بروج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن، بروج.
پرسش: منظور از «بروج» در قرآن چیست؟
پاسخ: ظاهر معنای آیاتی که در آنها کلمه «بروج» آمده، این است که خداوند می‌فرماید: ما در
آسمان ـ که عبارت از جهت بالای
زمین است ـ برج‌ها و قصرها که همان منزل‌های
آفتاب و ماه است، قرار دادیم و آن را برای بینندگان به زینتی آراستیم و آن زینت همانا
نجوم و کواکب است. این واژه هم در معنای قدیمی‌اش که همان بُرج و قلعه‌های محکم و محصور باشد، استعمال می‌شود که در قرآن به کار برده شده است و هم به بُرج‌های سر به فلک کشیده امروزی که در سراسر
دنیا با تزیینات خاص، خودنمایی می‌کنند، اطلاق می‌شود.
کلمه «بروج» جمع «بُرج»، به معنای بنای بلند و ظاهری است که در چهار کنج قلعه‌ها می‌سازند و بنیان آن را
محکم می‌کنند تا بتوانند در آن برج‌ها با
دشمن مقابله کنند و او را برانند.
اصل معنای این کلمه ظهور است و «التبرّج بالزینة»؛ یعنی اظهار زینت.
همچنین به معنای هر چیز پیدا و ظاهر است و اگر بیشتر در کاخ‌های زیبا استعمال می‌شود، برای این است که کاخ‌ها در نظر تماشا‌کنندگان و بینندگان ظاهر و هویداست،
و همین معنا منظور آیه است؛ چون می‌فرماید:«
وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِی السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَیَّنَّاها لِلنَّاظِرِینَ... ».
در آیه «
وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوج »،
سوگند به آسمانی یاد شده است که به‌وسیله برج‌ها (
خورشید و
ماه )،
محفوظ می‌شود.
بنابر‌این ظاهر معنای آیاتی که در آنها بروج آمده این می‌شود که:ما در آسمان ـ که عبارت از جهت بالای
زمین است ـ برج‌ها و قصرها که همان منزل‌های آفتاب و ماه است قرار دادیم و آن را برای بینندگان به زینتی آراستیم و آن زینت همانا
نجوم و کواکب است.
عده‌ای از
مفسران «بُروج» را به دوازده برج اصطلاحی علم نجوم معنا کرده‌اند.
آیه شریفه «
أَیْنَما تَکُونُوا یُدْرِکْکُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ کُنْتُمْ فی بُرُوجٍ مُشَیَّدَة »،
در واقع
تمثیل است و قرآن می‌خواهد مثالی بیاورد برای چیزهایی که به‌وسیله آنها آدمی خود را از ناملایمات و خطرها حفظ می‌کند و معنایش این است که
مرگ سرنوشتی است که هیچ‌کس از آن ایمن نیست؛ هرچند که برای فرار از آن به محکم‌ترین پناهگاه‌ها، پناهنده شود.
هیچ‌چیز حتی برج‌های محکم هم نمی‌تواند جلوی مرگ را بگیرد؛ دلیلش نیز روشن است؛ زیرا مرگ بر‌خلاف آنچه تصور می‌کنند، از بیرون وجود
انسان نفوذ نمی‌کند؛ بلکه معمولاً از درون انسان سرچشمه می‌گیرد؛ چرا‌که استعدادهای دستگاه‌های مختلف بدن خواه و ناخواه محدود است و روزی به پایان می‌رسد؛ البته مرگ‌های غیر طبیعی از بیرون به سراغ انسان می‌آیند؛ ولی مرگ طبیعی از درون و لذا برج‌های محکم و قلعه‌های استوار نیز نمی‌تواند اثری روی آن داشته باشد. درست است که قلعه‌های محکم گاهی جلوی مرگ‌های غیر طبیعی را می‌گیرند، ولی بالآخره چند روز دیگر مرگ طبیعی به سراغ آدمی خواهد آمد.
این واژه هم در معنای قدیمی‌اش که همان
بُرج و قلعه‌های محکم و محصور باشد، استعمال می‌شود که در
قرآن به کار برده شده است، و هم به بُرج‌های سر به فلک کشیده امروزی که در سراسر
دنیا با تزیینات خاص، خودنمایی می‌کنند، اطلاق می‌شود.
پایگاه اسلام کوئیست.
