مدفن حضرت زهرا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بعثت،
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله)،
ازدواج،
امام علی (علیه‌السلام)،
ستم،
غسل،
بقیع.
پرسش: حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در کجا به خاک سپرده شدند؟
پاسخ:
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) پس از
بعثت،
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و هشت سال پیش از هجرت (سال پنجم بعثت) در
مکه متولد شده است.
در سن نه سالگی به
ازدواج،
امام علی (علیه‌السلام) درآمد.
مخفی بودن قبر حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) دلایلی داشته و دارد که به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
به جهت اینکه بعد از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها)
ستم شده بود
آن حضرت به همسرش علی (علیه‌السلام) سفارش فرمود که هنگام شب او را
غسل دهد و کفن کند و به خاک بسپارد تا کسانی که به او ستم کردند، در مراسم ایشان شرکت نکنند و همچنین تصمیم گرفتند که قبرشان مخفی بماند و از همین رهگذر بود که علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) فاطمه را در تاریکی شب به خاک سپرد و قبرش را مخفی نمود. و برای اینکه دشمنان نتوانند موضع حقیقی قبر را تشخیص دهند صورت چهل قبر تازه در مدینه احداث کرد تا کاملاً در اشتباه واقع شوند.
گرچه خود حضرت علی (علیه‌السلام) و فرزندان حضرت زهرا (علیهاالسلام)، جایگاه دفن حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را می‌دانستند، ولی سفارش‌های فاطمه (سلام‌الله‌علیها) در مورد اخفاء قبر به‌طوری جدی و مؤکد بود که هیچ‌یک از آنان حاضر نشدند آن را معرفی کنند؛ حتی کاری نکردند که از آثار و قرائن موضع قبر شناخته شود.
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) هم یقیناً از موضع قبر مطلع بودند، ولی اجازه نداشتند که این سر الهی را آشکار سازند.
قول مشهورترِ حدیثی و تاریخی، آن است که حضرت در خانه خود، در جوار خانه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دفن شده است. در منابع کهن، این قول شهرت فراوانی دارد و
عالمان شیعه و
سنی آن را گزارش کرده‌اند.
ثقة الاسلام
کلینی شیخ صدوق و
شیخ مفید این روایات را با سند معتبر و حتی صحیح نقل کرده و آن را پذیرفته‌اند. شیخ صدوق
و
سیّد بن طاووس نیز به صراحت این قول را صحیح شمرده‌اند.
قرینه‌های دیگری نیز مؤید این نظریه هستند: سخن امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) پس از دفن حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) با عبارت «
ابنتک النازلة فی جوارک» می‌تواند به این قرب و نزدیکی اشاره داشته باشد.
وصیت حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) به پنهان بودن مراسم کفن و دفن نیز اقتضا می‌کرد که این مراسم در مکانی خصوصی و به دور از چشم اغیار انجام شود. روشن است که مدفن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یا
بقیع، مکانی عمومی بودند که امکان پنهان‌سازی مراسم در آنها نبود.
از قرینه‌های دیگر،
وصیت امام حسن (علیه‌السّلام) به
امام حسین (علیه‌السّلام) در لحظه‌های قبل از شهادت است که فرمود: «
اذا انا متّ فهَّیئنی ثم وجّهنی الی رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) لاحدث به عهدا ثمّ اصرفنی الی امّی (علیه‌السّلام) ثمّ ردّنی فادفنّی بالبقیع.
؛ وقتی من از دنیا رفتم، مرا تجهیز کن، سپس به سوی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روانه ساز، تا با او عهدی کنم، آن گاه مرا به سمت مادرم (علیهاالسّلام) ببر، سپس مرا بازگردان و در بقیع دفنم کن.»
این سخن نشان می‌دهد که مدفن حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) در بقیع نیست و می‌تواند اشاره به خانه حضرت فاطمه (علیه‌السّلام) باشد.
گزارش‌هایی درباره دفن حضرت زهرا (علیه‌السّلام) در
روضة النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) (ناحیه‌ای از
مسجد النبی میان منبر و خانه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)) یا در بقیع هم وجود دارد که اعتبار لازم را ندارند و نمی‌توانند مدعای خود را در مقابل روایات معتبری که دال بر دفن حضرت در خانه خود هستند به اثبات رسانند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «محل دفن حضرت فاطمه» تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۵. پایگاه اسلام کوئست.
