• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آفرینش شیطان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ابلیس، هدف آفرینش، شیطان.
پرسش: فلسفه وجودی شیطان که موجودی اغواگر و گمراه‌کننده است، چیست؟ و چرا خداوند او را خلق کرد؟
پاسخ: اولاً: نقش شیطان در انحراف و گمراهی انسان فقط در حد دعوت است؛ ثانیاً: تکامل، همواره در میان تضادها صورت می‌گیرد و از این جهت، خلق چنین موجودی در نظام احسن، بیهوده و بی‌جهت تلقی نمی‌شود؛ بلکه جلوه‌ای است از رحمانیت و خیریت محض الاهی.



خداوند شیطان را، شیطان خلق نکرد. به دلیل این‌که او سال‌ها (۶ هزار سال) هم‌نشین فرشتگان و اهل عبادت بود؛ ولی بعداً به خواست خود و بر اثر تکبر راه طغیان و انحراف را در پیش گرفت و از رحمت خداوند دور شد.
وجود شیطان، برای انسان‌های با ایمان و آنها که می‌خواهند راه حق را بپیمایند، مضر نیست؛ بلکه وسیله پیشرفت و تکامل است؛ چراکه پیشرفت و ترقی و تکامل، همواره در میان تضاد‌ها صورت می‌گیرد.
[۲] شیطان‌شناسی از دیدگاه قرآن کریم، بیستونی، محمد، ص۱۷.



نقش شیطان در این جهان نقش دعوت‌کننده است؛ یعنی شیطان فقط انسان‌ها را به گمراهی و انحراف دعوت می‌کند. خداوند به او قدرت تصرف در نفوس و سلطه بر آنها نبخشیده است: «ان لیس له سلطان علی الذین آمنوا و علی ربهم یتوکلون». (بی‌گمان او را بر کسانی که ایمان آورده‌اند و به پروردگارشان توکل می‌کنند، تسلطی نیست).
به همین جهت وقتی که در قیامت عده‌ای شیطان را به دلیل این‌که آنها را گمراه کرد ملاقات می‌کنند، شیطان با آنها محاجه می‌کند می‌گوید: «... و ما کان لی علیکم من سلطان الاّ ان دعوتکم...». (و مرا بر شما سلطه‌ای نبود جز این که شما را خوانده‌ام...).

آموزه‌های قرآنی حکایت از آن دارد که نقش شیطان در انحراف و گمراهی انسان فقط در حد دعوت است و او هیچ‌گاه انسان‌ها را به اجبار به انحراف نمی‌کشاند؛ زیرا که انسان، مخاطب دو دعوت است: یکی دعوت خدا و یکی شیطان و این انسان است که با اختیار خود یکی از این دو دعوت را می‌پذیرد؛ اما انسان‌هایی که با میل و اراده خود دعوت شیطان را پذیرفتند و او را الگوی خود قرار دادند و از دستورات او پی‌روی کردند، بر آنها سلطه پیدا می‌کند و آنها را به نابودی می‌کشاند.
«انما سلطانه علی الذین یتولونه...». (جز این نیست که تسلط او بر کسانی است که او را دوست می‌دارند...).



۱. شریف رضی، نهج البلاغه ت حسون، ص ۴۴۸، خطبه ۱۹۲.    
۲. شیطان‌شناسی از دیدگاه قرآن کریم، بیستونی، محمد، ص۱۷.
۳. نحل/سوره۱۶، آیه۹۹.    
۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.    
۵. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۰.    



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار