همسران پیامبر در حکم مادران مؤمنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: همسران پیامبر،
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ام المؤمنین،
امهات المؤمنین، زنان پیامبر.
پرسش: اهل سنت اعتقاد دارند که
عایشه امّ المؤمنین است و این ادعا را با توجه به
آیه ۶
سوره احزاب اثبات می‌کنند؛ آیا این ادعا صحیح است؟ حال اگر منظور
خداوند در این
آیه این بوده که به
مسلمانان بگوید که حق ندارید با همسران پیامبر
ازدواج کنید همسران وی در حکم مادران مؤمنان هستند چرا خداوند این دستور را با بیان موضوعاتی دیگر مثلاً همسران وی در حکم خواهران و یا دختران مؤمنان هستند نیاورد؟
پاسخ اجمالی: عنوان «امهات المؤمنین» بار معنوی خاص خود را دارد، اما این در صورتی است که آنان به لوازمش که در
قرآن ذکر شده پای‌بند باشند؛ همچنین در آیات ۳تا ۵ سوره مبارکه تحریم تصریح شده که همسری با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و دریافت امتیاز «ام المؤمنین»، نمی‌تواند توجیهی بر اعمال ناشایست آنان باشد. به همین دلیل، آن همسری که توصیه (قَرْنَ فی بُیُوتِکُن) را نادیده گرفته و آشکارا به جنگ با وصی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شتافته، نمی‌تواند مشمول تمام امتیازات مرتبط با امهات المؤمنین باشد.
ما می‌پذیریم که استفاده از واژه «امهات» و یا «مادران» تنها به دلیل اعلام حرمت ازدواج با آنان نبود؛ زیرا می‌توانست بدون استفاده از هیچ واژگانی که نشانگر نسبت آنان با مؤمنان باشد و یا با واژگانی چون «خواهران» این
حرمت اعلام می‌شد علاوه بر آن‌که به این حرمت در آیه دیگری تصریح شده است: «و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسری خود درآورید که این کار نزد خدا بزرگ است».
بر این‌اساس، عنوان «امهات المؤمنین» بار معنوی خاص خود را دارد، اما این در صورتی است که آنان به لوازمش پای‌بند باشند. لوازمی که در
قرآن بدان تصریح شده است: «ای همسران پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید، البته اگر
تقوا پیشه کنید! پس به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما
طمع کنند، و سخن شایسته بگویید و در خانه‌های خود بمانید، و مانند دوران جاهلیّت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید، و
نماز را برپا دارید، و
زکات را بپردازید، و خدا و رسولش را اطاعت کنید».
از طرفی، در قرآن تصریح شده که همسری با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و دریافت امتیاز «ام المؤمنین»، نمی‌تواند توجیهی بر اعمال ناشایست آنان باشد.
به همین دلیل، آن همسری که توصیه (قَرْنَ فی بُیُوتِکُن) را نادیده گرفته و آشکارا به جنگ با وصی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شتافته، نمی‌تواند مشمول تمام امتیازات مرتبط با امهات المؤمنین باشد.
شاهد و تایید این مطلب سخنی است که خداوند در قرآن می‌فرماید:
«
نوح (علیه‌السلام) به پروردگارش عرض کرد پروردگارا پسرم از خاندان من است و وعده تو (در مورد نجات خاندانم) حق است و تو از همه حکم‌کنندگان برتری! گفت: ای نوح، او از خاندان تو نیست، او عملی است ناصالح. از سر ناآگاهی از من چیزی مخواه. بر حذر می‌دارم تو را که از مردم نادان باشی».
براین‌اساس، اگرچه تمام همسران پیامبر استعداد رسیدن به بالاترین مقام‌های مرتبط با «امهات المؤمنین» را دارند، امّا با توجه به این آیه و رفتاری که برخی از همسران پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) داشتند، روشن است که برخی از آنان نتوانستند شایستگی این جایگاه را برای خود حفظ کنند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «همسران پیامبر در حکم مادران مؤمنان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۷/۴.
