• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جعفر کذاب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، جعفر کذاب، حضرت یوسف علیه‌السلام، توبه، استغفار، عفو، بخشش گناهان.
پرسش: فرزندان و نسل جعفر کذاب که توبه کردند، چه کسانی هستند؟
پاسخ:



گویا این پرسش در ارتباط با توقیع شریف امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ است که در غیبت صغری هنگام وکالت دومین وکیلشان، «مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِی»‌ سؤالاتی به‌صورت کتبی از محضر آن‌ حضرت پرسیده شد که یکی از آن سؤال‌ها درباره پسر جعفربن هادی ـ علیه‌السلام ـ عموی امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ و فرزندان او بوده است.


آن‌ حضرت در جواب نوشته‌اند: «وَ أَمَّا سَبِیلُ‌ عَمِّی‌ جَعْفَرٍ وَ وُلْدِهِ فَسَبِیلُ إِخْوَةِ یُوسُفَ علیه‌السلام»؛ «اما راه عمویم جعفر و فرزندانش همان راهی است که برادران یوسف پیمودند». یعنی همان‌گونه که برادران حضرت یوسف در نهایت پس از به سلطنت رسیدن آن‌ حضرت در مصر، پشیمان شده به گناه و اشتباه خویش اعتراف و عذر خواهی نمودند و حضرت یوسف نیز در جوابشان فرمود: «امروز هیچ سرزنشی بر شما نیست، خدا شما را خواهد آمرزید؛ زیرا او مهربان‌تر از هر مهربانی است»، پس بدون درنگ از خطا‌ی آنان درگذشت.
[۴] ابن بابویه، محمد بن علی، علل الشرائع، ج ۱، ص ۵۴، کتاب‌فروشی داوری، قم، ‌چاپ اول، ۱۳۸۵ش.

برادران یوسف نزد پدرشان نیز اظهار ندامت و پشیمانی کردند و درخواست استغفار برای آمرزش گناه خویش نموده‌اند که حضرت یعقوب نیز به آنها وعده استغفار و عفو و بخشش را از سوی خداوند رحیم داده است. و خداوند هم پس از استغفار یعقوب ـ علیه‌السلام ـ از طریق وحی به آن‌ حضرت، عفو و بخشش خویش را اعلام فرموده‌اند.


با عنایت به تشبیه امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ حال عموی خود و فرزندانش را به حال برادران یوسف ـ علیه‌السلام ـ می‌توان نتیجه گرفت که: «احتمالاً جعفر و فرزندانش نیز از کار خود پشیمان شده و توبه نموده‌اند و خداوند توبه آنها را قبول و آنان را عفو نموده است».
لازم به ذکر است فقط در یک منبع، کلمه «ابن» در متن این روایت اضافه شده است، یعنی آمده: «أَمَّا سَبِیلُ‌ ابْنِ‌ عَمِّی‌ جَعْفَرٍ وَ وُلْدِهِ فَسَبِیلُ إِخْوَةِ یُوسُفَ علیه‌السلام» که با توجه به عدم ذکر «ابن» در منابع دیگر مانند کمال‌الدین، کتاب الغیبه طوسی، اعلام الوری، الخرائج والجرائح، بحارالانوار، الزام الناصب و...،به نظر می‌رسد اشتباه در نوشتار صورت گرفته باشد.


جعفربن هادی ـ علیه‌السلام ـ دارای سه فرزند بود؛ دو پسر به نام‌های «یحیی» و «ابراهیم» و یک دختر به نام «بریهة» داشت.
[۹] قمی، حسن‌بن محمد، تاریخ قم، ترجمه، قمی، حسن‌بن علی، محقق، مصحح، انصاری، محمد رضا، ص ۵۸۳، کتاب‌خانه آیت‌الله مرعشی، قم، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.


۴.۱ - همسر بریهه

«بریهه»، اهل کمال و فضل بوده که «محمدبن موسی المبرقع» نوه امام جواد علیه‌السلام، او را به همسری گرفته است.
[۱۰] فخر رازی، ابوعبداللّه محمدبن عمر، الشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة، ص ۹۲، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‌، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.


۴.۲ - وفات و محل دفن بریهه

بریهه در قم وفات نموده و قبر شریفش در کنار مرقد مطهر «موسی المبرقع‌بن امام جواد علیه‌السلام» واقع در چهل اختران قم در محله آذر می‌باشد.
[۱۱] السودانی، فاضل محمد، قم المقدسه عش التشیّع و قیادة الامة، ص ۱۷۳، بخش «الاربعون کوکباً (چهل اختران)».


۴.۳ - ازدواج یحیی

«ابراهیم» از قم رفت و «یحیی» در میدان زکریابن آدم نزدیک مقبره «حمزة‌بن امام موسی‌بن جعفر علیه‌السلام» ساکن شد و با «شهربانویه» دختر امین‌الدین ابوالقاسم‌بن مرزبان‌بن مقاتل ازدواج کرد.

۴.۴ - فرزندان یحیی

نتیجه ازدواج یحیی با شهربانویه، سه فرزند به نام‌های: «ابوجعفر»، «فخرالعراق» و «ستیّه» شد و از آنها فرزندان بسیاری در قم به‌وجود آمد که معروف به «صوفیه» بودند و بعضی از آنها عالم نسب‌شناس، حافظ قرآن و متدین بوده‌اند.
[۱۲] السودانی، فاضل محمد، قم المقدسه عش التشیّع و قیادة الامة، ص ۵۸۴، بخش «الاربعون کوکباً (چهل اختران)».




۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، محقق، مصحح، جمعی از محققان،‌ ج ۵۰، ص ۲۲۷، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.    
۲. یوسف (۱۲)، آیه ۹۱.    
۳. یوسف (۱۲)، آیه ۹۲.    
۴. ابن بابویه، محمد بن علی، علل الشرائع، ج ۱، ص ۵۴، کتاب‌فروشی داوری، قم، ‌چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
۵. یوسف (۱۲)، آیه ۹۷.    
۶. یوسف (۱۲)، آیه ۹۸.    
۷. فیض کاشانی، ملا محسن، تفسیر الصافی، محقق، اعلمی، حسین، ج ۳، ص ۴۶، الصدر، تهران، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.    
۸. طبرسی، احمدبن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمدباقر، ج ۲، ص ۴۷۰، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۳ ق.    
۹. قمی، حسن‌بن محمد، تاریخ قم، ترجمه، قمی، حسن‌بن علی، محقق، مصحح، انصاری، محمد رضا، ص ۵۸۳، کتاب‌خانه آیت‌الله مرعشی، قم، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
۱۰. فخر رازی، ابوعبداللّه محمدبن عمر، الشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة، ص ۹۲، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‌، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
۱۱. السودانی، فاضل محمد، قم المقدسه عش التشیّع و قیادة الامة، ص ۱۷۳، بخش «الاربعون کوکباً (چهل اختران)».
۱۲. السودانی، فاضل محمد، قم المقدسه عش التشیّع و قیادة الامة، ص ۵۸۴، بخش «الاربعون کوکباً (چهل اختران)».



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار