• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پیمان پیامبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: پیمان‌شکنی، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، مشرکان، سوره توبه.
پرسش: مشرکان سه دسته بودند؛ یک دسته پیمان بسته و آن‌ را شکستند، دسته دوم پیمان داشته و نشکستند و دسته سوم پیمان نبستند. با توجه به آیات ابتدایی سوره توبه تکلیف کسانی که با پیامبر عهدی نداشتند، چیست؟
پاسخ:



یکی از اقدامات پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، پیمان بستن با گروه‌ها و قبائل مختلف بود. این برنامه بیش‌تر شامل کسانی می‌شد که مسلمان نبوده و جزو مشرکان به‌شمار می‌رفتند.

۱.۱ - نزول سوره توبه

با نازل شدن سوره توبه، پیامبر مأموریت پیدا کرد به همه اعلام کند، کسانی که با پیامبر عهد و پیمان بسته‌اند، ولی حرمت آن‌ را رعایت نکرده و پیمان‌شکنی کردند، عهدشان باطل شده و اعتباری ندارد.

۱.۲ - مهلت دادن به مشرکان

با این حال، مدت زمانی را به آنان مهلت داده شد تا فرصت انتخاب، داشته باشند؛ یا اسلام را انتخاب کنند یا چاره دیگری بیاندیشند. خداوند به آنان چهار ماه مهلت داد تا تصمیم نهایی خود را بگیرند.

اما کسانی که به پیمان خود وفادار باقی مانده بودند، عهد و پیمانشان معتبر شمرده شد و زمان انقضای آن، همان زمانی که در متن پیمان‌نامه قید شده بود، تعیین شد. نقل شده که فقط دو گروه از «بنی‌کنانه» و «بنی‌ضمره»، پیمان خود را نقض نکرده بودند و تا پایان قراردادشان نُه ماه باقی مانده بود.
[۳] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: بلاغی‌، محمد جواد، ج ۵، ص ۱۰، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.


اما کسانی که در پیمانشان مدتی تعیین نشده بود یا کسانی که اصلاً پیمانی نداشتند، فقط همان چهار ماه فرصت داشتند؛ زیرا به همه مشرکان چهار ماه فرصت داده شد و فقط کسانی که پیمان مدت‌دار داشتند، از این حکم استثنا شدند.

۱.۲.۱ - روایتی از امام باقر

روایتی که از امام باقر علیه‌السلام نقل شده به همین مطلب اشاره کرده است، آن‌ حضرت می‌فرماید: حضرت امام علی علیه‌السلام در مراسم حج آن سال خطبه‌ای خواند و فرمود: «لَا یَطُوفَنَّ بِالْبَیْتِ عُرْیَانٌ وَ لَا یَحُجَّنَّ الْبَیْتَ مُشْرِکٌ وَ مَنْ کَانَتْ لَهُ مُدَّةٌ فَهُوَ إِلَی مُدَّتِهِ وَ مَنْ لَمْ تَکُنْ لَهُ مُدَّةٌ فَمُدَّتُهُ أَرْبَعَةُ أَشْهُر ...»؛ هیچ‌کس حق ندارد با بدن عریان، کعبه را طواف کند. و هیچ مشرکی اجازه ندارد در مراسم حج شرکت کند. هرکس پیمان مدت‌داری دارد، تا همان زمان معین فرصت دارد و دیگران فقط چهار ماه مهلت دارند.


البته لازم به ذکر است که این هشدار فقط در مورد گروه‌هایی است که در دامنه نفوذ حکومت اسلامی می‌زیستند؛ اما در مورد همسایگانی که خارج از محدوده مسلمانان بودند، باید بر اساس آیات ۸ و ۹ سوره ممتحنه با آنان رفتار کرد.



۱. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۴۷، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۱۲.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: بلاغی‌، محمد جواد، ج ۵، ص ۱۰، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
۴. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، ج ۲، ص ۷۴، المطبعة العلمیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : پیمان های پیامبر | تاریخ اسلام




جعبه ابزار