ارتباط آیه صلوات با اهل بیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اهل بیت،
آیه صلوات.
پرسش: آیه صلوات چه ارتباطی با اهل بیت (علیه‌السّلام) دارد؟
«اِنَّ ٱلله وَ مَلَائِکَتَهُ یصَلُّونَ عَلَی ٱلنَّبِی یا اَیهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیمًا؛
همانا
خداوند و فرشتگانش به
پیامبر، درود می‌فرستند. ای مؤمنان! شما نیز بر او درود بفرستید و کاملاً تسلیم فرمان او باشید.»
روایات
مستفیض، بلکه
متواتر، دلالت می‌کنند اهل بیت پیامبر (علیه‌السّلام)، از او جدا نیستند. اهل بیت پیامبر، عبارت‌اند از:
علی،
فاطمه،
حسن و
حسین و نُه فرزند حسین (علیه‌السّلام)، که امروز از اینان، تنها
ولی عصر، مهدی (عجّل‌اللّه‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، زنده است.
از نظر روایات اسلامی، چه از طریق
شیعه و چه
اهل سنّت، اهل بیت از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جدا نیستند و علی (علیه‌السّلام)، طبق
آیه مباهله نفسِ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است بنا‌بر‌این، اهل بیت (علیه‌السّلام) نیز با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، در حقوقی که
اسلام برای او قائل شده، شریک‌اند.
علاوه بر این روایات، روایات خاصّی داریم که در آنها آمده است صلوات فرستادن بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باید همراه صلوات فرستادن بر آل او باشد. اکنون به بعضی از آن احادیث، اشاره می‌کنیم:
۱.مردی خدمت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رسید و گفت: سلام بر تو را دانسته‌ایم که چگونه است؛ امّا صلوات بر تو چگونه است؟
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: بگو:
«اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ عَلیٰ آلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیتَ عَلیٰ ابراهیمَ
[و آلِ ابراهیمَ
] انّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ. اللّٰهُمَّ بارِک عَلیٰ مُحَمَّدٍ و عَلیٰ آلِ مُحَمَّدٍ کَما بارَکتَ عَلیٰ ابراهیمَ وَ آلِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ؛
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد، درود بفرست، چنان‌که بر ابراهیم درود فرستادی که تو، ستوده و بزرگواری. خدایا! به محمد و خاندان او برکت ده، همچنان که به ابراهیم و خاندان او برکت دادی که تو ستوده و بزرگواری.»
سیوطی، علاوه بر این حدیث، هجده حدیث دیگر نقل کرده که در همگی تصریح شده آل محمّد را باید به هنگام صلوات، ذکر کرد.
۲.
عبدالرحمان بن ابی‌لیلی نقل می‌کند:
کعب بن عجره، مرا دید و گفت: نمی‌خواهی به تو هدیه‌ای بدهم که آن را از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شنیدم؟ گفتم: چرا. آن را به من بده. گفت: از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پرسیدم: ای پیامبر خدا! بر شما اهل بیت، چگونه صلوات بفرستیم؟ چون نحوه سلام گفتن بر شما را خداوند به ما تعلیم داده است. فرمود:
بگویید: «اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ عَلیٰ آلِ مُحَمَّدٍ، کَما صَلَّیْتَ عَلیٰ ابراهیمَ وَ عَلیٰ آلِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ. اللّٰهُمَّ بارِک عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ عَلیٰ آلِ مُحَمَّدٍ کَما بارَکْتَ عَلیٰ ابراهیمَ وَ آلِ ابراهیمَ، انّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.»
۳.پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود:
«مَن صَلّیٰ صَلاةً لٰم یُصَلِّ فیها عَلَیَّ وَ لا عَلیٰ اهلِ بَیتی لَم تُقبَلْ مِنْهُ؛
هر که نمازی بخواند و در آن، بر من و اهل بیتم صلوات نفرستد، نمازش پذیرفته نمی‌شود.»
۴.در روایتی دیگر، آمده است که پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود:
«مَن صَلّیٰ عَلَیَّ وَ لَم یُصَلِّ عَلیٰ آلی لَم یَجِدْ رِیحَ الجَنَّةِ، وَ انَّ ریحَها لَتُوجَدُ مِن مَسیرةِ خمْسِمِئَةِ عامٍ؛
هر که بر من دورد فرستد، ولی بر آل من درود نفرستد، بوی
بهشت را نمی‌یابد، در حالی که بوی آن از فاصله پانصد سال راه، فهمیده می‌شود.»
۵.
شافعی، یکی از امامان چهارگانه اهل سنّت، این معنا را به شعر درآورده است:
ای اهل بیت پیامبر خدا! دوستی شما ••••• از سوی خداوند در قرآنی که فرو فرستاده، واجب است.
در عظمت مقام شما، همین بس که ••••• هر کس بر شما صلوات نفرستد، نمازش درست نیست.
امام رضا (علیه‌السّلام) در مجلسی که
مأمون با حضور دانشمندانی از سراسر جهان اسلام ترتیب داده بود، شرکت کرد. امام (علیه‌السّلام) در ضمن بحث فرمود:
«لَمّا نَزَلَت هٰذِهِ الآیَةُ قیلَ: یا رسولَ اللّهِ! قَد عَرَفْنَا التَّسلیمَ عَلَیکَ، فَکَیفَ الصَّلاةُ عَلَیکَ؟ فَقالَ: تَقولونَ: اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّد کَما صَلَّیتَ وَ بارَکْتَ عَلیٰ ابراهیمَ وَ آلِ ابراهیم انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.
چون این آیه نازل شد، گفته شد، ای پیامبر خدا! سلام گفتن بر شما را فهمیدیم؛ امّا چگونه بر تو درود بفرستیم؟ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: بگویید: ”اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیتَ وَ بارَکْتَ عَلیٰ ابراهیمَ و آلِ ابراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ".»
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «ارتباط آیه صلوات با اهل بیت» تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۱۲/۸.
