تداوم امامت و رهبری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام،
زمین،
امام باقر.
پرسش: در بسیاری از احادیث تصریح شده که بقای نظام زمین، در گرو وجود
امام ظاهر یا
باطن است اما حدیثی صحیح در
بصائر الدرجات، عبارت «او باطن» وجود ندارد. آیا مدلول آن می‌تواند با سایر روایات،
تعارض داشته باشد؟
متن حدیث بصائر الدرجات چنین است:
«حدّثنا محمّد بن عیسی، عن الحسن بن محبوب و الحجّال، عن العلا، عن محمّد بن مسلم، عن ابی‌جعفر (علیه‌السّلام)، قال: لا تَبقَی الاَرضُ بِغَیرِ امامٍ ظاهرٍ؛
محمّد بن عیسی، از
حسن بن محبوب و
حجّال، از
علا، از
محمّد بن مسلم نقل کرده که امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: «زمین، بدون امام ظاهر، دوام نمی‌آورد».
این حدیث با احادیث دیگر تعارض ندارد؛ زیرا:
این متن با همین سند، در دو کتاب
الامامة و التبصرة و
علل الشرائع نقل شده و در پایان آن، عبارت «ظاهر او باطن» ذکر شده است.
بنا‌بر‌این، به نظر می‌رسد که متن بصائر الدرجات، افتادگی داشته باشد.
مؤلّف کتاب بصائر الدرجات نیز این متن را در کنار متونی آورده است که به امامِ ظاهر و باطن، اشاره دارند. روایت بعدی در این متن، به وجود حجّت غایب، تصریح دارد. عنوان بعدی نیز در باره لزوم وجود همیشگیِ
حجّت است که حتّی اگر تنها دو نفر در روی زمین باشند، یکی از آنان حجّت خواهد بود.
کتاب بصائر الدرجات در زمان
غیبت صغرا و توسّط یک مؤلّف امامیِ معتقد و خالص، نگاشته شده است. پس طبیعی است که این شخص، متنی مخالف معتقدات رسمیِ خود را نقل نمی‌کند.
مفهوم این روایت، آن است که زمین، تنها با وجود امامِ ظاهر باقی می‌ماند، در حالی که اکنون بیش از هزار
سال از زمان حضور گذشته و دنیا همچنان باقی است.
احادیثی که به امام ظاهر و باطن اشاره دارند، بسی بیشتر و قوی‌تر از متنی هستند که تنها ظاهر بودنِ امام را بیان کرده است. بنا‌بر‌این، در فرض تعارض متون، آن گروه مقدّم می‌شوند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «تداوم امامت و رهبری» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۲.
