شفع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شفع، زوج، جفت، قرین، وتر.
پرسش: تفاوت واژه «زوج» و «شفع» در قرآن چیست؟
پاسخ:
«شَفع»؛ به معنای ضمیمه کردن چیزی به چیزی،
و مقارن و همراه بودن دو چیز
است.
در
آیه شریفه «
وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ»؛
شفع،
اسم و به معنای جفت چنانکه وتر به معنای تک است.
البته در
تفسیر این آیه، مفسران اقوال و احتمالات فراوانی ذکر کردهاند.
«
زوج» در لغت، به معنای جفت و کسی که برای او قرین و همراه باشد، آمده است.
به هر دو قرین از مذکر و مؤنث در حیوانات که
ازدواج یافتهاند، «زوج» گفته میشود.
به هر دو قرین در غیر
حیوانات نیز زوج اطلاق میشود؛ مثل یک زوج کفش (یک جفت).
زوج و قرین زن، شوهر اوست و زوج و قرین مرد،
زن اوست: «زوج المرأَة: بعلها. و زوج الرجل: امرأَته».
در
قرآن کریم نیز زوج ـ به اعتبار قرین و همراه مرد ـ به زن اطلاق شده است: مانند: «
وَ قُلْنا یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّة...»؛
و گفتیم: «ای
آدم! تو با همسرت در
بهشت سکونت کن».
بنابراین زوج به کاملکننده دیگری و قرین و همراه او گفته میشود. به دیگر
سخن، هر کدام از دو موجودی که با قرار گرفتن در کنار دیگری، آن را کامل میکند، زوج آن دومی میباشد؛ مثلاً مرد زوج زن و زن زوج مرد است. اما شفع، یعنی چیزی که همراه و ضمیمه میشود، در مقابل وتر که تنهاست و ضمیمه و همراه ندارد: «شفع ... أصلٌ صحیح یدلُّ علی مقارنَة الشیئین. من ذلک الشَّفْع خلاف الوَتْر».
پایگاه اسلام کوئست.