مغیرة بن نوفل بن حارث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مکه،
هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)،
امام علی (علیه‌السّلام)،
نبرد صفّین،
قضاوت،
بنی‌جابر.
پرسش: مُغَیرة بن نَوفِل بن حارث کیست؟
پاسخ: مُغَیرة بن نَوفِل بن حارث در مکه پیش از هجرت متولد شد. وی از یاران امام علی (علیه‌السّلام) بوده و در نبرد صفین در رکاب امام حضور داشت. مغیره در دوران عثمان به قضاوت مشغول بود.
مُغَیرة بن
نوفل بن
حارث بن عبدالمطّلب ـکه کنیه‌اش ابویحیی است‌ـ در
مکه و پیش از
هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، زاده شد. نیز گفته شده که تولّد او، در سال چهارم هجری بوده است. همسرش اُمّ یحیی اُمامه، دختر ابوالعاص بن ربیع و
زینب دختر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده است.
مغیرة بن نَوفل، همان کسی است که وقتی
ابن ملجم با شمشیر بر سر
امام علی (علیه‌السّلام) ضربت زد، مردم را که برای دستگیری ابن ملجم یورش آورده بودند، با شمشیر تارانْد و با رواندازی که در دست داشت، به سوی او پرید و آن را بر روی او انداخت.
مغیره، در
نبرد صفّین نیز در رکاب امام علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) شمشیر زد. وی در زمان
خلافت عثمان، به
قضاوت، مشغول بود.
او در رثای
سیدالشهدا (علیه‌السّلام) چنین گفته است:
قالَ المُغیرَةُ بنُ نَوفَلِ بنِ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ:
اضحَکنِی الدَّهرُ واَبکانی وَ الدَّهرُ ذو صَرفٍ واَلوانِ
یا لَهفَ نَفسی وهِی النَّفسُ لا تَنفَک مِن هَمٍّ واَحزانِ
عَلی اُناسٍ قُتِلوا تِسعَةٍ بِالطَفِّ امسَوا رَهنَ اکفانِ
وسِتَّةٍ ما ان اری مِثلَهُم بَنی عَقیلٍ خَیرِ فُرسانِ
مُغَیرة بن نَوفل بن حارث بن عبدالمطّلب، چنین سروده است:
روزگار، مرا گریانْد و خندانْد و روزگار، در گذر و رنگارنگ است.
آه و فسوس بر من که جانی دارم که از اندوه و
غم، جدا نمی‌گردد؛
غم و اندوه بر نُه تن که در سرزمین طَف کشته شدند و همگیِ آنها، سرانجام، کفن شدند
و شش تن که هرگز، همانندشان را نمی‌بینم؛ فرزندان عقیل، آن بهترینِ جنگاوران.
قالَ المُغیرَةُ بنُ نَوفَلٍ الهاشِمِی لِلجَرَّاحِ بنِ سِنانٍ «لا یوجد شخص بهذا الاسم فی المنقول من وقعة کربلاء والظاهر انّه تصحیف ل «سنان بن انس».» الاَسَدِی لَمّا طَعَنَ الحُسَینَ بنَ عَلِی (علیه‌السّلام):
اذا سَقَی اللّهُ عَبداً صَوبَ غادِیةٍ فَلا سَقَی اللّهُ جَرَّاحا مِنَ الدِّیمِ
اعنی بِهِ ابنَ سِنانٍ شَرَّ مَن حَمَلَت اُنثی وَمِن شَرِّ مَن یمشی عَلی قَدَمِ
شُلَّت یمینُک مِن غادٍ بِمِعوَلِهِ عَلی فَتیً لَیسَ بِالوانی ولَا البَرِمِ
یا نَصرُ نَصرَ قَعینٍ کیفَ نَومُکمُ وقَد اتَیتُم عَظیماً لَیسَ بِالاَمَمِ «الامم: الشیء الیسیر، یقال: ما سالتَ الّا امَما»
حاشا جُذیمَةَ انِّی غَیرُ ذاکرِها ولا بَنی جابِرٍ لَم ینطِفوا بِدَمِ
قالَ ابو بَکرٍ: الجَرّاحُ بنُ سِنانٍ هذا ـ‌الَّذی طَعَنَ الحُسَینَ بنَ عَلِی (علیه‌السّلام)ـ مِن بَنی اسَدٍ، مِن بَنی نَصرِ بنِ قَعینٍ.
مُغَیرة بن نَوفِل‌هاشمی، درباره
جرّاح بن سِنان اسدی، «در قضایای مربوط به کربلا، شخصی به این نام وجود ندارد و ظاهرا تصحیفِ همان سِنان بن انس است.» آن‌گاه که به حسین بن علی (علیه‌السّلام) ضربه زد، این را گفت:
آن‌گاه که
خداوند، باران صبحگاهی را به بنده‌ای می‌چشانَد جرّاح را از
آب باران، سیراب نکند!
منظورم ابن سِنان است؛ بدترین نوزادی که زنی می‌تواند به آن، باردار شود و بدترینِ راهْ روندگان.
چُلاق باد دستت که با وسیله‌ای کشنده بر جوان‌مردی حمله‌ور شد که نه مضطرب بود و نه بی‌تاب.
ای خاندان نصر قَعین! چگونه آرام می‌خُسبید در حالی که گناهی بزرگ کرده‌اید، نه کوچک؟!
حاشا! [
طایفه
] جُذَیمه ـ که در این‌جا، از آنها یاد نمی‌کنم ـ و نیز
بنی‌جابر، به خونی آلوده نشدند.
ابوبکر، [
راویِ این سخن
] گفت: این جرّاح بن سِنان ـکه حسین بن علی (علیه‌السّلام) را زدـ، از
بنی‌اسد و از خاندانِ نصر بن قَعین است.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «مغیرة بن نوفل بن حارث» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۱۵.
