• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بزرگ‌ترین فرزند امام کاظم بودن امام رضا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: فرزند، امام رضا (علیه‌السّلام)، امام کاظم (علیه‌السّلام)، جفر.

پرسش: آیا امام رضا (علیه‌السّلام) فرزند ارشد امام کاظم (علیه‌السّلام) بود، یا در این مورد اختلاف نظر وجود دارد؟

پاسخ: روایات و گزارش‌هایی از نعیم بن قابوس، نصر بن قابوس و ... حاکی از آن است که امام رضا (علیه‌السّلام) فرزند ارشد امام کاظم (علیه‌السّلام) بود.



امام کاظم (علیه‌السّلام) به نعیم بن قابوس‌ فرمود: علی (علیه‌السّلام) فرزند من، بزرگ‌ترین فرزندانم است، نسبت به گفته‌های من از تمامشان شنونده‌تر است، نسبت به دیگران بیشترین توجه را به فعالیت‌های من دارد، و همراه با من در کتاب جفر و جامعه نظر می‌کند که تنها پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌واله) یا وصی او می‌تواند در آن نظر ‌کند».


نصر بن قابوس گفت: من خدمت امام کاظم (علیه‌السّلام) بودم که امام رضا (علیه‌السّلام) در میان خانه راه می‌رفت. عرض کردم: علی را می‌بینم که می‌آید و می‌رود، ولی دیگران رفت و آمد نمی‌کنند؟ امام کاظم (علیه‌السّلام) فرمود: «علی فرزند بزرگ من است، او محبوب‌ترین فرزندان من است‌».
حسن بن موسی گفت: نشیط و خالد هر دو خدمت‌گزار امام کاظم (علیه‌السّلام) بودند.


حسن از یحیی بن ابراهیم نقل کرد: وقتی مردم درباره امامت حضرت رضا (علیه‌السّلام) اختلاف کردند، نشیط به خالد گفت: می‌بینی در چه وضعی قرار گرفته‌ایم که مردم در امامت حضرت رضا (علیه‌السّلام) اختلاف می‌کنند؟! خالد به او گفت: امام کاظم (علیه‌السّلام) به من فرمود: «پیمان امامت را به پسرم علی سپردم که از همه بزرگ‌تر و بهتر و بافضیلت‌تر است».


حماد بن عیسی نقل می کند: در ماه ربیع الاول سال ۱۷۰ هجری که‌ هارون الرشید حکومت را در دست گرفت، نمایندگانی فرستاد تا امام کاظم (علیه‌السّلام) را نزد وی بیاورند. وقتی فرستادگان‌ هارون نزد امام (علیه‌السّلام) آمدند، آن بزرگوار امام رضا (علیه‌السّلام) را که بزرگ‌ترین فرزندش بود، خواست و در حضور عده‌ای از برجستگان شیعه، آن‌حضرت (علیه‌السّلام) را وصی خود قرار داده و ایشان را مامور کرد تا کارهای ایشان را انجام دهد.


حسین بن مختار می‌گوید: نامه‌هایی از امام کاظم (علیه‌السّلام) که در زندان بود رسید که در آن نوشته بود: این نامه عهد من به بزرگ‌ترین فرزندم است که آن‌را انجام دهد. اگرچه در این روایت نامی از امام رضا (علیه‌السّلام) برده نشده است؛ اما با توجه به گزارش‌های دیگری که امام رضا (علیه‌السّلام) را وصی امام کاظم (علیه‌السّلام) معرفی نموده‌اند، می‌توان گفت که این عهد به امام رضا (علیه‌السّلام) نوشته شده است.


احمد بن عمر حلال طی نامه‌ای از امام رضا (علیه‌السّلام) پرسید که زمانی که امام قبل از دنیا برود، امام بعد از ایشان چگونه شناخته می‌شود؟ (نشانه‌های امام بعدی کدام است؟) امام (علیه‌السّلام) در پاسخ سؤال وی نوشت: برای امام علامات و نشانه‌هایی وجود دارد که یکی از آنها آن است که بزرگ‌ترین فرزند امام قبل خود باشد.
از آن‌جا که امام رضا (علیه‌السّلام) بعد از امام کاظم (علیه‌السّلام) به امامت رسید، با توجه به این روایت می‌توان گفت که امام رضا (علیه‌السّلام) بزرگ‌ترین فرزند پدرشان بوده‌اند. (البته این روایت ممکن است در برخی از موارد نقض شده باشد.) البته، آخرین روایت لزوماً نشان‌گر آن نیست که در تمام موارد، امام بعدی باید پسر بزرگ‌تر امام قبل از خود باشد؛ زیرا این احتمال وجود دارد که امام هفتم، تنها در صدد معرفی و بیان نشانه‌های امام هشتم بود که بزرگ‌ترین فرزندشان به شمار می‌آمد، نه آن‌که در صدد آن باشد که قاعده‌ای کلی در این زمینه ارائه دهد.


۱. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۳۱، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.    
۲. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۹، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    
۳. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص۳۶، محقق، مصحح، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، قم، دار المعارف الاسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۴. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ص۲۰۲، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ش.    
۵. ابن عبد‌الوهاب، حسین بن عبد‌الوهاب، عیون المعجزات، ص۱۰۷، قم، مکتبة الداوری، چاپ اول، بی‌تا.    
۶. کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ‌ ص۴۵۲-۴۵۳، محقق، مصحح، شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصطفوی، حسن، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.    
۷. علامه حلی، حسن بن یوسف‌، رجال العلامة الحلی‌، ص۶۵، نجف اشرف، دار الذخائر، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.    
۸. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ص۱۹۹.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۱۲-۳۱۳، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۰. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ص۱۹۹.    
۱۱. حلی، حسن بن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، ص۶۴، محقق، مصحح، مظفر، مشتاق، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «بزرگ‌ترین فرزند امام کاظم بودن امام رضا»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۳۱.    






جعبه ابزار