• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فلسفه قیام امام حسین (ع) در زیارت نامه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: امام حسین (ع)، قیام، زیات نامه
پرسش: فلسفه قیام امام حسین (ع) در زیارت نامه چه می باشد؟
پاسخ:



ابتدا لازم است بگوييم كه زیارت نامه جملاتي است كه زائر هنگام حضور نزد مزور( امام ) كه همراه با احترام است از آنها استفاده مي كند و لزومي ندارد كه به فلسفه قیام اشاره داشته باشد، چرا كه در ديگر جملات و خطبه هاي امام هدف روشن شده است.


به هر روي ما به دو تا از فلسفه هاي قيام امام حسین با توجه به زيارتنامه هاي آن جناب اشاره مي كنيم.
در زيارت نامه وارث چنين جملاتي به كار رفته ُّ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَر

۲.۱ - امر به معروف و نهي از منكر

« معروف » اصل اسلام و سنت پیامبر بود كه در حال از بين رفتن يا تحریف بود.
حضرت اباعبدالله الحسین(ع) ديدند اگر در آن برهه از زمان و در آن اوضاع خاصي كه بر جامعه اسلامي حاكم بود، امر به معروف و نهی از منکر نكند، اصل اسلام در خطر است و فاتحه اسلام خوانده مي‌شود؛ نيز زحماتي كه جدّ بزرگوارش براي اسلام كشيده و جان فشاني شهيداني كه خونشان را در راه اسلام نثار كردند، در معرض بي اثر شدن است. از اين رو بر خود لازم دانست كه قيام كند،‌گرچه جان خود و بستگانش را در اين راه فدا كند.

۲.۱.۱ - گفتگوی امام حسین(ع) و مروان بن حکم

يك روز پيش از حركت امام حسين(ع) از مدینه به طرف مكه مروان بن حکم حضرت را در كوچه ديد و گفت: يا اباعبدالله ! تو را نصيحت مي‌كنم به اين كه با يزيد بيعت كني كه خير دین و دنيايت در بیعت با يزيد است. حضرت در پاسخ فرمود: «انا لله و انا اليه راجعون و علي الأسلام السلام اذ قد بليت الأمة براع مثل یزید ؛
[۱] سيد محسن امين، اعيان الشيعه، دارالاحيا لتراث العربي، بيروت، بي تا، ج۲، ص ۴۰۲
وقتي فردي مانند يزيد حاکم امت اسلام باشد، فاتحه اسلام خوانده است».
بنابراين معلوم است كه در آن زمان و موقعيت، اساس اسلام در خطر بود.
حضرت در جاي ديگر فرمود:
«ألا ترون أنّ الحق لا يُعمَل به و أنّ الباطل لا يتناهي عنه،‌ليرغب المؤمن في لقاء اله محقا؛ آيا نمي‌بيند به حق عمل نمي‌شود؟ آيا نمي‌بيند قوانین الهي پايمال مي‌شود؟ آيا نمي‌بيند اين همه مفاسد پيدا شده و احدي نهي نمي‌كند؟ در چنين اوضاعي، مؤمن بايد از جان خود بگذرد و لقاي پروردگار را در نظر بگيرد».
در نتيجه عمل حضرت مصداق عملي امر به معروف و نهي از منكر بود. به علاوه اين عمل عين تکلیف حضرت محسوب مي شد.

۲.۲ - روشنگري و جهل زدايي

مهم‌ترين عامل كه آن را علت كامل و يا علت تكميل كننده ساير عوامل مي توان تلقي كرد، همان است كه در زيارت نوراني اربعین آمده:
« و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من ز وحيرة الضلالة؛
[۳] مفاتيح الجنان،شیخ عباسی قمی، زیارت اربعین، ص ۷۷۵
جانش را در راه تو فدا كرد تا بندگانت را از ناداني و حيرت گمراهي نجات دهد».
بنا بر اين اساس قيام امام براي نجات مردم از جهالت نوين و گمراهي جديد بود كه به نام دين و خلیفه مسلمانان مي‌خواست از سوي يزيد اجرا شود. حضرت با قيام خود حقايق را روشن ساخت. براي ابد روشن نمود كه جهالت نوين يزيدي ربطي به دين ندارد. نبايد نفاق در لباس دين مردم را به حقایق آسماني بدبين كند.
نتيجه آنكه مواردي چون امر به معروف و نهي از منكر همچنين روشنگري و جهل زدايي از اهداف قیام امام حسين بود كه در زيارت نامه ها به آنها تصريح شده است
در كتاب «جلوه‌هاي عرفاني نهضت حسيني» درباره عوامل قیام امام حسين (ع) به تفصیل بحث شده است.


۱. سيد محسن امين، اعيان الشيعه، دارالاحيا لتراث العربي، بيروت، بي تا، ج۲، ص ۴۰۲
۲. تحف العقول، ابن شعبة الحرانی، ص۲۴۵    
۳. مفاتيح الجنان،شیخ عباسی قمی، زیارت اربعین، ص ۷۷۵



سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی    






جعبه ابزار