نشانه‌های بهشتیان و جهنمیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بهشتیان، جهنمیان.
پرسش: نشانه‌های دوزخیان و فردوسیان در روی زمین و بین ما چیست؟
پاسخ: برخی نشانه‌های بهشتیان عبارت‌اند از:
ایمان،
تقوا، نیکوکاری،
جهاد و
شهادت، ترک هواپرستی،
صبر و تحمل در برابر شدائد،
اطاعت از
خدا و رسول، راستی،
خودسازی و
تزکیه،
انفاق و
استغفار، و اهتمام به
نماز.
هم‌چنین برخی نشانه‌های جهنمیان بدین شرح است:
کفر و
شرک،
ارتداد، احاطه
گناه بر
انسان،
رباخواری،
استکبار در برابر خداوند و
آیات الهی،
ظلم و بیدادگری، زراندوزی و
ترک نماز.
بهشت و دوزخ سرمنزل و مقصود همه انسان‌هایی است که گام در این
دنیا می‌گذارند و پس از گذر از این محل عبور، عده‌ای وارد بهشت و عده‌ای وارد دوزخ می‌شوند.
بهشت و دوزخ، جایگاهی است که انسان بدون علت وارد آن نمی‌شود؛ بلکه بذر آن دو در دنیا کاشته می‌شود. شرط اساسی آرمیدن در سایه لطف
حق در بهشت، ایمان به خدای متعال و
ربوبیت تکوینی و
تشریعی اوست که مستلزم اعتقاد به
معاد و
نبوت است. این ایمان، نهال تکامل حقیقی انسان است که
اعمال خداپسندانه بسان شاخ و برگ‌هایی است که از آن می‌روید و میوه‌اش
سعادت ابدی است که در جهان آخرت ظاهر می‌گردد. پس اگر کسی بذر ایمان را در دل خود نیفشاند و این نهال پربرکت را غرس نکند و به جای آن بذر زهرآگین کفر و عصیان را در دلش بپاشد،
استعداد خدادادش را ضایع کرده و درختی را به بار آورده که
میوه آن زقّوم دوزخی خواهد بود، چنین کسی راهی به سوی سعادت ابدی نمی‌برد و تأثیر کارهای نیکش از مرز این
جهان فراتر نمی‌رود؟
حاصل آن‌که شرط اساسی بهشتی شدن، ایمان به خدا و اعمال خداپسندانه است. در برابر، انکار خدای متعال و انجام برخی
گناهان کبیره راهی جز سقوط در
جهنم نخواهد داشت.
در
قرآن کریم و
روایات افزون بر این شرط لازم و کلی، به اوصاف جزئی دیگری برای
بهشتیان اشاره شده است که از این صفت‌ها اولاً اسباب و علل ورود به بهشت ثانیاً: نشانه‌های بهشتیان را می‌توان فهمید. برخی از این نشانه با تفصیل بیشتر عبارت‌اند از:
چنان‌که گفتیم نخستین چیزی که سرمایه اصلی نجات و خمیرمایه سعادت و نشانه بهشتیان شمرده شده،
ایمان و عمل صالح است: «
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اُولَئِکَ اَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»؛
«و کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام می‌دهند، اصحاب بهشتند و در آن جایگاه ابدی خواهند ماند».
نشانه دیگر بهشتیان، پرهیزکار و متقی بودن آنان است که در آیات فراوانی از قرآن مجید روی آن تکیه شده است: «این همان بهشتی است که ما به ارث به بندگان پرهیزکار خود می‌بخشیم».
نشانه دیگری که برای بهشتیان در
قرآن نام بوده شده، احسان و نیکوکاری افراد است. از جمله در
آیه ۸۵
سوره مائده پس از اشاره به وضع گروهی از
دانشمندان مسیحی که با شنیدن آیات قرآن منقلب شدند و سیلاب اشک از چشمانشان جاری شد و ایمان آوردند و اعتراف به
حق کردند، می‌فرماید: «خداوند به خاطر این
سخن به آنان باغ‌هایی از بهشت که از زیر درختانش نهرها جاری است بخشید، جاودانه در آن خواهند ماند، و این است
پاداش احسان‌کنندگان».
هر کس مختصر آشنایی با منطق قرآن و
اسلام داشته باشد، می‌داند
مقام مجاهدان و
شهیدان در اسلام فوق‌العاده والاست و در آیات و روایات به صراحت وعده
بهشت به این گروه ایثارگر داده شده است.
از دیگر نشانه‌های بهشتیان
ترس از خدا و مبارزه با هوای نفس است. در آیه ۴۰ و ۴۱ نازعات آمده است: «
وَاَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَی النَّفْسَ عَنِ الْهَوَی• فَاِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَاْوَی»
و اما کسی که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید و نفس خود را از هوس بازداشت، پس جایگاه او همان بهشت است.
مسئله استقامت خمیرمایه همه کارهای مثبت، و پایه اصلی هرگونه
اطاعت و ترک
معصیت است، بنابراین جای تعجب نیست که یکی از اسباب و نشانه‌های مهم ورود در بهشت این وصف شمرده شده است: «
خداوند به آنان (نیکان) به خاطر صبرشان بهشت و لباس‌های حریر (بهشتی) پاداش داده است».
از دیگر نشانه‌های اهل بهشت اطاعت فرمان خدا و
پیامبر است. در
آیه ۱۳
سوره نساء آمده است، «هر کس اطاعت خدا و رسولش را کند، او را در باغ‌هایی از بهشت وارد می‌سازد که همواره از زیر درختانش نهرها جاری است، جاودانه در آن می‌مانند و این
پیروزی بزرگی است».
در میان اعمال انسان کم‌تر عملی به
زیبایی و جذابیت «درستی و راست‌کرداری» است. از آیه‌ها و روایت‌ها برداشت می‌شود که وزن آن در ترازوی
عمل نیز بسیار سنگین است و از عمده‌ترین کلیدها و نشانه‌های
بهشتیان است.
•
خودسازی و
تزکیه؛
•
انفاق و
استغفار؛
• اهتمام به
نماز.
آنچه که در برابر نشانه‌های بهشتیان است، نشانه‌های
جهنمیان خواهد بود. برخی از آنها، عبارت‌اند از:
۱.
کفر و
شرک؛
۲.
ارتداد؛
؛
۳. احاطه
گناه بر
انسان؛
۴.
رباخواری؛
۵.
استکبار در برابر خداوند و آیات الهی؛
۶.
ظلم و بیدادگری؛
۷. زراندوزی؛
۸.
ترک نماز.
۱. سیری در جهان پس از مرگ، حبیب‌الله طاهری، ص۴۷۴، انتشارات جامعه مدرسین.
۲. آموزش عقاید، آیت‌الله مصباح یزدی، بخش معاد.
۳. پیام قرآن، آیت‌الله مکارم شیرازی، ج۶، ص۱۹۷، ۲۲۵، دارالکتب الاسلامیه.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نشانه‌های بهشتیان و جهنمیان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۱۶.
