تشیع در ایران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تشیع، حکومت اسلامی.
پرسش: چرا امامان از وجود ایرانیان
شیعه برای ایجاد
حکومت اسلامی سود نبردند؟ قبل از هر چیز توجه به این نکته لازم است که تشیع از چه زمانی در ایران گسترش یافته است؟
پاسخ: براساس
منابع تاریخی، تا قرن هشتم هجری، اکثر شهرهای ایران سنی‌نشین بوده‌اند؛ به‌خصوص در زمان
ائمه اطهار علیهم‌السلام،
تشیع آن‌چنان شیوعی در میان مردم
ایران نداشته است که بشود از آنها بهره‌برداری کرد.
تعداد
اصحاب موالی ائمه اطهار ـ علیهم‌السلام ـ که غالباً به ایران
اطلاق شده از قرار ذیل است:
۱. در زمان امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ کل اصحاب ۱۶۱ نفر بوده‌اند که ۲۰ نفرشان از موالی بوده‌اند؛
۲. در زمان امام باقر ـ علیه‌السلام ـ کل اصحاب ۴۶۶ نفر بوده‌اند که ۱۵ نفرشان از موالی بوده‌اند؛
۳. در زمان امام صادق ـ علیه‌السلام ـ کل اصحاب ۳۲۲۳ نفر بوده‌اند که ۴۴۰ نفرشان از موالی بوده‌اند؛
۴. در زمان امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ کل اصحاب ۳۷۳ نفر بوده‌اند که ۲۰ نفرشان از موالی بوده‌اند؛
۵. در زمان امام رضا ـ علیه‌السلام ـ کل اصحاب ۳۱۷ نفر بوده‌اند که ۴۶ نفرشان از موالی بوده‌اند.
و اگر در مناطقی چون خراسان، مخالفان
بنی‌امیه به‌صورت انبوه می‌زیسته‌اند، بیشتر از طرفداران عباسیان بودند.
تنها کانون تشیع، شهر
قم بود که آن هم به جهت
مهاجرت عرب‌های شیعه‌مذهب اشعری این وضع پدید آمده بود.
و اگر در ساير مناطق گاهی از خاندان
پیامبر، در مقابل
عباسیان طرفداری می‌كردند، بيشتر بر مسلک زيدی بودند؛ بلكه بعضی از مناطق ايران چون
اصفهان تعصب شديد سنی داشتند كه پيوسته با اهل قم در نزاع بودند.
به‌علاوه در عراق و كوفه ـ كه در عصر ائمه اطهار ـ عليهم‌السلام ـ مهم‌ترين كانون
تشیع به‌شمار می‌آمد - نيز، قيام‌های
علویان همواره با شكست مواجه می‌شد.
با توجه به شرایط و مقتضيات زمانی و مكانی عصر
ائمه، آن بزرگان بهترين كاری را كه در پيشبرد تشيع می‌شد انجام داد، به كار بسته‌اند و هيچ‌گاه شرايط برای اقدامات مسلحانه و نظامی آماده نبوده است؛ چنان‌كه
امام صادق و
امام کاظم ـ عليهما‌السلام ـ اين مطلب را به
رهبران قيام‌های زيدی چون زيد، يحيی، محمد نفس زكيه و حسين بن علی حسنی
شهید... تذكر داده‌اند و قيام‌های آنها در نهايت به نتيجه هم نرسيده و به شكست انجاميده است.
سایت اندیشه قم
