معیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: معیت، معیت با امام، زیارت عاشورا، معیت مکانی، معیت حبی و حشری، معیت نوری و شعاعی.
پرسش: در زیارت عاشورا می‌خوانیم:"اَنْ یَجْعَلَنی مَعَکُمْ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ"، این معیت با ولی الله الأعظم چه‌گونه تحقق می‌یابد؟ شرایط معیت چه‌گونه در روایات اهل البیت ـ علیهم‌السلام ـ ذکر شده‌اند؟ خصوصیت این معیت با معیت‌های دیگر چیست؟
پاسخ: معیتی که در زیارت عاشورا ذکر شده، اشاره به همه مراتب معیت با
امام علیه‌السلام دارد که عبارت‌اند از: معیت دنیوی، قلبی، روحی و اخروی.
معیت با امام ـ علیه‌السلام ـ از لحاظ وجودی چند‌گونه متصور است: معیت مکانی، معیت حبی و حشری، معیت نوری و شعاعی. در یک بیان دیگر، این سه نوع معیت را می‌توان معیت دنیوی، معیت ولایتی و معیت اخروی نامید.
معیت مکانی یعنی دیدن و ملاقات جسم ظاهری امام و در کنار امام بودن. می‌دانیم که بسیاری از منافقان هم به‌صورت ظاهری در کنار
ائمه علیهم‌السلام بودند، ولی این معیت سودی به حال آنان نداشت؛ ولی اگر فردی اهل
ایمان و معرفت و اطاعت از امام باشد، ملاقات ظاهری امام آغاز مراتب بالاتری از معیت خواهد بود و بسیار با
ارزش است. از‌همین‌رو توصیه فراوانی بر ملاقات امام و حضور در محضر او شده است و این قاعده شامل
زیارت قبور ائمه ـ علیهم‌السلام ـ شده است؛ چراکه زیارت امامان گذشته نیز می‌تواند بستر ترقی و ارتباط با امام حی، یا معیت اخروی با ائمه باشد.
پس معیت دنیوی شرط لازم است؛ اما شرط کافی نیست و اگر معیت صرفاً دنیوی باشد، چنین فردی جدای از ائمه محشور خواهد شد.
اما مرتبه دوم از معیت که ما آن را معیت ولایی و حبی و حشری نامیدیم، این است که فرد محبت امام را در دل داشته باشد و صدق در این
محبت داشته باشد. و از آن‌جا که هر فردی با محبوب خود محشور است، چنین فردی هم با باطن امام محشور بوده و یاد و نام و ذکر امام در دل او به‌طور مدام حضور دارد و به تبع آن امام نیز همنشین او خواهد بود؛ به شرطی که در حریم دل غیر را راه ندهد؛ و چون یاد امام پرتو ذکر خداست و در
حدیث قدسی می‌خوانیم: «فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ یَا مُوسَی أَنَا جَلِیسُ مَنْ ذَکَرَنِی»؛ خدا همنشین کسی است که او را یاد می‌کند؛
پس امام نیز همنشین کسی است که یاد او را در دل دارد.
مرتبه سوم، معیتی است برتر که بعد از فنای در محبت رخ می‌دهد؛ در این معیت فرد در امام
فنا شده و وجودش آیینه وجود امام و ملحق به او می‌شود و نور امام همه هستی او را تسخیر می‌کند. از این نوع معیت به شعاع
نور نیز تعبیر شده است و ازهمین‌رو‌ست که طینت
شیعه راستین ملحق به طینت امام می‌شود و نور وجودی او هم شعاع نور امام می‌گردد. (در غیر این صورت ایمان و
ولایت در فردِ مدعی عاریه‌ای بوده و ذاتی او نخواهد بود).
با توضیحاتی که گذشت، معیتی که در زیارت عاشورا ذکر شده، اشاره به اجتماع هر سه مرتبه از معیت دارد؛ یعنی هم معیت دنیوی و هم قلبی و هم روحی و نوری و اخروی.
معیت دنیوی با
اهل بیت فیض ملاقات امام حی است (و زیارت قبور ائمه هم تابع همین
حکمت است) و معیت حبّی و قلبی و ولایی شرط و نشانه‌اش اطاعت کامل از ائمه و
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و
امتحان شدن در این محبت است؛ و معیت اخروی
کمال این دو معیت و ادای حقوق این دو معیت است که باعث
وحدت نوری و وجودی بین امام و مأموم خواهد شد.
پایگاه اسلام کوئست
