• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بین الطلوعین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دعا، ذکر، صبح، بین الطلوعین، طلوع فجر صادق.

پرسش: به چه زمانی «بین الطلوعین» گفته می‌شود و اعمال آن چیست؟

پاسخ: بین الطلوعین از ابتدای وقت نماز صبح تا «طلوع آفتاب» است و هر آنچه به عنوان تعقیبات نماز صبح در روایات ذکر شده را می‌توان از اعمال بین الطلوعین دانست.



«بین الطلوعین» از «طلوع فجر صادق»، ابتدای وقت نماز صبح تا «طلوع آفتاب» است.


قرآن کریم با عبارت «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْس‌» تسبیح خدا در این زمان را توصیه کرده و روایات فراوانی نیز در زمینه عبادت در «بین الطلوعین» وجود دارد که در برخی از آنها اذکار و عبادات ویژه‌ای هم پیشنهاد شده است:

۲.۱ - روایت اول از پیامبر

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «هر کس از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مصلّای خویش بنشیند و به تعقیب نماز مشغول باشد، خداوند او را از آتش دوزخ محفوظ دارد».

۲.۲ - روایت دوم از پیامبر

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): هر کس هنگام صبح، هفت بار این آیات را بخواند، در آن روز از بلاها محفوظ باشد: «فَاللهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ ارْحَمُ الرَّاحِمینَ، انَّ وَلِیِّی‌ اللهُ الَّذی‌ نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحینَ، فَانْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِی‌ اللهُ لا الهَ الَّا هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیم» ‌ پس (در هر حال) خداوند بهترین حافظ و مهربان‌ترین مهربانان است، ولیّ و سرپرست من‌ خدایی است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستی می‌کند، پس اگر آنها (از حق) روی بگردانند(نگران مباش) بگو: خداوند مرا کفایت می‌کند، هیچ معبودی جز او نیست بر او توکل کردم و او صاحب عرش بزرگ است.

۲.۳ - روایت سوم از پیامبر

هر کسی صبح کند و چهار نعمت خدا را یاد نکند، می‌ترسم که این نعمت‌های خدا از او زایل گردد؛ آن چهار نعمت و سپاس بر آن، چنین است: «الْحَمْدُ للهِ الَّذی‌ عَرَّفنی‌ نَفْسَهُ، وَ لَمْ یَتْرُکْنی‌ عَمْیانَ الْقَلْبِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذی‌ جَعَلَنی‌ مِنْ امَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّی ‌اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذی‌ جَعَل‌ رِزْقی‌ فی‌ یَدَیْهِ وَ لَمْ یَجْعَلْ رِزْقی‌ فی‌ ایْدی ‌النَّاسِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذی‌ سَتَر ذُنُوبی‌ وَ عُیُوبی‌، وَ لَمْ یَفْضَحْنی‌ بَیْنَ النَّاس؛ ‌ سپاس مخصوص خداوندی است که خود را به من شناساند، و مرا کوردل به حال خود رها نکرد، سپاس مخصوص‌ خداوندی است که مرا از پیروان محمّد (که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد) قرار داد، سپاس مخصوص خداوندی است که‌ روزیم را در اختیار خویش قرار داد و آن‌را به دست مردم نسپرد، سپاس مخصوص خداوندی است که‌ گناهان و عیب‌هایم را پوشاند و در میان مردم رسوایم نساخت.»

۲.۴ - روایاتی از امام علی

امیر مؤمنان علی (علیه‌السّلام): «هر کس هرکدام از سوره‌های توحید و قدر و آیة الکرسی را یازده بار پیش از طلوع آفتاب بخواند، از خسارت‌های مالی محفوظ می‌ماند».
امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام): «ذکر خدا، بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب، حتّی از مسافرت تجارتی نیز، در جلب روزی مؤثّرتر است».

۲.۵ - روایاتی از امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام): «خواب صبح، شوم و نامیمون است؛ روزی را دور می‌سازد، رنگ صورت را زرد و متغیّر می‌کند.خداوند متعال، روزی را بین ‌الطّلوعین تقسیم می‌کند، از خواب در این زمان بپرهیزید و بدانید که منّ و سلوی‌ (دو غذای لذیذی که برای بنی‌اسرائیل نازل می‌شد) در این ساعت بر بنی‌اسرائیل فرود می‌آمد».
امام باقر (علیه‌السّلام): «هر کس بعد از نماز صبح هفتاد مرتبه استغفار کند، خداوند او را بیامرزد».
امام باقر (علیه‌السّلام): «هر کس سوره "قدر" را پس از طلوع فجر هفت بار بخواند، هفتاد صف از فرشتگان بر او درود می‌فرستند و هفتاد مرتبه برای او طلب رحمت می‌کنند».
و در پایان، هر آنچه به عنوان تعقیبات نماز صبح در روایات ذکر شده را می‌توان از اعمال بین الطلوعین دانست.


۱. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲. ق/سوره۵۰، آیه۳۹.    
۳. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۳۰۵، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۴. یوسف/سوره۱۲، آیه۶۴.    
۵. اعراف/سوره۷، آیه۱۹۶.    
۶. توبه/سوره۹، آیه۱۲۹.    
۷. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج‌۸۳، ص۲۹۸، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۸. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج‌۸۳، ص۲۸۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۹. ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج‌۱، ص۶۲۲.    
۱۰. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۳۰۵.    
۱۱. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج‌۲، ص۱۳۹، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۲. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۱۶۵، قم، شریف رضی، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.    
۱۳. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج‌۸۳، ص۱۶۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «بین الطلوعین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۱۱.    



جعبه ابزار