عدم حضور حسنین در مسجد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ضربت خوردن امام، حسنین، مسجد،
نماز نافله،
نماز صبح.
پرسش: در شب ضربت خوردن حضرت امیر حسنین در مسجد نبودند، خواهشمند است در خصوص عدم حضور آنها در
نماز جماعت اول وقت توضیح بدهید ؟
پاسخ: مرحوم مجلسی به نقل بعضی از
مورخان نوشته است:
در آن شب امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ برای افطار به خانه ام‌کلثوم ـ علیه‌السلام ـ رفت؛
ام‌کلثوم می‌گوید: پدرم با یک
قرص نان و مقداری
نمک افطار کرد،
حمد و ثنای خدا را به‌جا آورد و به نماز ایستاد و پیوسته در حال نماز بود، گاهی از اتاق بیرون می‌رفت و به آسمان نگاه می‌کرد، سوره «
یس» را تا آخر تلاوت کرد، از حرکات امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ در آن شب بوی شهادت و لقای پروردگار استشمام می‌شد؛ شب از نیمه گذشت، بعد از تجدید
وضو و پوشیدن لباس از اتاق بیرون رفت و از منزل خارج شد. ام‌کلثوم اضافه می‌کند: با مشاهده این حالات به حضور برادرم
امام حسن ـ علیه‌السلام ـ رفتم و جریان را تعریف کردم. امام مجتبی ـ علیه‌السلام ـ ـ حرکت کرد و قبل از رسیدن امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ به مسجد جامع کوفه به آن حضرت رسید و گفت: هنوز ثلثی از شب باقی‌مانده است، چرا زود از خانه بیرون آمده‌اید؟
حضرت در جواب فرمود: نور دیدگانم، خوابی دیده‌ام که تعبیر آن
شهادت من است. امام مجتبی ـ علیه‌السلام ـ خواست که همراه پدر باشد، حضرت امیر ـ علیه‌السلام ـ ـ فرمود: پسرم تو را به حقی که به گردنت دارم قَسَم می‌دهم که به خانه بر‌گرد؛ امام حسن ـ علیه‌السلام ـ به خانه بر‌گشت. امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ به مسجد رفت، چند رکعت نماز خواند، با رسیدن وقت
اذان بالای مأذنه رفت و با صدای بلند
اذان گفت؛ آنگاه به داخل مسجد باز‌گشت. خفتگان را که از جمله آنان
ابن‌ملجم بود، برای اقامه نماز بیدار کرد. سپس به سمت محراب رفت و به نماز ایستاد؛ همانند
عادت همیشگی در نماز‌های فریضه و نافله رکوع و سجده را طول داد؛ ابن‌ملجم ملعون بلند شد و در مقابل ستونی که امام ـ علیه‌السلام ـ در کنار آن مشغول نماز بود، ایستاد؛
صبر کرد
قرائت و
رکوع و
سجده اول نماز امام تمام شد، امام ـ علیه‌السلام ـ سر از سجده برداشت، در این هنگام ابن‌ملجم شمشیر را کشید و بر سر آن حضرت زد.
راوی اضافه می‌کند: مردمی که در مسجد بودند، با شنیدن صدای آن حضرت از هرسو به طرف آن بزرگوار دویدند؛ امام ـ علیه‌السلام ـ را مشاهده کردند؛ در‌حالی‌که دستمال خود را روی سر می‌بست و
خون بر
صورت و
محاسن او جاری بود و می‌فرمود: این همان وعده‌ای است که خدا و رسول ـ صلی‌لله‌علیه‌و‌آله ـ داده‌اند.
جبرئیل امین شهادت امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ را میان
آسمان و
زمین ندا داد.
حسنین ـ علیهما‌السلام ـ از منزل بیرون آمده و راه مسجد را در پیش گرفتند؛ وقتی وارد مسجد شدند، جماعتی از مردم می‌خواستند حضرت امیر ـ علیه‌السلام ـ ـ را سر پا نگه دارند تا نماز صبح را اقامه کند؛ ولی امام ـ علیه‌السلام ـ قادر بر ایستادن نبود، {به دستور پدر } امام مجتبی ـ علیه‌السلام ـ جلو ایستاد و فریضه صبح را به‌جای آورد و أمیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ نشسته و با اشاره نماز صبح را اقامه کرد.
نکات زیر از روایت فوق قابل استفاده است:
امام مجتبی ـ علیه‌السلام ـ خواست همراه حضرت باشد، ولی در جهت اطاعت از دستور پدر به خانه بر‌گشت. و البته هنوز وقت نماز صبح هم فرانرسیده بود؛
به دلایل زیر نمازی که ضربه
شمشیر بر سر امام ـ علیه‌السلام ـ اصابت کرد، فریضه صبح نبوده است:
الف. امام فرادا (تنها) نماز می‌خواند.
ب. در نزدیکی محل نماز امام کسی نبود و مردم در گوشه‌و‌کنار مسجد مشغول نماز بودند و با شنیدن صدای امام ـ ـ علیه‌السلام ـ به‌سوی آن حضرت دویدند.
ج. در عبارت فوق‌الذکر آمده بود: امام ـ علیه‌السلام ـ از مأذنه پائین آمد، خفتگان را بیدار کرد و به‌جانب
محراب رفت و به نماز ایستاد؛ همان‌گونه که می‌دانیم دو رکعت
نافله نماز صبح قبل از نماز خوانده می‌شود.
روشن است که امام ـ علیه‌السلام ـ قبل از اقامه نافله به فریضه مشغول نمی‌شود.
بنا‌بر‌این نمازی که در آن نماز، حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ ضربت خورده، نافله بوده است نه فریضه.
مؤید این کلام فرمایش محدث قمی(ره) در پاورقی منتهی‌الآمال است؛ وی چنین گفته است: آنچه از روایات استفاده می‌شود، آن است که نمازی که حضرت امیر ـ علیه‌السلام ـ در آن ضربت زده شده، نافله
فجر بوده است.
بنابراين علت عدم حضور امام حسن و امام حسين ـ عليهما‌السلام ـ در حين ضربت خوردن پدر در
مسجد جامع
کوفه، نرسيدن وقت فريضه صبح بوده است، نه اينكه برای نماز اول وقت و
جماعت اهميت قائل نباشند.
سایت اندیشه قم
