سخن حضرت زهرا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سخن حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، خطبه فدکیه، انصار، بازوان دین و شریعت.
پرسش: چرا در پایان خطبه‌ی فدکیه،
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها گفتار خود را خطاب به انصار ایراد می‌فرمایند؟
پاسخ:
حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ پس از آن‌که سخنان مستدل و عتاب‌آمیزی خطاب جمع حاضر در
مسجد و شخص
ابوبکر ایراد فرمودند، روی
سخن را به سمت انصار کرده و برای بیدار کردن و توجه دادن آن‌ها به عمق جریان، مطالب دیگری را متذکر شد: («ثُمَّ رَمَتْ بِطَرْفِهَا نَحْوَ الْأَنْصَارِ فَقَالَتْ یَا مَعَشرَ النقیبة وَ أَعْضَادَ الْمِلَّةِ، وَ حضنة الْإِسْلَامِ، مَا هَذِهِ الْغَمِیزَةُ فِی حَقِّی، وَ السِّنَةُ عَنْ ظُلَامَتِی...».). عطف توجه
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها به گروه انصار می‌تواند دلایلی داشته باشد، از جمله:
حضرت در این‌جا می‌خواهند بفرمایند:
اسلام به‌واسطه شما و در دامن شما بزرگ شده و توسعه پیدا کرده است؛ زیرا انصار بودند که سبب حفظ اسلام گشتند. آنان با عهد و پیمانی که با پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بستند و آن حضرت را به
مدینه دعوت کردند، اولین
حکومت اسلامی را تشکیل دادند؛ یعنی در حقیقت با فداکاری
انصار بود که نهال نوپای اسلام محکم و پابرجا شد. بر این اساس حضرت خطاب به آنان می‌فرماید: «و حضنة الاسلام»؛ یعنی ای
حافظان اسلام که اسلام در دامن شما رشد و توسعه پیدا کرد.
«حضنة» جمع «حاضن» به معنای حفظ و نگه‌داری کردن است.
«و أعضاد الملة»؛ و ای بازوان دین و شریعت! «أعضاد» جمع «عضد» است به معنای بازو.
از باب این‌که بازو وسیله قدرت انسان است و
انسان قدرت خود را به‌وسیله بازو
اعمال می‌کند، حضرت می‌فرمایند: شما بازوان
شریعت اسلام بودید و شما بودید که اسلام را یاری کردید.
شاید این خطاب خاص به دلیل
وصیت و سفارش ویژه‌ای باشد که پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در مورد
اهل بیت، به انصار نمودند: «احْفَظُونِی مَعَاشِرَ الْأَنْصَارِ فِی أَهْلِ بَیْتِی فَإِنَّ اللَّطِیفَ الْخَبِیرَ أَخْبَرَنِی أَنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْض»؛
ای گروه انصار، مرا در اهل بیتم حفظ کنید؛ چراکه
خداوند لطیف و خبیر به من خبر داد که این دو (قرآن و اهل بیت) هرگز از هم جدا شدنی نیستند تا در حوض کوثر بر من عرضه شوند!
ازاین‌روست که دختر رسول خدا می‌فرماید: «أما کان رسول الله ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ أبی یقول: المرء یحفظ فی ولده؟»؛ آیا پدرم
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نمی‌فرمود: (حرمت) هر مردی در (احترام به) اولادش حفظ می‌شود؟
این سخن در حقیقت بیانگر این است که اگر می‌خواهید حرمت و موقعیت شخصی که از دنیا رفته، محفوظ باشد، به فرزندان او احترام کنید، حرمت فرزندانش را نگه‌دارید؛ زیرا بچه‌ها، یادگاران او هستند. اگر شما بخواهید به پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ احترام کنید، باید حرمت اولاد او را نگاه دارید، از حقوق اهل بیتش دفاع کنید.
احترام به
سادات نیز از همین‌جا سرچشمه می‌گیرد؛ چون آنان اولاد پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ هستند و احترام گذاشتن ما به آنان در حقیقت احترام به پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است.
به‌هر‌صورت حضرت
فاطمه سلام‌الله‌علیها در پایان
خطبه فدکیه متوجه گروه انصار شده و آنان را مورد خطاب قرار داده و فرمود: ای گروه بزرگانی که از همه چیز آگاهید؛
چرا این‌قدر نسبت به
حق من از خود ضعف نشان می‌دهید؟
حضرت
زهرا در واقع می‌خواهند بفرمایند شما که بازوان ملت اسلام بودید و اسلام در دامن شما رشد پیدا کرد و همواره مطیع پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بودید، چه‌گونه است که الآن در مقابل این همه
ظلمی که به عترت پیامبرتان می‌شود، ساکت نشسته‌اید و از حریم آنان دفاع نمی‌کنید؟!: «والسنة عن ظلامتی؟»؛ و چیست این چرت و
غفلت شما از ظلمی که به من وارد شده است؟ «سنة» مصدر باب «وسن، یوسن» است به معنای چرت زدن،
و به معنای غفلت هم به کار رفته است.
در این‌جا حضرت خطاب به انصار می‌فرمایند: چرا چرتتان برده و از ظلمی که به من وارد شده است، چشم برهم گذاشته‌اید؟ آنانی که بعد از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ قدرت را به قبضه‌ی خویش درآوردند، هر کاری بخواهند می‌کنند و شما هیچ عکس‌العملی از خود نشان نمی‌دهید، گویا خودتان را به خواب زده‌اید!
پایگاه اسلام کوئست.
