نقش امام علی در جنگ خیبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام علی (علیه‌السّلام)،
جنگ خیبر،
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله).
پرسش: امام علی (علیه‌السّلام) در جنگ خیبر چه نقش برجسته‌ای داشت؟
پاسخ اجمالی: افتخارات امام علی در جنگ خیبر عبارت بودند از:
۱.مانند دیگر نبردها، پرچم اسلام در دست‌های پُرتوان علی (علیه‌السّلام) بود.
۲. زمانی که امام علی (علیه‌السّلام) بیمار بود و مسلمانان در جنگ ناکام مانده بودند به دعای پیامبر شفا یافت و دژهای خیبر به فرماندهی ایشان فتح شد.
۳. حارث و مرحَب که کسی توان رویارویی با آنها را نداشت، با شمشیر وی، هلاک شدند.
۴. جمله شکوهمندِ پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در جنگ خیبر درباره ایشان است که او فرمود: «فردا پرچم را به دست مردی می‌سپارم که خدا و پیامبرش را دوست دارد و خدا و پیامبرش هم او را دوست دارند و حمله کننده‌ای پی در پی است، نه گریزنده».
۵. کندن درِ دژ «قَموص» به تنهایی که تکان دادنش تنها از عهده چهل مرد بر می‌آمد.
در میان نبردهای پیامبر خدا، نبرد «خیبر» از اهمّیت ویژه‌ای برخوردار است. در این نبرد، پیامبر خدا، یهودیان خیبر را در هم شکست و مرکز اصلی توطئه علیه آیین و حکومت نوبنیاد
اسلام را متلاشی کرد.
دژهای یهودیان، در منطقه‌ای حاصل‌خیز در دویست کیلومتری شمال غربی
مدینه (که
خیبر نام داشت) قرار گرفته بودند.
یهودیان ساکن این دژها که از آغازین روزهای گسترش رسالت پیامبر خدا کینه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و مؤمنان به آیین او را به دل گرفته بودند، از هیچ کوششی علیه ایشان باز نمی‌ایستادند و حتّی
جنگ بزرگ احزاب با پشتیبانی نظامی و مالی آنان علیه اسلام، شکل گرفت. بدین‌سان، آنان دشمنان آشتی‌ناپذیر و توطئه‌گران بدسرشت این آیین الهی و پیامبر خدا بودند.
پس از
صلح حدیبیه که پیامبر خدا بر اساس بندی از پیمانِ بسته شده در آن، از تجاوزات
قریش مطمئن شد، برای گشودن این دژها و در هم شکستن مرکز توطئه، راهی خیبر شد.
وجود ده هزار رزمجو، دژهای استوار و ناگشودنی، امکانات بسیارِ درون دژها، کین‌ورزی یهودیان (که آنان را در جنگ علیه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) استوارتر می‌ساخت) و...، نشان‌دهنده اهمّیت ویژه این نبرد است.
علی (علیه‌السلام)، در این نبرد، جلوه‌ای شگفت دارد و نقش آن بزرگوار در این فتح عظیم، بی‌بدیل است؛ چرا که:
۱. مانند دیگر نبردها، پرچم اسلام در دست‌های پرتوان علی (علیه‌السّلام) بود.
۲. پس از گشوده شدن بسیاری از دژها، (از نقل‌های موجود در این زمینه چنین بر می‌آید که این سخن، از گزارش
ابن‌اثیر در
الکامل گرفته شده است و با دقّت در نقل‌های دیگر روشن می‌شود که قلعه فتح شده به دست امام علی (علیه‌السّلام) از مجموعه قلعه‌های «
نطاة» و نخستین قلعه فتح شده به دست مسلمانان بوده است.) دو دژ «
وطیح» و «
سلالم» که از استوارترین دژها بودند و دو یورش مسلمانان را به فرماندهی
ابو‌بکر و
عمر، ناکام گذارده بودند، با فرماندهی علی (علیه‌السّلام) (که تا آن زمان، بیمار بود و توان نبرد نداشت و در آن هنگامه، با دعای معجزه آسای پیامبر خدا از بستر بیماری برخاسته بود)، گشوده شدند و سپاه سرافراز اسلام، آن دژها را که فتحشان به خیال کسی نمی‌آمد، گشودند.
۳. حارث، رزم‌آور مغرور یهودی که نعره‌هایش به هنگام نبرد، لرزه بر‌اندام‌ها می‌افکند، با ضربت سهمگین علی (علیه‌السّلام) بر خاک افتاد و
مرحَب، که کسی توان رویارویی با او را نداشت، با شمشیر وی، دو نیم گشت.
۴. چون مسلمانان در گشودن دژهای یاد شده ناکام ماندند و نزدیک بود که رعب بر جان‌های آنان چیره شود، پیامبر خدا، جمله شکوهمندِ «لأعطين الراية اليوم رجلا يحب الله ورسوله ...؛
فردا پرچم را به دست مردی می‌سپارم که خدا و پیامبرش را دوست دارد و خدا و پیامبرش هم او را دوست دارند.» و «حمله کننده‌ای پی در پی است، نه گریزنده»
را درباره علی (علیه‌السّلام) فرمود و بدین‌سان، بر دل‌ها امید پیروزی نشاند.
۵. امام (علیه‌السّلام) درِ دژ «قَموص» را به تنهایی از جا کَند که تکان دادنش تنها از عهده چهل مرد بر می‌آمد.
سایت حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «نقش امام علی در جنگ خیبر» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۱۱.
