روایت حدیث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: درایت حدیث، روایت حدیث.
پرسش: درایت حدیث و روایت حدیث را با ذکر مثال توضیح دهید؟
پاسخ:
روایت حدیث به معنای نقل یا حمل گفتار، فعل یا تقریر
معصوم است؛
یعنی کسی از شخصی دیگر، روایتی را بشنود و آن را نزد خود محفوظ بدارد و آن را برای دیگران نقل کند. این مرحله، بر مرحله درایت
حدیث تقدم دارد. بیشتر احادیثی که در منابع روایی ذکر شده، راویانی آنها را به‌صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و
ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ نقل کرده و حامل آن بوده‌اند.
واژه درایه، از ریشه «د ر ی» به معنای علم داشتن و دانستن آمده است.
و در اصطلاح، علمی است که در آن از سند و متن حدیث و چگونگی فراگیری و انتقال (تحمل و ادای) حدیث و آداب نقل آن بحث می‌شود.
هدف از پایه‌گذاری این
دانش، شناسایی احادیث مقبول از مردود است. به کمک این
علم، شنونده و یا بیننده روایت، علاوه بر اینکه روایت را در حافظه خود می‌سپارد، مفهوم و حقیقت معنای آن را درک می‌کند. این مرحله، متأخر از مرحله روایت است؛ یعنی ابتدا شخص باید روایت را از دیگری بشنود و یا در کتابی ببیند، سپس معنای آن را فهمیده و به عمق معنای آن راه پیدا کند. به دیگر سخن، منظور از این علم حدیث، آشنایی با ادبیات و لحن روایات، شأن ورود
احادیث، شرایط زمانی و مکانی و ویژگی‌های راوی حدیث است.
تفسیر ها و شرح‌هایی که بر احادیث نوشته شده است و دانشمندان در آنها به بررسی
سند و متن احادیث پرداخته‌اند، همه گویای درایت حدیث است.
مشخص است که اهمیت درایت و فهم حدیث از روایت آن بسیار بیشتر است؛ چراکه
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «درایت و فهم یک حدیث، از روایت و نقل کردن هزار حدیث (در صورتی که فقط نقل کند و به معنای آن توجه نداشته باشد) باارزش‌تر است».
از این جهت است که معصومان ـ علیهم‌السلام ـ اصحاب خود را به این موضوع آگاهی داده و آنها را به سمت فهم روایات سوق می‌دادند و این کار را روش خردمندان معرفی می‌فرمودند.
البته این مطلب در مورد
کتاب آسمانی قرآن نیز صدق می‌کند؛ یعنی ارزش فهم و
تدبر در
قرآن کریم، از حفظ الفاظ آن به مراتب بیشتر است؛ از‌این‌رو خداوند نیز مخاطبان خود را به تدبر در
قرآن کریم فرا می‌خواند.
پایگاه اسلام کوئست.
