب نزول آیات نخستین سوره «والضحی» نقل کرده است:
ابن عباس می‌گفت: مدّت پانزده روز، وحی بر
نبی اکرم صلوات‌الله‌علیه منقطع شد.
مشرکان گفتند: پروردگار محمد صلوات‌الله‌علیه، وی را ترک گفته و از وی بیزار گشته است. اگر امر
رسالت او از جانب خدا می‌بود باید پیاپی وحی بر او نازل گردد. به دنبال این قضیه، آیات مذکور نازل گردید. عده‌ای گفته‌اند: مدّت انقطاع وحی، دوازده روز و عدّه دیگر گفته‌اند: چهل روز بوده است.
می‌گویند که
مسلمانان پرسیدند: یا رسول اللّه، مدّتی است که وحی بر شما نازل نمی‌شود؟ فرمود: چگونه بر من وحی نازل گردد، در حالی‌که شما دست و انگشتان خود را شست‌وشو نمی‌دهید و آن‌را پاکیزه نمی‌سازید و ناخن‌های خود را نمی‌چینید.
خداوند متعال،
جبرئیل علیه‌السلام را فرستاد و این سوره را آورد که مشرکان سخنی بر خلاف واقع به میان آوردند. وقتی جبرئیل آمد نبی اکرم صلوات‌الله‌علیه به او فرمود: نیامدی تا این‌که شوق دیدار تو در من رو به ازدیاد گذاشت؟ جبرئیل علیه‌السلام پاسخ داد: اشتیاق من به دیدار تو فزون‌تر بوده است، من بنده‌ای مأمور هستم و جز به فرمان پروردگارت فرود نمی‌آیم.
همچنین می‌گویند:
یهودیان از نبی اکرم صلوات‌الله‌علیه راجع به «
ذی القرنین » و «
اصحاب کهف » و «
روح » سؤال کردند. آن حضرت پاسخ داد: فردا گزارش آن‌ها را بیان خواهم کرد و «
ان شاء ال لّه» نگفت. وحی از آن‌حضرت در این ایام منقطع گشت و در نتیجه از شماتت و
دشنام دشمنان اندوهگین گشت. از پی این شماتت و اندوه بود که سوره «والضحی» نازل شد تا قلب آن حضرت را تسلی بخشد و اندوه او را فرونشاند.
سر انجام، بعضی گفته‌اند: «مشرکان سنگی بر انگشتان
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه زدند و خون آلودش نمودند، آن حضرت گفت: «هل انت الا اصبع دمیت و فی سبیل اللّه ما لقیت» ابو الفتوح به دنبال آن می‌نویسد:«دو روز از خانه بیرون نیامد، زنی – که گویا ام جمیل، زن
ابو سفیان بود - با تمسخر گفت: یا محمد چند روز گذشت که از طرف خدایت،
شیطانی بر تو نازل نشده است؟! به دنبال آن بود که خدای تعالی این آیه را فرستاد: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، وَ الضُّحی...».
جبرئیل علیه‌السلام مدتی در نزول وحی تأخیر کرد و رسول اکرم صلوات‌الله‌علیه سخت بی‌تابی می‌نمود.
خدیجه عرض کرد: «قد قلاک ربّک لما یری جزعک؟» که خداوند متعال، «وَ الضُّحی، وَ اللَّیْلِ إِذا سَجی، ما وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَ ما قَلی» را نازل کرد.
زید بن اسلم گفت: سبب احتباس وحی آن بود که بعضی از
زنان رسول خدا صلوات‌الله‌علیه، توله سگی را در سرای برده بودند و می‌پروردند بی‌علم رسول خدا صلوات‌الله‌علیه، چون وحی آمد، رسول صلوات‌الله‌علیه جبرئیل علیه‌السلام را گفت: چرا چندین روز نیامدی؟ گفت: ندانی که ما در سرائی نرویم که در او سگ و یا صورت باشد
.
پایگاه اسلام کوئست
