• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثواب عزاداری برای امام حسین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عزاداری، امام حسین، ثواب.

پرسش: روایاتی که ثواب عزاداری برای امام حسین (علیه‌السّلام) را بی‌شمار ذکر می‌کند تا چه‌اندازه صحیح است؟



این‌گونه روایات فراوانند و بخشی از آنها معتبرند. چند نمونه از ثواب‌های فراوان را از کتاب‌های کهن می‌آوریم. به فرض که زنجیره سند این‌گونه روایات چندان قابل اعتماد نباشد، اما به مقتضای احادیث من بلغ هرکس این اعمال را انجام دهد به همان ثوابی که در روایت آمده می‌رسد هرچند این قبیل حدیث‌ها در واقع نادرست باشند:

۱.۱ - روایات از امام صادق

«الکافی عن عیسی بن ابی‌منصور: سَمِعتُ ابا عَبدِ‌اللّهِ (علیه‌السّلام) یقولُ: نَفَسُ المَهمومِ لَنا المُغتَمِّ لِظُلمِنا تَسبیحٌ، و هَمُّهُ لِاَمرِنا عِبادَةٌ، و کتمانُهُ لِسِرِّنا جِهادٌ فی سَبیلِ اللّهِ؛
الکافی به نقل از عیسی بن ابی‌منصور: از امام صادق (علیه‌السّلام) شنیدم که می‌فرمود: «نفَس فرد غمگین، که به خاطر ستم بر ما، غصّه‌دار است، تسبیح است و‌ اندوهش برای کار ما، عبادت به شمار می‌رود و راز ما را نگه‌داشتن، جهاد در راه خداست».

«الامالی للطوسی عن معاویة بن وهب عن جعفر بن محمّد [الصادق] (علیه‌السّلام): کلُّ الجَزَعِ وَ البُکاءِ مَکروهٌ، سِوَی الجَزَعِ وَ البُکاءِ عَلَی الحُسَینِ (علیه‌السّلام)، فَاِنَّهُ فیهِ مَأجورٌ؛
الامالی، طوسی به نقل از معاویة بن وهب، از امام صادق (علیه‌السّلام): هر بی‌تابی و گریه‌ای ناپسند است، جز بی‌تابی و گریه بر حسین (علیه‌السّلام) که پاداش هم دارد.»

«ثواب الاعمال عن ابی‌هارون المکفوف عن ابی‌عبد‌اللّه [الصادق] (علیه‌السّلام): مَن ذُکرَ الحُسَینُ (علیه‌السّلام) عِندَهُ، فَخَرَجَ مِن عَینَیهِ مِقدارُ جَناحِ ذُبابَةٍ، کانَ ثَوابُهُ عَلَی اللّهِ (عَزَّ‌وجَلَّ)، و لَم یرضَ لَهُ بِدونِ الجَنَّةِ؛
ثواب الاعمال به نقل از ابو‌هارون مکفوف، از امام صادق (علیه‌السّلام): هر کس در نزد او از حسین (علیه‌السّلام) یاد شود و از چشمانش به‌اندازه بال مگسی اشک خارج شود، ثوابش بر عهده خدای (عزوجل) خواهد بود و خدا برایش به چیزی جز بهشت، رضایت نمی‌دهد.»
«کامل الزیارات عن علی بن ابی حمزة عن ابی عبد اللّه [الصادق] (علیه‌السّلام): انَّ البُکاءَ وَ الجَزَعَ مَکروهٌ لِلعَبدِ فی کلِّ ما جَزِعَ، ما خَلَا البُکاءَ وَ الجَزَعَ عَلَی الحُسَینِ بنِ عَلِی (علیه‌السّلام) فَاِنَّهُ فیهِ مَاجورٌ؛
کامل الزیارات به نقل از علی بن ابی‌حمزه، از امام صادق (علیه‌السّلام): گریه و بی‌تابی، برای انسان در باره هر چه بی‌تابی کند، ناپسند است، جز گریه و بی‌تابی بر حسین بن علی (علیه‌السّلام) که برای آن، پاداش هم دارد.»

