امام رضا(ع) و خوردن زهر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه:امام رضا(ع)، علم غیب
پرسش:چرا
امام رضا(ع) با اینکه میدانستند دارند زهر مینوشند، بازهم آنرا نوشیدند؟
پاسخ:
در
تفسیر و توضيح اينكه
ائمه(ع) چگونه به رغم علم خود به عوامل
شهادت شان باز از آن ها پرهيز نمي كردند، جواب هاي مختلفي داده شده است از جمله آنكه:
هر چند
ائمه (ع) از علم غيب برخوردارند و به وقايع گذشته و
حوادث حال و آينده آگاهي دارند. اما تكليف آنان مانند ساير افراد بشر بر اساس علم عادي است. علم غيب براي آنان تكليفي به دنبال نمي‌آورد. به همين دليل علم غيب ائمه(ع) از نحوه
شهادت خود براي آنان
تکلیف آور نيست.
امام حسین(ع) بر اساس علم عادي خود و در پي نامه هاي گوناگون شيعيان
کوفه و اضطرار خروج از مدينه و بر حسب
مساعد ديدن اوضاع
عراق به سمت
کوفه حركت مي نمايند، هر چند به علم امامت مي دانند كه اين سفر به داستان
کربلا منجر خواهد شد.
همان طور كه براي
علی (ع) بر اساس علم عادي بشري شب نوزدهم رمضان سال چهلم هجري مانند ساير شب هاست. به همين جهت به سمت
مسجد حركت مي‌كند.
علم غيبي كه به اذن
خداوند در مورد
شهادت خود دارد، براي ايشان تكليفي ايجاد نمي‌كند. او مأمور است كه بر اساس علم عادي عمل نمايد.
البته اگر از راه طبيعي كسي به ايشان خبر مي داد كه امشب بنا است شما را در
مسجد ترور نمايند، چه بسا
حضرت از رفتن خود داري مي نمود ، يا احتياط بيش تري به خرج مي داد. در تأييد اين مطلب كه
ائمه بر اساس علم عادي خود مكلف هستند، دو دليل ذكر مي‌كنند:
عمل بر اساس علم غيب با
حکمت بعثت انبيا و
نصب ائمه منافات دارد، زيرا در اين صورت جنبه
اسوه و
الگو بودن خود را از دست خواهند داد. افراد بشر از وظايف فردي و اصلاحات اجتماعي به بهانه برخوردار بودن
ائمه از علم غيب و عمل بر اساس
علم خدادادي از وظيفه خود سرباز خواهند زد.
عمل بر اساس علم غير عادي موجب اختلال در
نظام عالم هستي است، زيرا مشيت و
اراده خداوند به جريان امور بر اساس نظام اسباب و مسببات طبيعي و علم عادي نوع
بشر تعلق گرفته است. به همين جهت
پیامبر و ائمه (ع) براي شفاي بيماري خود و اطرافيان خويش از
علم غیب استفاده نمي‌كردند.
افزون براين ،امامان هر گاه مي خواستند چيزي را بدانند، آن را مي فهمیدند.
در كتاب كافي بابي (فصلي) وجود دارد با عنوان: ان الائمة اذا شاؤوا ان يعلموا علموا، يعني امامان هر گاه مي خواستند كه چيزي را بدانند، از آن آگاه مي شدند. در اين باب روايات بسياري جمع آوري شده است.
پیشوایان و
امامان وظيفه نداشتند در تمام موارد، طبق علومى كه از راه هاى غير عادي حاصل مى شد عمل كنند، بلكه
تکالیف دينى آنان همواره طبق علومى بود كه از راه هاي عادى پيدا مي‌شد.
روش و رفتار آنان در زندگي، در
معاملات ،
معاشرت ،
زناشویی ،
پوشیدن ،
نوشیدن ، خوردن، خوابيدن، تندرستى و بيماري،
صلح و
جنگ ،
فقر و توانگري،
حکومت و
سیاست ، مثل ساير مردم است، مثلاً
پیامبر(ص) و امامان(ع) منافقان را خوب مى شناختند و مى دانستند كه آن‌ها ايمان واقعى ندارند، ولى هرگز با آن‌ها مانند كفار برخورد نمى كردند، بلكه از نظر
معاشرت و ازدواج و ديگر
احکام با آن‌ها مانند ساير مسلمانان رفتار مي كردند.
هم چنين هنگامي كه در مسند
قضاوت وحل و فصل مشكلات مردم مى نشستند، مطابق قوانين قضايى اسلام
حکم مى كردند و از علم خدادادى خود استفاده نمى كردند. در موردى كه دليل شرعى مثلاً بر قاتل بودن متهمى وجود نداشت، امام يا پيامبر با تكيه بر علم غيب، حكم
قصاص صادر نمى كرد.
معصومان(ع) مى توانستند در خود مصونيتى به وجود بياورند كه ضربة شمشير و سم در آن‌ها اثر نكند، يا اگر مؤثر شد، سريعاً از راه اعجاز خود را شفا بدهند، ولي اين كار را نكرده اند، زيرا بشر هستند و قضاى كلى الهى بر اين است كه در زندگي مانند ساير مردم عمل نمايند. از اين رو وقتى مريض مى شدند، به طبيب مراجعه مي كردند و از دارو استفاده مى نمودند و درد را تحمل مى كردند و در بستر بيمارى مي افتادند. اگر غير از اين بود
امتحان و
آزمایش و
صبر و
مقاومت در برابر مشكلات معنا نداشت.
امام هشتم مطابق علم عادي از انگور استفاده كرد. علم غيب مناط
تکلیف نبود، وانگهي
مأمون او را مجبور نمود.
در
روایت است كه در خانه حضرت، بوستاني بود كه درختهاي
انار در آن بود .مأمون به
غلام خود گفت :كه چند انار از باغ بچين ، چون آورد گفت : اينها را براي
امام رضا(ع) در جامي دانه كن و جام را به دست خود گرفت و نزد
امام گذاشت و گفت : از اين انار تناول نماييد كه براي ضعف شما نيكو است . حضرت فرمود: باشد ساعتي ديـگـر، مامون گـفت : نه به خدا سوگـند! بايد كه البته در
حضور من تناول نماييد و اگر نبود رطوبتي در معده من هر آينه در خوردن موافقت مي كردم ، پس به جبر
مامون ،حضرت چند قاشق از آن انار تناول نمود ....چون شب درآمد حال آن جناب دگرگون شد و در صبح به
ریاض رضوان انتقال نمود و به
انبیاء و
شهداء و صديقان پيوست.
البته در چگونگي مسموميت ان
روایات گوناگوني است.
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
