• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنیزان و زنا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: کنیز، اختیار، زنا، عفت، پاک‌دامنی، اجبار، آیه ۳۲ سوره نور.

پرسش: منظور آیه ۳۳ سوره مبارکه نور چیست که می‌فرماید، کنیزان خود را در صورتی که تمایل به پاک‌دامنی دارند، برای این‌که متاع زندگی دنیا را بجویید به زنا وادار مکنید. سؤال این است، اگر کنیزی اکراه نداشت و تمایل داشت می‌شود از او به‌عنوان کنیز جنسی استفاده کرد؟

پاسخ:


در زمان جاهلیت برخی با وادار نمودن کنیزان خود به زنا، از این راه سوداگری می‌کردند، که در این مورد نهی صریح آمد:

«وَ لا تُکْرِهُوا فَتَیاتِکُمْ عَلَی الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً»؛
[۱] نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
و کنیزان خود را برای دست‌یابی متاع ناپایدار زندگی دنیا مجبور به خودفروشی نکنید، اگر خودشان می‌خواهند پاک بمانند!

کلمه «فتیات» معنای کنایی آن کنیزان است.
[۲] المفردات فی غریب القرآن، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص۳۷۳، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدار الشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    


ممکن است اشکال شود که چون (ان شرطیّه) متضمن شرط است، مفهوم آیه چنین خواهد شد که اگر کنیزان اراده پاک‌دامنی و عفت نداشته باشند و بر آنها چنین عملی ناگوار نیاید، واداشتن آنان بر عمل منافی عفت مانعی نخواهد داشت.

پاسخش این است که چنین مفهومی را نمی‌توان از آیه برداشت کرد زیرا اگر کنیزی مایل به نجابت و عفت نباشد دیگر اکراه او بر زنا معنایی نخواهد داشت (زیرا او به میل خود به دنبال این گناه می‌رود).
[۳] مخزن العرفان در تفسیر قرآن، بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، ج۹، ص۱۱۲، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش.
[۴] المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، سید محمدحسین، ج۱۵، ص۱۱۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    

به عبارت دیگر، اگر نهی از اکراه را مشروط کرده به این‌که اگر خودشان خواستند عفت داشته باشند، بدان جهت است که اکراه در غیر این صورت تحقق پیدا نمی‌کند.

بعضی از مفسران در شأن نزول این بخش از آیه گفته‌اند؛ عبدالله بن اُبَیّ شش کنیز داشت که آنان را به خودفروشی وادار می‌کرد تا خود سود آن را ببرد. هنگامی که حکم اسلام درباره عفت و پاک‌دامنی (در همین سوره) نازل شد، آنها به خدمت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آمده و از این ماجرا شکایت کردند، که به دنبال آن، آیه فوق نازل شده و صاحبان کنیزان را از چنین کاری منع کرد.
[۵] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه، بلاغی‌، محمدجواد، ج۷، ص۲۴۶.    
[۶] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه، بلاغی‌، محمدجواد، ج۷، ص۲۲۱، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.


۱. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
۲. ↑ المفردات فی غریب القرآن، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص۳۷۳، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدار الشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۳. ↑ مخزن العرفان در تفسیر قرآن، بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، ج۹، ص۱۱۲، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش.
۴. ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، سید محمدحسین، ج۱۵، ص۱۱۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۵. ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه، بلاغی‌، محمدجواد، ج۷، ص۲۴۶.    
۶. ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن، مقدمه، بلاغی‌، محمدجواد، ج۷، ص۲۲۱، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.


پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار