غلو در روایات شیعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
غلو ،
شیعه ،
جعل روایت پرسش: سه حدیث از احادیث غلوّ که در کتاب‌های شیعه آمده است و معارض با
قرآن کریم می‌باشد را با آدرس مرقوم فرمایید. البته روشن است که این احادیث در کتاب‌های معتبر ما نیست، اما در هر صورت از جهت آگاهی از نوع جعل روایات بر علیه
مکتب اهل بیت علیهم‌السلام مفید است.
پاسخ: پیش از ذکر روایات در مسئله غلوّ، توجه به این نکات ضروری است:
غلوّ، از جمله مسائلی است که از زمان
امام علی علیه‌السلام و ائمه دیگر علیهم‌السلام وجود داشته و آن‌ها نیز با تمام توان با این عقاید انحرافی، مبارزه می‌کردند.
تفکر غلوّ، تنها منحصر در الهی دانستن ائمه اطهار علیهم‌السلام نیست. این وجه، وجه غالب در غلوّ می‌باشد که البته امروزه نیز به برخی از گروه‌ها نسبت داده می‌شود. اما غلوّ، جنبه دیگری نیز دارد و آن در غیر مقام
الوهیت است که امروزه خواسته یا ناخواسته، میان برخی
عوام و
خواص رواج دارد.
غلوّ در معنای «خدا دانستن امامان»، وجود چندانی در روایات ندارد و به جهت آشکار بودن کذب آن‌ها، از کتاب‌ها حذف شده و بیان شده است که این‌ها دروغ است و حتی در برخی روایات، این مطالب غلوّ آمیز را به اطلاع
ائمه علیهم‌السلام نیز رساندند و آن‌ها نیز در مقابل این اخبار موضع‌گیری کرده‌اند.
اما غلوّ در غیر الوهیت در میان روایات وجود داشته که نشان از نفوذ این تفکر در زمان‌های مختلف دارد. البته تمییز و اعتقاد به غلوّ بودن یا نبودن این روایات، همیشه مورد اختلاف بوده است؛ لذا از ذکر این‌گونه روایات به عنوان مصادیق غلوّ خودداری می‌کنیم.
در برخی از روایات، تعدادی از اعتقادات غلوّ آمیز به اهل بیت علیهم‌السلام عرضه شده و ایشان با این تفکر مقابله کرده‌اند که نشان از تفکر غلوّ در میان برخی دارد و در این مختصر مواردی را بیان می‌کنیم:
از
امام رضا علیه‌السلام پرسیده شد: ای فرزند
رسول خدا ! این چیست که مردم از شما شایع کرده‌اند؟ آن‌حضرت فرمود: «آن کدام است؟»، گفته شد: شما ادّعا کرده‌اید که مردم بنده ما هستند! امام علیه‌السلام فرمود: «خدایا! ای کسی که آسمان‌ها و زمین را آفریده‌ای و به ناپیدا و پیدا آگاهی! تو شاهدی که من چنین مطلبی را هرگز نگفته‌ام و از احدی از پدرانم نشنیده‌ام که چنین کلامی گفته باشند. بارالها! تو خود می‌دانی که از این مردم چه
ستم‌هایی به ما وارد شده است و این‌که این افترا هم از ستم‌های ایشان است که درباره ما روا داشته‌اند»، آن‌گاه فرمود: «اگر اینان بنابر گفتار خودشان -که به ما نسبت می‌دهند- که ما گفته‌ایم همگی بنده ما هستند، پس بگویند ما آنان را از چه کسی خریده‌ایم؟» گفته شد: راست گفتی ای فرزند رسول خدا، سپس امام رضا علیه‌السلام به
راوی فرمود: «آیا تو منکری آن‌چه را خدای تعالی از
ولایت و
امامت ما بر تو و دیگران
واجب فرموده است چنان‌که دیگران منکرند؟» راوی گفت: پناه به خدا، هرگز! بلکه من به ولایت و امامت شما اقرار دارم.
یکی از
اصحاب به
امام صادق علیه‌السلام گفت: ابو هارون نابینا مدعی است که شما به او فرموده‌اید اگر بخواهی به خدای قدیم دست‌یابی، بدان
ذات او را هیچ‌کس درک نخواهد کرد و اگر منظورت کسی است که
خالق و
رازق است پس او محمّد بن علی (
امام محمد باقر ) است. امام صادق علیه‌السلام فرمود: «بر من
دروغ بسته، خدا
لعنتش کند. خالقی جز خدای یکتا که شریکی ندارد نیست، خداوند به ما
مرگ را می‌چشاند، کسی که هرگز نخواهد مرد، تنها آفریننده یکتا است که تمام جهان را به وجود آورده است».
همچنین برخی، راویان احادیث اهل غلوّ بوده‌اند، اما با این وجود در برخی از کتاب‌ها، روایاتی به نقل از ایشان آمده است. برای نمونه،
مغیرة بن سعید که امام صادق علیه‌السلام او را
نفرین کرده و جزو دروغ‌گویان و غالیان است،
ولی روایاتی از او در کتاب‌های روایی موجود می‌باشد.
سایت اسلام کوئست
