لیلة المبیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: لیلة المبیت،
امام علی (علیه‌السّلام)،
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم).
پرسش: ماجرای لیلة المبیت و شجاعت امام علی (علیه‌السّلام) در آن شب چیست؟
پاسخ اجمالی: وقتی
اسلام در جزیرة العرب گسترش یافت و
مسلمان به یثرب پناه بردند
مشرکین مکه احساس خطر کرده تصمیم گرفتند پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در خانه‌اش به قتل برسانند. فرشته وحی پیامبر اکرم را از این مسئله آگاه ساخت و بنا شد امام علی (علیه‌السّلام) در آن شب خطر‌ناک به‌جای ایشان در بستر بخوابد تا مشرکین گمان برند که هنوز پیامبر در خانه است و این موقعیت فراهم شود که پیامبر از مکه خارج شود؛ در نهایت با این فدا کار امام علی (علیه‌السّلام) جان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حفظ شد.
آیه ۲۰۷
سوره بقره در شأن ایشان نازل شد.
آیین الهی در جزیرة العرب، اندک‌اندک گسترده می‌گشت و گل‌بانگ محمّدی بر می‌خاست و بازتابش در کرانه‌های آن سرزمین، انعکاس می‌یافت.
یثرب، از جمله سرزمین‌هایی بود که ندای حق را شنیده بود. در مراسم
حج، تنی چند از یثربیان به محضر پیامبر خدا رسیده بودند و در نهان، پیمان بسته بودند.
از سوی دیگر، مشرکان بر ستمگری خود افزوده بودند و شکنجه و اختناق را به اوج رسانده، دامنه آزار مسلمانان را بسی گسترده بودند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به «
هجرت» فرمان داد. بدین‌سان، مسلمانان برای رهایی از جور و ستم مشرکان، راهی یثرب شدند. مشرکان با تمام توان کوشیدند تا از این حرکت جلوگیری کنند؛ امّا کسانِ بسیاری همه آنچه را در
مکّه داشتند، رها کردند و با شتاب بیرون آمدند.
این حرکت، مشرکان را به وحشت‌انداخت؛ زیرا آنان در این‌اندیشه بودند که اگر جمعیتی عظیم در یثرب گِرد آیند و یاری گروهی از یثربیان را نیز جلب کنند و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز از مکّه بیرون رود و به آنان ملحق شود، برای آنها، بویژه برای کاروان‌های تجارتی آنان، بزرگ‌ترین تهدید خواهد بود. از‌این‌رو، تصمیم گرفتند علیه پیامبر خدا که هنوز در مکّه بود، به جِد، چاره‌اندیشی کنند و کار را یکسره سازند.
بدین ترتیب، گِرد هم آمدند و در رایزنی با هم، پیشنهاد «اخراج» و «حبس» را کارا ندانستند و بر کشتن پیامبر خدا، هم داستان شدند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با پیک وحی، از توطئه شوم مشرکان آگاه گشت و مامور شد که از مکّه خارج شود:
«...هنگامی که کافران برایت نیرنگ کردند تا تو را در بند کشند و یا بکُشند و یا آواره‌ات سازند، و آنان مکر می‌کردند و خدا هم مکر می‌کرد، و خداوند، بهترینِ مکر کنندگان است».
مشرکان، پس از طرح نقشه قتل و چگونگی اجرای آن، خانه پیامبر خدا را محاصره کردند، تا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از خانه بیرون نرود و چون آهنگ بیرون رفتن کرد، با شمشیر به‌دستانِ
مشرک روبه رو شود و کار، یکسره گردد.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به علی (علیه‌السّلام) پیشنهاد کرد که آن شب در بستر وی بخوابد. علی (علیه‌السّلام) پرسید:
[اگر چنین کنم
] تو سالم خواهی ماند؟. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پاسخ داد: «آری» و علی (علیه‌السّلام) با اعلام آمادگی برای کشته شدن در بامداد و به هنگام رویارویی با مشرکان، از این پیشنهاد استقبال کرد و بر این موهبت عظیم،
سجده شکر به‌جا آورد.
علی (علیه‌السلام)، بُرد یمانی سبز رنگی را که پیامبر خدا به هنگام خواب به روی خود می‌کشید، بر روی خود افکند و با اطمینان در بستر پیامبر خدا آرمید.
علی (علیه‌السلام)، شهامت خود را در حدّ اعلا نشان داد و آن‌گاه که بدون سلاح، بدن خود را در معرض شمشیرهای آخته قرار داد،
شجاعت را معنا کرد. شجاعتی این‌گونه، منحصر به امام علی (علیه‌السّلام) است.
این ایثار شگفت،
کرّوبیان را به تحسین وا داشت.
خداوند به این نمایش شگفتِ از خودگذشتگی بر فرشتگان بالید و این آیه کریم را برای جاودانه کردن این منقبت و بزرگداشت این ایثار‌گری و این فضیلت والا به رواق تاریخ، فرو فرستاد:
«و از مردم، کسی است که جان خود را در طلب رضایت خدا به معرض فروش می‌نهد، و خداوند به بندگانش مهربان است...» .
پس از آن شب، علی (علیه‌السّلام) به
غار ثور می‌رفت و مایحتاج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و همراهش را بدانها می‌رساند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، علی (علیه‌السّلام) را به ادای امانت‌ها سفارش کرد و خود، رهسپار مدینه شد.
پس از آن، علی (علیه‌السلام)، به همراه مادرش
فاطمه بنت اسد و
فاطمه (علیهاالسّلام)، دختر پیامبر خدا و
فاطمه بنت زبیر، از
مکّه خارج شد و آهنگ یثرب کرد. قریش از این حرکت آگاه شدند و چون سوارانی به تعقیبش فرستادند و خواستند جلوی وی را بگیرند، با برخورد شجاعانه وی روبه رو شدند و ناکام بازگشتند.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در
محلّه قبا به انتظار علی (علیه‌السّلام) نشسته بود و چون علی (علیه‌السّلام) به ایشان ملحق شد، همگی به سوی یثرب حرکت کردند.
سایت حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «لیلة المبیت» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۲.