«الامالی للطوسی عن مُحَمَّد بن مسلم عن ابی‌عبد اللّه جعفر بن مُحَمَّد [الصادق] (علیه‌السّلام): انَّ الحُسَینَ بنَ عَلِی (علیه‌السّلام) عِندَ رَبِّهِ (عَزِّوجَلَّ)، ینظُرُ الی مَوضِعِ مُعَسکرِهِ، و مَن حَلَّهُ مِنَ الشُّهَداءِ مَعَهُ، و ینظُرُ الی زُوّارِهِ، و هُوَ اعرَفُ بِحالِهِم، و بِاَسمائِهِم و اسماءِ آبائِهِم، و بِدَرَجاتِهِم و مَنزِلَتِهِم عِندَ اللّهِ (عَزَّوجَلَّ) مِن احَدِکم بِوَلَدِهِ، و انَّهُ لَیری مَن یبکیهِ، فَیستَغفِرُ لَهُ، و یساَلُ آباءَهُ (علیه‌السّلام) ان یستَغفِروا لَهُ. و یقولُ: لَو یعلَمُ زائِری ما اعَدَّ اللّهُ لَهُ لَکانَ فَرَحُهُ اکثَرَ مِن جَزَعِهِ، و انَّ زائِرَهُ لَینقَلِبُ و ما عَلَیهِ مِن ذَنبٍ؛
الامالی، طوسی به نقل از محمّد بن مسلم، از امام صادق (علیه‌السّلام): حسین بن علی (علیه‌السّلام) در پیشگاه پروردگارت، به اردوگاهش و هر شهیدی که با او در آن بوده، نگاه می‌اندازد و به زائرانش نیز نگاه می‌کند و او به حال آنها و به نامشان و نام پدرانشان و درجاتشان و جایگاهشان در پیشگاه خدای (عزوجل)، داناتر از هر یک از شما به حال فرزندش است و او گریه کننده‌اش را می‌بیند و برایش درخواست آمرزش می‌کند و از پدرانش (علیه‌السّلام) درخواست می‌کند که برای او درخواست آمرزش کنند و می‌فرماید: «زائر من، اگر می‌دانست که خداوند، چه چیزی را برایش فراهم کرده، خوش حالی‌اش بیش از بی‌تابی‌اش بود». زائر حسین (علیه‌السّلام) باز می‌گردد، در حالی که گناهی برای او نیست.»

۱.۲ - روایت از امام رضا

عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام) عن الحسن بن علی بن فضّال عن الرضا (علیه‌السّلام): مَن تَذَکرَ مُصابَنا فَبَکی و ابکی، لَم تَبک عَینُهُ یومَ تَبکی العُیونُ؛
عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام) به نقل از حسن بن علی بن فضّال، از امام رضا (علیه‌السّلام): هر کس مصیبت‌های ما را یاد کند و بگرید و بگِریانَد، چشم او در روز گریان بودن چشم‌ها، گریان نمی‌شود.»

۱.۳ - روایت از امام علی

«الخصال باسناده عن امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام): کلُّ عَینٍ یومَ القِیامَةِ باکیةٌ، و کلُّ عَینٍ یومَ القِیامَةِ ساهِرَةٌ، الّا عَینَ مَنِ اختَصَّهُ اللّهُ بِکرامَتِهِ، و بَکی عَلی ما ینتَهَک مِنَ الحُسَینِ و آلِ مُحَمَّدٍ (علیه‌السّلام).
الخصال با سند خود، از امیر مؤمنان (علیه‌السّلام): همه چشم‌ها در قیامت، گریان و بیدارند، جز چشمی که مشمول کرامت ویژه خدا باشد و به خاطر شکسته شدن حریم حسین (علیه‌السّلام) و خاندان محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، گریه کرده باشد.»

