نبش قبر صحابه توسط معاویه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نبش قبر، شهدا، صحابه، سنت معاويه، کتب روایی اهل سنت.
پرسش: آیا نبش قبور شهدا و صحابه از سنت‌های معاويه است؟
پاسخ: نبش قبور شهدا و
صحابه از سنت‌های
معاویه است که در کتب و منابع
اهل سنت ذکر شده است.
دستان ناپاک تروریست‌های وهابی، و خوارج عصر، قبر مطهر حضرت
حجر بن عدی (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه)، آن
صحابه راستین
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را شکافتند و جنازه شریفش را به جای نامعلومی منتقل کردند.
شاید این سؤال به ذهن شما بیاید که چه‌طور ممکن است یک انسان تا این حد وحشی و پلید شود که قبر صحابی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را بشکافد و به جنازه‌اش جسارت کند.
می‌خواهیم خاطرنشان سازیم که این قضیه جای تعجب ندارد و این رخداد تازه‌ای نیست؛ بلکه در
تاریخ سابقه داشته است.
نخستین کسی که نبش قبر
صحابه، آن هم
شهدا را رسم کرد و بعد از خود به یادگار گذاشت،
معاویة بن هند (لعنت‌الله‌علیهما) بود که دستور داد قبور
شهدای احد را بشکافند.
پیروان معاویه دستور او را عملی کردند و در هنگام نبش قبر
حضرت حمزه (سلام‌الله‌علیه) کلنگ به پای حضرت اصابت کرد و خون جاری شد.
محمد بن سعد در
الطبقات الکبری می‌نویسد:
اَخْبَرَنَا شِهَابُ بْنُ عَبَّادٍ الْعَبْدِیُّ، قَالَ: اَخْبَرَنَا عَبْدُ الْجَبَّارِ بْنُ وَرْدٍ، عَنِ الزُّبَیْرِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: " لَمَّا اَرَادَ مُعَاوِیَةُ اَنْ یُجْرِیَ عَیْنَهُ الَّتِی بِاُحُدٍ کَتَبُوا اِلَیْهِ: اِنَّا لا نَسْتَطِیعُ اَنْ نُجْرِیَهَا اِلا عَلَی قُبُورِ الشُّهَدَاءِ "، قَالَ: " فَکَتَبَ: انْبُشُوهُمْ "، قَالَ: " فَرَاَیْتُهُمْ یُحْمَلُونَ عَلَی اَعْنَاقِ الرِّجَالِ کَاَنَّهُمْ قَوْمٌ نِیَامٌ، وَاَصَابَتِ الْمِسْحَاةُ طَرَفَ رِجْلِ حَمْزَةَ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَانْبَعَثَتْ دَمًا ".
جابر بن عبدالله گوید: هنگامی که معاویه قصد کرد تا نهر خود را که در احد قرار داشت، جاری کند، عاملانش به او نامه نوشتند: این کار ممکن نیست؛ مگر این‌که آن را از روی قبور شهدا جاری کنیم. معاویه در جواب نوشت: قبور را نبش کنید (بشکافید).
راوی گوید: دیدم مردم از سروکول هم‌دیگر بالا می‌رفتند (تا برای نبش قبر سبقت بگیرند) انگار که مردم در خواب بودند. در هنگام نبش قبر، کلنگی به پای
حضرت حمزه (سلام‌الله‌علیه) اصابت کرد و خون از آن جاری شد.
ابن‌جوزی نیز در کتاب «
المنتظم فی تاریخ الملوک والامم»، روایت را با همان سند نقل کرده است:
اخبرنا ابوبکر بن ابی‌طاهر قال اخبرنا الجوهری اخبرنا ابن حیویه اخبرنا ابن معروف اخبرنا الحسین بن الفهم حدثنا محمد بن سعد اخبرنا شهاب بن عباد حدثنا عبدالجبار بن ورد عن الزبیر عن جابر قال: لما اراد معاویة ان یجری عینه التی باحد کتبوا الیه انا لا نستطیع ان نجریها الا علی قبور الشهداء فکتب انبشوهم فقال فرایتهم یحملون علی اعناق الرجال کانهم قوم نیام واصابت المسحاة طرف رجل حمزة فانبعثت دما.
در نقل دیگر ابن‌جوزی در
کتاب فوق و کتاب «
صفة الصفوه»، معاویه به کارگزارش در
مدینه دستور داد که نهری را به سوی احد جاری کنند. وقتی عاملش گفت که جریان نهر تنها از طریق قبور شهدا امکان‌پذیر است و از راه دیگر ممکن نیست، باز هم معاویه دستورش را تکرار کرد و گفت آن را اجرا کند:
اخبرنا عبدالرحمن بن محمد قال اخبرنا عبدالعزیز بن علی قال اخبرنا المخلص قال اخبرنا البغوی قال حدثنا عبدالاعلی بن حماد قال حدثنا عبدالجبار بن الورد قال سمعت ابا الزبیر یقول سمعت جابر بن عبدالله یقول: کتب معاویة الی عامله بالمدینة ان یجری عینا الی احد فکتب الیه عامله انها لا تجری الا علی قبور الشهداء قال فکتب الیه ان انفذها قال فسمعت جابر بن عبدالله یقول فرایتهم یخرجون علی رقاب الرجال کانهم رجال نوم حتی اصابت المسحاة قدم حمزة فانبعث دما.
وعنه قال کتب معاویة الی عامله بالمدینة ان یجری عینا الی احد فکتب الیه عامله انها لا تجری الا علی قبور الشهداء قال فکتب الیه ان انفذها قال فسمعت جابر بن عبدالله یقول فرایتهم یخرجون علی رقاب الرجال کانهم رجال نوم حتی اصابت المسحاة قدم حمزة فانبعث دما.
تردیدی نیست که
هدف معاویه از این کار تنها و تنها به خاطر
کینه او از حضرت حمزه (سلام‌الله‌علیه) بوده؛ به حدی که شعله‌های این کینه بعد از سال‌ها و حتی بعد از
شهادت حضرت نیز خاموش نشده است.
ابن‌تیمیه حرانی، پیشوای
وهابیت نیز به این حقیقت تلخ اعتراف کرده و این دستور ننگین معاویه را با افتخار تمام نقل کرده است:
وهذه العیون التی تسمی عیون حمزة انما احدثها معاویة فی خلافته وامر الناس بنقل الشهداء من موضعها فصاروا ینبشونهم وهم رطاب لم ینتنوا حتی اصابت المسحاة رجل احدهم فانبعثت دما.
این نهرهای را که «
نهرهای حمزه» نامیده می‌شد،
معاویه در زمان خلافتش احداث کرد و به مردم دستور داد تا اجساد شهدا را از مسیر نهر انتقال دهند. مردم به دستور او نبش قبر نمودند؛ درحالی‌که تروتازه بودند و مثل آنهایی نبودند که از میان رفته باشند، تا این‌که در هنگام نبش، کلنگ به پای یکی از شهدا برخورد کرد و خون از آن جوشید.
مؤسسه ولی‌عصر، برگرفته از مقاله «نبش قبور شهدا و صحابه از سنت‌های معاویه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۲/۲۲.
