نقاب زدن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حجاب ،
پوشش ، نقاب زدن،
حج ،
نماز .
پرسش: آیا نقاب زدن برای زن مکروه است؟
پاسخ:
از مسائل مهم دربارۀ بانوان، «مسئلۀ پوشش» است. این مسئله در نگاه کلان، چنان اهمیتی دارد که گاه، صبغۀ فرهنگی و ملی به خود می‌گیرد و می‌توان با عنایت به آن، نگرش فکری و اعتقادی افراد و گروه‌ها را تعیین نمود. البته نوع پوشش و پیوند آن با بُعد فرهنگی و اعتقادی افراد و جوامع، تابع شرایط و موقعیت‌های زمانی و مکانی است. در نظام حیات اسلامی پوشش و
عفاف بانوان برای حضور در عرصۀ اجتماعی و خدمات متناسب با آنان یک اصل است و شیوه‌ای که
غرب در این رابطه دارد و حجاب را مانع خدمات اجتماعی معرفی می‌کند، ادعای بی‌موردی است؛ با این حال باید توجه داشت که هرچند زینت و تجمل از امور فطری زن است، ولی تنها برای همسرش، نه برای هر مرد عابری در راه زندگی اجتماعی.
یکی از زیر مجموعه‌های مسئلۀ پوشش بانوان،
نقاب ـ با اسم و عنوان‌های مشابهی مانند روبند، پوشیه و برقع ـ است که حجاب و مانع محکم و ضخیمی از پارچه و یا چرم بوده و از پیشانی به پشت سر بسته می‌شود و تا چانه و گردن یا سینه را می‌پوشاند. بحث از نقاب و حقیقت و تاریخچۀ آن فرصت و نوشته جداگانه‌ای را می‌طلبد؛ هرچند تحقیقات و کتاب‌هایی نیز در این‌باره به نگارش در آمده است که می‌توان به آنها مراجعه نمود.
بانوان باید در مقابل
نامحرم تمام بدن حتی موهای خود را بپوشانند و پوشاندن گردی صورت و دست‌ها تا مچ لازم نیست و استفاده از نقاب و روبند واجب نیست و اگر کسی بیشتر از حد معمول خود را بپوشاند، اشکال ندارد.
با این همه، در رعایت
حجاب باید بر این باور بود که
اسلام ،
دین فطرت و عقلانیت و منطبق بر نیازهای حقیقی
بشر است و اگر
احکام آن به‌صورت ناب و به دور از پیرایه‌ها، خرافات و فارغ از سلیقه‌های شخصی تبیین شود، اقبال و رویکرد به آن بیشتر و تمایل بدان، محسوس‌تر خواهد شد.
امام علی ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید:«خداوند، تکالیفی را بر شما
واجب نمود؛ بنابراین آنها را ضایع نکنید و حدودی برایتان مقرر داشت؛ پس از آنها تجاوز ننمایید و از اموری بر حذرتان داشت؛ آنها را مرتکب نشوید و اموری را مسکوت گذاشت، نه از روی فراموشی؛ لذا آنها را بر خود
تکلیف ننمایید».
اما استفادۀ بانوان از نقاب و روبند دارای احکامی است که به نوعی استفاده از این وسیلۀ پوششی در مواردی دارای محدودیت است؛ این احکام عبارتند از:
یکی از
محرماتِ اِحرام در
حج برای زن، پوشاندن صورت خود با نقاب و روبند است و باید صورت به مقداری که در
وضو شسته می‌شود، باز باشد،
اما دور نگهداشتن از نامحرم با چیزی که با صورتش تماس نداشته باشد، اشکالی ندارد.
یکی از
مکروهات برای زن نمازگزار،
نماز خواندن با نقاب است.
در منابع روایی به احادیثی بر‌می‌خوریم که
ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ گذاشتن نقاب یا روبند و پوشیه را در احرام و مراسم
حج مذموم و ناپسند شمرده‌اند و نیز بازگذاری صورت در حال نماز را بهتر دانسته‌اند و
فقها هم در باب‌های حج
و نماز
به این
احادیث استناد کرده‌اند. در این‌جا به چند
روایت در این زمینه اشاره می‌شود:
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «
امام باقر ـ علیه‌السلام ـ به زنی که در حال احرام نقاب بر چهره داشت، برخورد کرد و به او فرمود:
احرام ببند، صورت خویش را باز گذار و جامۀ خود را از بالای سرت به‌گونه‌ای قرار ده که
آفتاب با چهره‌ات برخورد کند؛ زیرا اگر نقاب ببندی، صورتت در سایه خواهد بود و رنگ آن تغییری نخواهد کرد».
سَماعه
می‌گوید: از
امام صادق یا
امام کاظم ـ علیهما‌السلام ـ در مورد زنی که در نماز نقاب زده بود سؤال کردم، آن حضرت فرمود: «زمانی که نقاب بر موضع
سجده قرار نگرفته باشد، اشکالی ندارد؛ گرچه بازگذاری صورت بهتر است».
پایگاه اسلام کوئیست.
