• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اعتبار حدیث منزلت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اهل‌سنّت، حدیث منزلت، تواتر، شیعه.

پرسش: حدیث منزلت در چه درجه از اعتبار قرار دارد؟



متن حدیث منزلت در منابع فراوان شیعه و سنی آمده است. در کتاب‌های اهل سنت چنین می‌خوانیم که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خطاب به امام علی (علیه‌السّلام) فرمود:
«انتَ مِنّی بِمَنزِلَةِ‌ هارونَ مِن موسی، الّا انَّهُ لا نَبِی بَعدی؛
[۳] نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیر‌المؤمنین، ص۱۱۱، ح۵۰ .
[۴] نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیر‌المؤمنین، ص۱۱۴، ح۵۱، فیهما «اما ترضی ان تکون منّی» بدل «انت منّی».
[۸] ابن‌اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۴، ص۱۰۰ الرقم ۳۷۸۹.
برای من، به منزله‌ هارون برای موسی هستی، جز آن که پیامبری پس از من نیست.»


اسناد متعدّد و گزارش‌های فراوان این حدیث، جای تردیدی در صدور قطعی آن نمی‌نهد و گستردگی نقل و فراوانی طریق‌های آن بدان‌جا رسیده است که عالمان و محدّثان بزرگ اهل سنّت به تواترِ آن و فراوانی طرق و منابع گوناگون آن تصریح کنند و بر این نکته تأکید ورزند که این حدیث در میان احادیث نقل شده از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) استوارترین است و اتّفاق راویان حدیث و حافظان آثار را بر صحّت آن ابراز دارند.

۲.۱ - نظر ابوحازم حافظ

حسکانی درباره اسناد این حدیث نوشته است:

۲.۲ - نظر حسکانی

و استاد ما، ابوحازم حافظ، درباره حدیث منزلت می‌گفت: آن را با پنج هزار سند، نقل کرده‌ام. (مقصود از پنج هزار طریق، کثرت راویانى است که در طبقه هاى مختلف، اين حديث را نقل كرده اند، ولى طبقه اول، يعنى اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نزديک به ده نفر هستند.)

۲.۳ - نظر محمد بن عبد البر

و در همین باره محمّد بن عبد البرّ می‌گوید:
گروهی از اصحاب، این گفته پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که: «تو برای من به منزله‌ هارون برای موسی هستی» را روایت کرده‌اند و این حدیث، از استوارترین و درست‌ترین احادیث است. سعد بن ابی وقّاص، آن را از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل کرده است و طریق‌های حدیث سعد، جدّا فراوان است و ابن ابی خیثمه و دیگران، این طریق‌ها را ذکر کرده‌اند.

۲.۴ - نظر گروهی از اصحاب

ابن عبّاس، ابو‌سعید خُدْری، امّ‌سلمه، اسماء بنت عمیس، جابر بن عبد‌اللّه و گروهی که ذکر آنها به درازا می‌کشد نیز این حدیث را نقل کرده‌اند.
[۱۴] ابن‌عبدالبر، يوسف بن عبدالله، الاستيعاب في معرفة الاصحاب، ج۳ ص۲۰۲، الرقم ۱۸۷۵ .


۲.۵ - نظر محمد بن یوسف گنجی

و محمّد بن یوسف گنجی نوشته است:
بر صحّت این حدیث، اتّفاق است. پیشوایان حافظ حدیث، مانند: ابو‌عبد اللّه بخاری در الصحیح خود، مسلم بن حجّاج در الصحیح خود، ابو‌داوود در السنن خود، ابو عیسی ترمذی در الجامع خود، ابو‌عبد‌الرحمان نسایی در السنن خود و ابن‌ماجه قزوینی در السنن خود، آن را نقل کرده‌اند و همه بر درستی آن اتّفاق دارند، تا آن‌جا که بر صحّت آن اجماع است. حاکم نیشابوری گفته است: این حدیث به حدّ تواتر رسیده است.

۲.۶ - نظر سیوطی

و سیوطی حدیث منزلت را در کتابش به نام الازهار المتناثرة فی الاخبار المتواترة که مختص نقل احادیث متواتر است، آورده و با این کار به تواتر آن تصریح کرده است.


۱. نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۷۰، ح ۳۰.    
۲. ابن‌حنبل، احمد بن محمد، فضائل الصحابة لابن حنبل، ج۲، ص۶۳۳، ح ۱۰۷۹.    
۳. نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیر‌المؤمنین، ص۱۱۱، ح۵۰ .
۴. نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیر‌المؤمنین، ص۱۱۴، ح۵۱، فیهما «اما ترضی ان تکون منّی» بدل «انت منّی».
۵. ابو‌یعلی الموصلی، احمد بن علی، مسند ابی‌یعلی، ج۱، ص۳۴۸، ح۷۳۵.    
۶. ابو‌یعلی الموصلی، احمد بن علی، مسند ابی‌یعلی، ج۱، ص۳۵۴، ح ۷۵۱.    
۷. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۲، ص۱۴۸-۱۴۶.    
۸. ابن‌اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۴، ص۱۰۰ الرقم ۳۷۸۹.
۹. ابن‌مغازلی، علی بن محمد، مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ص۲۸، ح۴۰.    
۱۰. ابن‌مغازلی، علی بن محمد، مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ص۲۹، ح۴۲.    
۱۱. ابن‌مغازلی، علی بن محمد، مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ص۳۳، ح۵۰.    
۱۲. خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب للخوارزمی، ص۱۳۳، ح۱۴۸.    
۱۳. حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۹۵.    
۱۴. ابن‌عبدالبر، يوسف بن عبدالله، الاستيعاب في معرفة الاصحاب، ج۳ ص۲۰۲، الرقم ۱۸۷۵ .
۱۵. إسکافی، محمد بن همّام، کفایة الطالب، ص ۲۸۳.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «اعتبار حدیث منزلت» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۲۹.    
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «اعتبار حدیث منزلت» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۲۹.    


رده‌های این صفحه : حدیث منزلت | مقالات حدیث‌نت




جعبه ابزار