نقش اهل بیت در تفسیر قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: اهل بیت(ع) ،
تفسیر ،
قرآنپرسش:نقش اهل بیت (ع) درتفسیر
قرآن مجید چگونه است؟
بهترین وبرترین
تفسیر قرآن توسط اهل بیت (ع) صورت گرفته است لطفا توضیحات بیشتری ارایه فرمایید؟
پاسخ:
جایگاه و نقش اهل‌بیت (ع) در ترویج و توسعه
فرهنگ قرآنی همزمان با نقش تاثیرگذار
رسول خدا (ص) در تفسیر
آیات قرآن و تربیت
مفسران گران‌قدری از
صحابه ، از
حضرت علی (ع) به عنوان صدرالمفسرین و آگاه‌ترین اشخاص به
ظاهر و
باطن قرآن، شروع می‌شود.
علی بن ابیطالب (ع) به عنوان یک شاگرد ویژه
رسول خدا ، چنان که خود فرمود :« عَلَّمَنِی رَسُولُ اللَّهِ أَلْفَ بَابٍ مِنَ الْعِلْمِ فَتَحَ لِی کُلُّ بَابٍ أَلْفَ بَاب ؛
پیامبر هزار باب
علم به من آموخت که از هر باب،
هزار باب دیگر گشوده مى‌شود» .
که تمام مسائل وحی و شریعت را از رسول خدا (ص) آموخته بود، به تربیت
مفسران پرداخت و به گونه‌ای در فرهنگ و دانش آن عصر نفوذ نمود که هیچ یک از صحابه دارای هر دانش و منصبی که بودند، خود را بی‌نیاز از وی نمی‌دیدند.
بزرگ‌ترین مفسران
صحابه پس از
حضرت علی (ع) مانند
ابن عباس ،
ابن مسعود و
ابی بن کعب ، به علم بی‌نظیر آن حضرت اعتراف کرده‌اند، بلکه در بسیاری از موارد، علم
تفسیر خود را وامدار ایشان می‌دانند.
ابن عباس می‌گوید: تمام آنچه را از تفسیر فرا گرفتم، از علی بن ابیطالب (ع) است.
ابن مسعود با اتصال معنوی و رابطه فکری با علی (ع)، آموزه‌های خود را متاثر از دانش و معلومات او می‌داند و می‌گوید: «من تفسیر را از علی (ع) برگرفتم و از او استفاده بردم و معلوماتم را بر او خواندم. بی‌شک علی (ع) بهترین و دانشمندترین مردم پس از
پیامبر خداست.»
افزون بر آن، این شیوه در
خاندان اهل‌بیت (ع) ادامه یافته و پس از عصر
صحابه ، در دوران‌های بعد نیز این تلاش‌ها ادامه می‌یابند و
پیشوایان اهل‌بیت (ع) به گسترش
فرهنگ قرآنی می‌پردازند. خانواده
علی بن ابیطالب نیز این کار را انجام می‌دادند و حتی
حضرت زینب (س) به بانوان
قرآن می‌آموخت.
امام سجاد و
امام باقر و سایر
امامان (ع) ادامه‌دهنده این راه بوده‌اند، نمونه هایی ازتفسیرهای معتبر نقل شده از اهلبت (ع) می پردازیم که شیعیان بخصوص به آن استناد می کنند، مثل، آیه ۲۳۳ سوره
بقره که می فرماید: وَ الْوالِداتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كامِلَيْنِ لِمَنْ أَرادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضاعَةَ ، و آیه ۱۵ سوره احقاف، که می فرماید: وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً ،
امیر مؤمنان بین این دو
آیه جمع کرده و استفاده کرده که حداقل دوران بارداری بانوان شش ماه است ، و بر همین اساس حکم
رجم راکه براثر اتهام به بزهکاری به آن متهم شده بود برداشتند، وهمچنین
حضرت جواد(ع) با ضمیمه کردن آیه، وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ ....
به آیه وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُما جَزاءً بِما كَسَبا نَكالاً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَزيزٌ حَكيمٌ ؛
حد
سارق را قطع انگشتان دست دانسته اند در حالی که افراطیون از
خوارج با استناد به خصوص
آیه دوم استناد می کردند و معتقد بودند که دست دزد را باید از شانه قطع شود. و نیز آیه
وضو ، آیه
قصر در
سفر ، آیه
خمس ، آیه تحریم
خمر ، آیه
کیفر قتل
مؤمن ، سه طلاقه کردن زن،
متعه حج،
رجعت وبداء، از این امور است.
گفتنی است چند
تفسیر هم کنون منسوب به
امامان معصوم (ع) از جمله
امام صادق(ع) به ما رسیده است که به دلیل طولانی شدن جای ذکر آن نیست. برای اطلاع بیشتر به ترجمه
تفسیر المیزان ، ج ۱ ،ص ۱۹. و تفسیر تسنیم، ج ۱ ،ص ۶۹ مراجعه نمایید .
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
