• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

واحد عددی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: واحد عددی، امام علی علیه‌السلام، صحیفه سجادیه ، امام سجاد علیه‌السلام.
پرسش: در نهج‌البلاغه امام علی ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «واحد لا بعدد»، اما در دعای ۲۷ صحیفه سجادیه آمده است: «لک ـ یا الهی ـ وحدانیه العدد»، این تفاوت به چه دلیل است؟

پاسخ:



جمله‌ای که از امام علی ـ علیه‌السلام ـ نقل شده است که آن‌ حضرت فرمود: خداوند واحد عددی نیست (واحد لا بعدد)،
[۱] شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صبحی صالح، خ ۱۸۵، هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
مطلبی است که حکیمان و اهل معرفت نیز بدان معترف‌اند و می‌گویند خداوند حقیقت واحد غیرمتناهی است که محال است به‌واسطه عدد شمارش گردد؛ زیرا شمارش شدن چیزی، بیانگر محدودیت، کثرت و منفصل بودن از دیگران است. به بیان دیگر، شی‌ء تا محدود نباشد، قابل شمارش نیست. بنابراین درباره خداوند متعال نمی‌توان گفت واحد عددی است.


اما این جمله امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ که در دعا‌ی صحیفه سجادیه فرموده است: خدایا فقط برای تو واحد عددی است (لک یا الاهی وحدانیة العدد)،
[۲] علی بن الحسین علیه السلام (امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، دعای ۲۸، دفتر نشر الهادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
منافات با آن سخن امام علی ـ علیه‌السلام ـ ندارد؛ بلکه منظور امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ نیز همان سخن امام علی ـ علیه‌السلام ـ است؛ زیرا در این جمله وحدانیت عددی را منحصر در خداوند دانسته؛ یعنی تو اله یکتایی. به عبارت دیگر، معنای این جمله این است که خدایا فقط برای تو عددی یگانه است؛ در این صورت معنای این جمله همان وحدت حقه است که چیزی در مقابل آن نیست.


البته در تعبیرات برخی حکیمان، گاهی واحد عددی به خداوند نسبت داده شده است که منظور از آن تعیّن وجودی است، نه واحد عددی که مستلزم محدودیت وجود تقابلی با موجودات دیگر باشد.
[۳] حسن زاده آملی، حسن، انه الحق، ص ۷۱ ـ ۷۳، ۱ جلد، قیام، قم، ۱۳۷۳.

البته توضیحات دیگری نیز از سوی اندیشمندان اسلامی در مورد این جمله امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ بیان شده است.



۱. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صبحی صالح، خ ۱۸۵، هجرت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
۲. علی بن الحسین علیه السلام (امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، دعای ۲۸، دفتر نشر الهادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
۳. حسن زاده آملی، حسن، انه الحق، ص ۷۱ ـ ۷۳، ۱ جلد، قیام، قم، ۱۳۷۳.
۴. مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی الأصول و الروضة، ج ۴، ص ۲۴۹ و ۲۵۰، ۱۲ جلد، المکتبة الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : خدا شناسی | صفات الهی | صفات ثبوتی | کلام




جعبه ابزار