قنوت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قنوت.
پرسش: قنوت در
قرآن به چه معناست و در چه آیاتی به آن اشاره شده است؟
پاسخ:
قنوت در لغت به معنای دوام
اطاعت همراه با
فروتنی است.
برخی از مفسران می‌گویند: اصل قنوت به معنای دعا، عبادت، صلاة، و اطاعت استعمال شده است و در آیات شریفۀ قرآن، تمام این معانی به مناسبت‌های مختلف، اراده شده است.
واژه قنوت با تمام مشتقاتش در
قرآن کریم ۱۳ مرتبه در ۱۲ آیه ذکر شده است که در این‌جا با ترجمه فارسی ذکر می‌شود.
«
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب »؛ (آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به
عبادت مشغول است و در حال
سجده و
قیام ، از عذاب
آخرت می‌ترسد و به
رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکر می‌شوند!».
«
یا مَرْیَمُ اقْنُتی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی مَعَ الرَّاکِعینَ »؛ ای مریم! (به شکرانه این نعمت) برای پروردگار خود،
خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع‌کنندگان،
رکوع کن.
«
الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحار »؛ آنها که (در برابر مشکلات و در مسیر
اطاعت و ترک
گناه ) استقامت می‌ورزند، راستگو هستند، (در برابر خدا) خضوع و (در راه او)
انفاق می‌کنند و در سحرگاهان،
استغفار می‌نمایند.
«
حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ »؛ در انجام همه نمازها، (به‌خصوص)
نماز وسطا (
نماز ظهر ) کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا به‌پاخیزید.
«
وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً کَریم »؛ و هرکس از شما برای خدا و
پیامبر ش خضوع کند و
عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت و روزی پرارزشی برای او آماده کرده‌ایم.
«
وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ »؛ و از آن اوست تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند و همگی در برابر او
خاضع و مطیع‌اند.
«
وَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ بَلْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُون »؛ و (یهود و نصارا و مشرکان) گفتند: «خداوند، فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! ـ منزه است او ـ بلکه آنچه در آسمان‌ها و
زمین است، از آن اوست و همه در برابر او خاضع‌اند.
«
الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتی تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبیلاً إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیًّا کَبیراً »؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنان‌اند، به‌خاطر برتری‌هایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و به‌خاطر انفاق‌هایی که از اموالشان (در مورد زنان) می‌کنند و زنان
صالح ، زنانی هستند که متواضع‌اند، و در غیاب (
همسر خود،) اسرار و
حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می‌کنند و (اما) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت
عمل ، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود) آنها را
تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرت‌هاست).
«
عَسی رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَیِّباتٍ وَ أَبْکار »؛ امید است که اگر او شما را طلاق دهد، پروردگارش به جای شما همسرانی بهتر برای او قرار دهد، همسرانی
مسلمان ،
مؤمن ، متواضع، توبه‌کار، عابد، هجرت‌کننده، زنانی غیر باکره و
باکره .
«
إِنَّ إِبْراهیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکین »؛ ابراهیم (به‌تنهایی) امتی بود مطیع فرمان خدا خالی از هرگونه انحراف و از
مشرکان نبود.
«
إِنَّ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقینَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرینَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمینَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاکِرینَ اللَّهَ کَثیراً وَ الذَّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظیماً »؛ به‌یقین مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان باایمان و زنان با
ایمان ، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان
صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق‌کننده و زنان انفاق‌کننده، مردان روزه‌دار و زنان روزه‌دار، مردان پاک‌دامن و زنان پاک‌دامن و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار یاد خدا می‌کنند، خداوند برای همه آنان
مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است.
«
وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتی أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فیهِ مِنْ رُوحِنا وَ صَدَّقَتْ بِکَلِماتِ رَبِّها وَ کُتُبِهِ وَ کانَتْ مِنَ الْقانِتی »؛ و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت و ما را از
روح خود در آن دمیدیم، او کلمات پروردگار و کتاب‌هایش را
تصدیق کرد و از مطیعان فرمان خدا بود.
پایگاه اسلام کوئیست.