۱.۴ - روایت از امام حسین

«الامالی للمفید عن الربیع بن المنذر عن ابیه عن الحسین بن علی (علیه‌السّلام): ما مِن عَبدٍ قَطَرَت عَیناهُ فینا قَطرَةً، او دَمَعَت عَیناهُ فینا دَمعَةً، الّا بَوَّاَهُ اللّهُ بِها فِی الجَنَّةِ حُقُبا؛
الامالی، مفید به نقل از ربیع بن منذر، از پدرش، از امام حسین (علیه‌السّلام): هیچ کس قطره اشکی برای ما نریخت و با چشمانش در راه ما گریه نکرد، مگر این که خداوند، او را روزگارانی در بهشت، بهرمند می‌گرداند.»


به سه حدیث از حدیث‌های من بلغ اشاره می‌شود:

۲.۱ - روایات از امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام):
«مَن بَلَغهُ ثَوابٌ مِن اللّهِ علی عَمل، فعَمِلَ ذلک العَملَ الْتِماسَ ذلک الثَّوابِ اوتِیَهُ و انْ لَم یَکنِ الحَدیثُ کما بَلَغَهُ؛
هر کس شنیده باشد که خداوند برای انجام عملی پاداش می‌دهد و برای دست یافتن به آن پاداش، آن کار را بکند به او داده می‌شود، هر چند حدیث، آن‌گونه نباشد که به او رسیده است.»

۱.۱ - روایات از امام صادق

امام صادق (علیه‌السّلام):
«مَن بَلغَهُ عنِ النَّبیِّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ‌ شَی‌ءٌ مِن الثّوابِ فَفَعلَ ذلک طَلَبَ قَولِ النَّبیِّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کانَ لَهُ ذلک الثّوابُ و انْ کانَ النَّبیُّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) لَمْ یَقُلْهُ؛
هر کس از قول پیامبر شنیده‌ باشد که فلان کار پاداش دارد و آن را به نیّت فرمایش پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) انجام دهد همان پاداش برایش منظور می‌شود، هر چند پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را نگفته باشد.»
امام صادق (علیه‌السّلام):

«مَن سَمِعَ شیئا مِن الثّوابِ علی شَی‌ءٍ فَصنَعَهُ کانَ لَهُ، و انْ لَم یَکنْ علی ما بلَغَهُ؛
هر کس بشنود که فلان کار پاداش دارد و آن را انجام دهد پاداشش به او می‌رسد، اگر چه بدان‌گونه که او شنیده نباشد.»


۱. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۲۲۶، ح۱۶.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص۱۶۲، ح۲۶۸.    
۳. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۹۱، ح۳۲.    
۴. صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال، ج۱، ص۸۴.    
۵. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۱۰۷.    
۶. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۹۱، ح۳۲.    
۷. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ج۱، ص۱۰۷.    
۸. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۹۱، ح۳۲.    
۹. طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص۵۴، ح ۷۴.    
۱۰. طبری، محمد بن ابی‌القاسم، بشارة المصطفی لشیعه المرتضی، ص۷۸.    
۱۱. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۸۱، ح۱۳.    
۱۲. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۲۹۴، ح۴۸.    
۱۳. صدوق، محمد بن علی‌، الخصال، ص۶۲۵، ح‌۱۰، عن ابی‌بصیر و مُحَمَّد بن مسلم عن الامام الصادق عن آبائه (علیه‌السّلام).    
۱۴. لیثی واسطی، علی بن ابی‌نزال، عیون الحکم و المواعظ، ص۳۹۸، ح۶۷۴۷.    
۱۵. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۱۰، ص۱۰۳، ح۱.    
۱۶. مفید، محمد بن محمد، الامالی، ص۳۴۰، ح ۶.    
۱۷. طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص۱۱۶، ح ۱۸۱.    
۱۸. طبری، محمد بن ابی‌القاسم، بشارة المصطفی لشیعه المرتضی، ص۱۰۸.    
۱۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۸۷، ح۲.    
۲۰. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج‌۱، ص۳۵۱.    
۲۱. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱، ص۶۰، ح۴.    
۲۲. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج‌۱، ص۳۵۱.    
۲۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۸۷، ح۱.    
۲۴. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج‌۲، ص۱۴۸.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «ثواب عزاداری برای امام حسین» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۹/۲۶.    






جعبه ابزار