• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اختیار فرشتگان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: فرشته، اختیار
پرسش: با توجه به این‌که در هنگام خلقت انسان، پرسش و پاسخی بین خداوند و ملائکه صورت گرفته آیا این به معنای این نیست که فرشتگان به نوعی دارای اختیار می‌باشند؟ بنده در کتابی خواندم که این هم نوعی امتحان برای فرشتگان بوده است.
پاسخ: برای روشن شدن پاسخ نخست باید دید مقصود از اختیار چیست؟



اختیار معمولاً به معنای اراده به کار می‌رود؛ اما در حقیقت دارای معانی متعدد است:

۱.۱ - وجود یک حالت نفسانی

به معنای به وجود آمدن یک حالت نفسانی است که بعد از آگاهی نسبت به چیزی و پدید آمدن شوق، این حالت، ایجاد شده و منشأ صدور فعل می‌شود. این نوع اراده در مورد انسان به کار می‌رود؛ اما چون حالت نفسانی در فرشتگان نیست، دقیقاً نمی‌توان این معنای اراده را در مورد آنان بکار برد.

۱.۲ - احداث و ایجاد نمودن

این نوع اراده در مورد خداوند متعال به کار می‌رود؛ زیرا خدا، تروّی و تفکر و هم و غم فکری ندارد، همه این صفات از او نفی می‌شود.

۱.۳ - علم به مصالح

علم به نظام احسن یا مصلحت نهفته در کارها: علمی است که سبب آفرینش پدیده‌ها و انجام کارها در زمان‌های معیّن می‌شود. معنای دوم و سوم اراده، فقط در مورد خداوند به کار می‌رود و به‌کارگیری آن ‌دو در مورد غیر خداوند رایج نیست.

۱.۴ - قدرت انتخاب

معنای اراده یعنی مختار بودن، داشتن قدرت انتخاب و مجبور نبودن؛ به بیان دیگر، فعلی که از کسی صادر می‌شود را خود او معین می‌کند، نه این‌که دیگری برای او معین کند و او را مجبور به انجام آن سازد.


به نظر می‌رسد به‌کارگیری معنای آخری اراده(داشتن قدرت انتخاب و مجبور نبودن که شاید مقصود سؤال کننده همین بوده)، در مورد فرشتگان مشکل ندارد؛ با دقت به دو نکته، یعنی مکلف بودن ملائکه و نافرمانی نداشتن آن‌ها، می‌توان دلیل این مطلب(مختار بودن ملائکه) را به دست آورد. البته از آن‌جا که ملائکه، شهوت و خواسته‌های نفسانی ندارند، در نتیجه دایره اختیار آن‌ها نسبت به انسان، بسیار محدود است؛ زیرا در واقع، زمینه‌های نافرمانی در مورد آنان وجود ندارند؛ ولی این به معنای مجبور بودن آنان نیست.





۱. فرهنگ شیعه، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، زمزم هدایت، قم‌، ص ۶۹.    
۲. تحریم/سوره۶۶، آیه۶.    
۳. انبیائ/سوره۲۱، آیه۲۷.    



پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : فرشتگان | کلام




جعبه ابزار